تلاش آمریکا برای دوست‌یابی در منطقه
۱۳۸۷ اسفند ۱۹, دوشنبه
کلینتون در آنکارا با رجیب طیب اردوغان، نخست وزیر، و علی باباجان، وزیر امور خارجه‌ی ترکیه دیدار کرد. موضوع گفت‌وگوهای آنان، همکاری استراتژیک واشنگتن و آنکارا بوده است. آمریکا برای خارج کردن نیروهایش از عراق، از ترکیه قول کمک گرفته است. ترکیه بندر و پایگاه نظامی در اختیار آمریکا قرار خواهد داد.
ترکیه به عنوان میانجی‌گر
ترکیه در تلاش آمریکا برای دوست‌یابی در منطقه نقش مهمی را به عنوان متحد قدیمی و حلقه‌ی واسط با سوریه و ایران ایفا می‌کند.
علی باباجان، وزیر خارجه‌ی ترکیه پس از دیدار با هیلاری کلینتون گفت که ترکیه هرگونه درخواست برای میانجی‌گری را، چه از جانب ایران باشد چه از جانب آمریکا، بررسی خواهد کرد. او گشودن باب مذاکره میان ایران و آمریکا را یک «امر مهم» خواند.
امروز (دوشنبه، ۹ مارس / ۱۹ اسفند) اجلاس "سازمان همکاری اقتصادی" (اکو ECO) در تهران آغاز به کار کرد.
علی باباجان، وزیر خارجه‌ی ترکیه، در آستانه‌ی سفر به تهران برای شرکت در اجلاس شورای وزیران "اکو" گفت که حاوی پیام خاصی از آمریکا برای ایران نیست. او در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران در این مورد، موضع رسمی ترکیه را بیان کرد که تلاش برای تنش‌زدایی میان ایران و آمریکاست.
باباجان به خبرنگاران گفت: «ما می‌توانیم در زمینه‌ی بهبود سطح روابط دو کشور (ایران و آمریکا) نقش ایفا کنیم و امیدواریم که تلاش برای انجام گفت‌وگو به نتایج مشخصی منجر شود.»
نقش افغانستان
در تهران، پس از اجلاس شورای وزیران، در روز چهارشنبه اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی" (اکو ECO) گشایش خواهد یافت. به این منظور حامد کرزای، رئیس جمهور افغانستان، راهی ایران است.
در رسانه‌های سیاسی در این مورد که آیا کرزای نیز حاوی پیامی از جانب آمریکا برای جمهوری اسلامی است، گمانه‌زنی می‌شود. آنچه به این گمانه‌زنی در این مورد میدان داده، احتمال شرکت ایران در کنفرانسی در مورد افغانستان است که در پایان ماه مارس در رم برگزار خواهد شد.
مقامات آمریکایی، از جمله هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه، اخیرا بارها گفته‌اند که خواهان آن‌اند که نمایندگان ایران نیز در کنفرانس‌های مربوط به افغانستان حضور داشته باشند. ناظران سیاسی احتمال نزدیکی ایران و آمریکا در نگاه به مشکلات افغانستان را کاملا محتمل می‌دانند. هر دو کشور برای ممانعت از قدرت‌گیری طالبان منافع مشترکی دارند.
در افغانستان، آمریکا بر آن است که با جناح‌های معتدل طالبان نیز تماس برقرار کند. این موضوع را باراک اوباما در مصاحبه‌ی اخیر خود با روزنامه‌ی "نیویورک تایمز" با صراحت بیان کرده است. حامد کرزای، رئیس جمهور افغانستان از این تغییر تاکتیک استقبال کرده است.
پیشرفت روابط با سوریه
سوریه، یکی دیگر از گرانیگاه‌های سیاست آمریکا در منطقه است. تلاش برای بهبود روابط با دمشق تا کنون دستاورد‌های چشمگیری داشته است. هفته‌ی گذشته جری فتمن (Jeffrey Fettman) و دانیل شاپیرو (Daniel Shapiro)، دو دیپلمات ارشد آمریکا به دمشق سفر کردند. فتمن، پس از دیدار روز شنبه‌ی هیئت آمریکایی با ولید معلم، وزیر امور خارجه‌ی سوریه، گفت‌وگو با مقام سوری را «بسیار سازنده» توصیف کرد.
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، این گونه تماس‌ها با سوریه را «مقدماتی» خوانده است. انتظار می‌رود که به زودی سفارتخانه‌ی آمریکا در دمشق دارای سفیر شود. واشنگتن پس از ترور رفیق حریری، نخست‌وزیر لبنان در سال ۲۰۰۵، به دلیل سوءظنی که به سوریه وجود داشت، سفیر خود را از دمشق فراخواند.
آشوشیتد پرس در گزارش خود از دمشق می‌نویسد: «واشنگتن مدتهاست که در تلاش است، سوریه از پشتیبانی خود از حزب‌الله و حماس دست بردارد. افزون بر این، خواست واشنگتن این است که حکومت سوریه از ایران فاصله بگیرد و از صلح در عراق، لبنان و میان فلسطینی‌ها پشتیبانی کند.»
هشدار احمدی‌نژاد
تحرک‌های سیاسی آمریکا در منطقه و در قبال ایران، در جمهوری اسلامی واکنش‌های مختلفی برانگیخته است. مقامات تهران تا کنون در مجموع با تلاش واشنگتن برای تنش‌زدایی برخورد منفی نکرده‌اند. نمونه‌ای از برخوردی که می‌تواند استقبال‌کننده خوانده شود، واکنش در قبال دعوت به کنفرانس افغانستان است. غلامحسین الهام، سخنگوی دولت، گفته است که این دعوت با دیدی مثبت بررسی خواهد شد.
از طرف دیگر، در تهران نوعی نگرانی دیده می‌شود. دیروز (۸ مارس، ۱۸ اسفند) محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور، هشدار داده است که بایستی مواظب «شیطنت» در عرصه‌ی سیاست خارجی بود. اشاره‌ی احمدی‌نژاد بیشتر متوجه تنشی است که در روابط تهران با کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس پدید آمده است. عامل این تنش سخنان ناطق نوری، مشاور ولی فقیه و رئیس سابق مجلس، در مورد بحرین بود، سخنانی که به منزله‌ی انکار استقلال این کشور تلقی شد و واکنش‌های انتقادی بعضا تندی را در کشورهای عربی برانگیخت.