تحریم‌های تازه اتحادیه اروپا: استقبال آمریکا، انتقاد ایران
۱۳۸۷ تیر ۴, سه‌شنبه
وزارت خارجه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا ساعتی پس از اعلام تصمیم اتحادیه‌ی اروپا برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران، از این اقدام استقبال کرد. تام کیسی، سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا شامگاه روز دوشنبه ۲۳ ژوئن در واشینگتن به خبرنگاران گفت: «این خیلی مهم است که فشار بین‌المللی بر رژیم ایران تا زمانی که از پذیرش قطعنامه‌های شورای امنیت خودداری می‌کند و غنی‌سازی اورانیوم را متوقف نکرده است، همچنان افزایش یابد.»
سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا با اشاره به بستهی پیشنهادی اعضای دائم شورای امنیت و آلمان به ایران در اواسط این ماه، گفت، ایالات متحده‌ی آمریکا علاقه‌مند بود که ایران مسیر دیگری انتخاب می‌کرد.
وزیران اقتصاد و کشاورزی کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا روز دوشنبه ۲۳ ژوئن، در نخستین گام برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران، حساب‌های بانکی شعبات بانک ملی ایران در اروپا را مسدود و دارایی‌های آنها را بلوکه کردند.
علاوه بر تحریم بزرگترین بانک دولتی ایران، شمار افراد و شرکت‌های ایرانی که ورود آنها به کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع و یا دارایی‌هایشان بلوکه شده، نیز افزایش یافته است. بنا به گزارش خبرگزاری‌های بین‌المللی، اتحادیه اروپا روز دوشنبه نام ۲۰ فرد و ۱۵ شرکت و موسسه دیگر ایرانی را به فهرست تحریم‌های خود افزوده است. هدف از تشدید فشار بر جمهوری اسلامی آن است که دولت این کشور فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند و وارد مذاکره با اتحادیه‌ی اروپا شود.
خبرگزاری‌ها هم‌چنین گزارش داده‌اند، روز سه‌شنبه ۲۴ ژوئن، پس از انتشار مصوبه وزیران اتحادیه اروپا در نشریه رسمی این اتحادیه، شعبات بانک ملی ایران در هامبورگ، لندن و پاریس باید فعالیت‌های خود را متوقف کنند. دارایی‌های این بانک‌ها نیز بلوکه خواهد شد.
واکنش تهران
جمهوری اسلامی ایران در نخستین واکنش، تحریم‌های جدید اتحادیه‌ی اروپا را "غیرقانونی، دوگانه و متناقض" خواند. محمدعلی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه‌ی جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۲۴ ژوئن در تهران به خبرنگاران گفت: «اتخاذ سیاست "چماق و هویج" در برابر حقوق قانونی و اراده‌ی ملی و خلل‌ناپذیر ملت بزرگ ایران برای کسب پیشرفت در زمینه‌ی فن‌آوری‌های نوین بیراهه بوده و هیچ‌گونه تاثیری بر پیگیری و تحقق حقوق مسلم این ملت نخواهد داشت.»
سخنگوی وزارت خارجه‌ی ایران اثرات تحریم‌های اتحادیه‌ی اروپا را "معکوس" ارزیابی کرد و گفت: «این گونه رفتارها، عزم ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در تثبیت حقوق مسلم خویش را راسخ‌تر کرده و فرصت‌های مرتبط با منافع اروپائیان را تضییع کرده و کمکی به فضای مناسب برای راه‌حل دیپلماتیک نخواهد کرد.»
"مذاکرات ناموفق" سولانا در تهران
اتحادیه اروپا از هنگام تصویب قطعنامه‌ی ۱۸۰۳ شورای امنیت درباره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران در ماه مارس گذشته، بر روی تحریم‌های جدید کار می‌کرد، اما برای تصمیم‌گیری نهایی منتظر نتیجه‌ی ماموریت خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود.
خاویر سولانا روز ۱۴ ژوئن به همراه هیاتی بلندپایه و به نمایندگی از پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان به تهران رفت و بستهی پیشنهادی این کشورها را به مقام‌های ایران ارائه داد. هسته‌ای اصلی این بسته، چشم‌پوشی ایران از غنی‌سازی اورانیوم در ازای دریافت مجموعه‌ای از مشوق‌های اقتصادی و فنی است.
برخی منابع خبری نوشته‌اند، به همراه بستهی مشوق‌ها، نامه‌ای نیز از سوی وزیران خارجه گروه ۱+۵ به ایران تحویل داده شد که در آن «تعلیق شش هفته‌ای در پیشرفت غنی‌سازی را در ازای تعلیق پیشرفت در اعمال تحریم‌ها» و با هدف آغاز مذاکرات مقدماتی با ایران درخواست شده بود.
پس از بازگشت سولانا از تهران، خبرگزاری رویترز نوشت، مسئول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا "مذاکرات ناموفقی" با مقام‌های ایرانی داشته است. در محافل سیاسی ایران گفته می‌شود که به‌دستور مقام‌های بالاتر ایران، برخی مقام‌‌ها، از جمله علی لاریجانی و محمود احمدی‌نژاد، از دیدار و مذاکره با سولانا منع شده بودند. سولانا به‌ویژه انتظار داشت و علاقه‌مند بود که با علی لاریجانی، سرپرست پیشین مذاکرات اتمی ایران، دیدار و گفت‌وگو کند. منوچهر متکی، وزیر خارجه‌ی ایران تنها مقام رسمی بود که سولانا و هیئت همراهش در تهران با وی دیدار کردند.
ایران تاکنون به‌طور رسمی به بستهی پیشنهادی غرب پاسخ نداده است، اما تصمیم اتحادیه اروپا به تشدید تحریم‌ها، نشان‌دهنده‌ی ناامیدی غرب از پاسخ مثبت تهران است. به گزارش خبرگزاری‌ها، خودداری از معامله با بانک ملی ایران تنها گام نخست در اقدام‌های تنبیهی اتحادیه‌ی اروپا علیه ایران است. در صورت ادامه‌ی امتناع ایران از تعلیق فعالیت‌های حساس هسته‌ای، اروپا در نظر دارد تحریم‌ها را به بخش نفت و گاز ایران نیز گسترش دهد.
م / خبرگزاری‌های فرانسه، رویترز، ایسنا