تاثیر مثبت یا منفی کودتا در ترکیه بر روابط با ایران
۱۳۹۵ تیر ۳۱, پنجشنبه
اعلام سه ماه وضعیت اضطراری، ممنوع‌الخروج کردن استادان دانشگاه، اخراج ۹ هزار کارمند و سه هزار ژنرال ارتش و انفصال از خدمت ۱۵ هزار کارمند پیامدهای کودتا در ترکیه بوده‌اند.
در عرصه بین‌المللی نیز اولین سخنرانی رجب طیب اردوغان پس از کودتا و اعلام امکان بازگشت مجازات اعدام به قوانین ترکیه، زنگ خطر رابطه با اروپا را برای این کشور به صدا درآورد.
رابطه ترکیه با ایران چگونه پیش خواهد رفت؟ استقبال تقریبا یک صدای مقامات ایرانی از شکست کودتا در ترکیه آیا می‌تواند سردی اخیر روابط دو کشور را اندکی بهبود بخشد؟ دوری احتمالی ترکیه از اروپا آیا این کشور را به ایران نزدیک‌تر خواهد کرد؟ اقدامات اسلام‌گرایانه اردوغان آیا مقامات جمهوری اسلامی را برای نزدیک‌تر شدن به ترکیه دلگرم می‌کند؟
بیشتر بخوانید: در ترکیه ۳ ماه وضعیت فوقالعاده اعلام شد
این پرسش‌ها را با دکتر افشار سلیمانی کارشناس روابط بین‌الملل و سفیر سابق ایران در باکو در زمان دولت خاتمی در میان گذاشتیم.
این دیپلمات معتقد است روابط ایران و ترکیه چندان تحت تاثیر کودتا قرار نخواهد گرفت چرا که به نظر او دو کشور غیر از مسئله سوریه اختلاف دیپلماتیک چندانی با هم ندارند و روابط اقتصادی آنها نیز گسترده و خوب است.
سلیمانی به برنامه دو کشور برای رساندن مبادلات تجاری به سقف ۳۰ میلیارد دلار در سال اشاره می‌کند و نیز دو میلیون توریست ایرانی که سالانه به ترکیه می‌روند. همچنین تعداد زیاد سرمایه‌گذاران ترکیه در ایران و سرمایه‌گذاری‌های مشترک دو کشور در عرصه‌های گوناگون.
این دیپلمات از مجموع اینها نتیجه می‌گیرد که کودتای نافرجام ترکیه نمی‌تواند تاثیر چندانی بر روابط ایران با این کشور بگذارد هرچند اختلاف بر سر سوریه همچنان باقی خواهد ماند.
ایران و ترکیه به هم نزدیک‌تر از قبل هم نخواهند شد
افشار سلیمانی معتقد است پیامدهای کودتا، ایران و ترکیه را نه از هم دور و نه بیشتر از قبل به هم نزدیک می‌کند. پیش رفتن ترکیه به سوی ایجاد یک حکومت اسلامی نیز به عقیده او نمی‌تواند باعث نزدیکی بیشتر دو کشور به یکدیگر بشود.
او می‌گوید: «مدل حکومتی ایران با مدل حکومتی ترکیه تفاوتهای زیادی باهم دارند. هم در رویکردهای مذهبی و ایدئولوژیک، هم در بحث سیاست خارجی، هم در مسائل داخلی و شیوه کشورداری. بنابراین حتی اگر دولت ترکیه به سمت اسلامیترکردن برود، من تصور نمیکنم این باعث بشود که تنها به این دلیل ایران و ترکیه روابطشان به هم نزدیک‌تر بشود.»
بیشتر بخوانید: اردوغان: مردم خواستار اعدام عوامل کودتا هستند
در مسئله سوریه، سلیمانی معتقد است که اختلافات ایران و ترکیه ریشه‌ای‌تر از آن است که بتواند به راحتی از بین برود. او به نقش مذهب در این مورد اشاره می‌کند و معتقد است از آنجا که اکثریت ترکیه را اهل تسنن تشکیل می‌دهند و خود اردوغان هم ریشه اخوانی دارد و اختلاف دیدگاه عمیقی با علوی‌ها دارد به نظر نمی‌رسد که بتواند با موضع ایران که طرفداری همه‌جانبه از علوی‌ها و اسد است کنار بیاید.