تصویر "زشت اعراب و اسلام" در سینمای هالیوود
۱۳۹۳ مهر ۱۴, دوشنبه
جک شاهین در تحقیق مفصل خود که چند سال پیش به زبان انگلیسی منتشر شد و به تازگی در دو جلد به زبان عربی انتشار یافته، نشان می‌دهد که هالیوود در صدها فیلم سینمایی، یک قوم و فرهنگ را به تمامی تحقیر و تمسخر کرده است. نویسنده این امر را نمونه‌ای از "بیگانه‌ستیزی و استعمار فرهنگی" می‌داند.
این استاد رشته جامعه‌شناسی سینما در دانشگاه الینوی، در تحقیق پردامنه‌ی خود صدها فیلم سینمایی آمریکایی را بررسی و تحلیل کرده و نتیجه گرفته است که بیشتر سینماگران آمریکایی، مردم عرب را به طور جمعی "شرور و سنگدل، وحشی و متعصب، پست و فرومایه، هوسران و پول‌پرست" تصویر کرده‌اند.
به گفته او در فیلم‌های هالیوود اعراب به طور کلی دور از فرهنگ و تمدن نشان داده می‌شوند. انسان عرب در کویر و صحرا "راهزن خونخوار" و "بادیه‌نشین وحشی" است و در شهرهای مدرن امروز "تروریست و بمب‌گذاری" است که به راحتی تجاوز می‌کند و بیرحمانه آدم می‌کشد. در برخی از محصولات هالیوود، قهرمان مثبت فیلم آشکارا به اعراب دشنام می‌دهد و آنها را به بدترین صفت‌ها منسوب می‌کند.
جک شاهین، کارشناس امور رسانه‌ای، در فیلمی که بر پایه تحقیق او ساخته شده می‌گوید: «من بیش از هزار فیلم، از اولین محصولات سینمایی تا فیلم‌های پرخرج امروز را تماشا کردم و کوشیدم این واقعیت ناخوشایند را نشان دهم که هالیوود از آغاز تا امروز به ترسیم تصویری پرنفرت از اعراب مشغول است که گروه بزرگی از مردم را از انسانیت آنها محروم می‌کند.»
تحریف واقعیت اسلام
جک شاهین که خود آمریکایی با تبار مسیحی لبنانی است، معتقد است هالیوود می‌کوشد همه اعراب را "دشمن تمدن" معرفی کند. به گفته او سینمای آمریکا کیش اسلام را همواره در پیوند با مردسالاری، جهاد و تروریسم نشان داده و بدین ترتیب به میلیون‌ها مسلمان تهمت زده و توهین کرده است.
به نظر او هالیوود این تصویر را از جهانگردان و شرق‌شناسان اروپایی به ارث برده که در قرن‌های هجده و نوزده میلادی، کاریکاتوری سیاه از "انسان شرقی" رسم کردند. افزون بر این، از دید بسیاری از هنرمندان و نویسندگان غربی دنیای عرب چیزی نبود مگر "جوامعی نامتمدن با انبوه مردان کثیف و تنبل و ریشو".
هالیوود با همین پیش‌داوری‌ها به سراغ اعراب و اسلام رفت و به جای نمایش انسان واقعی عرب با تمام مشکلات و دردها و تضادهایش، مشتی تیپ و سیمای کلیشه‌ای را به تماشاگران بیشمار خود ارائه داد.
در این فیلم‌ها عرب موجودی "وحشی و نامتمدن" است که از موازین و آداب زندگی شایسته دور است و همان بهتر که از عدالت و حقوق انسانی محروم بماند. کمتر فیلمی به تاریخ و فرهنگ عرب به دیده انصاف و احترام نگاه کرده است.
بیش از بیست سال کندوکاو نویسنده در سینمای آمریکا نشان می‌دهد که تنها ۱۲ فیلم تصویری به نسبت مثبت از اعراب ارائه می‌دهند، یعنی کمتر از یک و نیم درصد محصولات سینمایی.
نقش تبلیغاتی هالیوود
کتاب بر نقش پررنگ هالیوود و نفوذ فرهنگی و تبلیغاتی آن در جهان امروز تأکید کرده است. محصولات هالیوود نه تنها به بیش از صد کشور جهان صادر می‌شوند، بلکه از طریق شبکه‌های تلویزیون و فیلم‌های ویدئویی به میلیون‌ها خانه در سراسر جهان راه می‌یابند.
تصویر منفی و سیاهی که هالیوود از اعراب ارائه می‌دهد، چه بسا باعث می‌شود که خواسته‌های برحق و عادلانه‌ی توده‌های زحمتکش و محروم عرب در سطح جهان با انکار یا بی‌تفاوتی روبرو شود.
نویسنده از هالیوود می‌خواهد که به این "جنگ اعلام نشده علیه اعراب" پایان دهد و با آنها مانند ملت‌ها و مردمان دیگر برخورد کند.