"جدایی نادر از سیمین" اسکار گرفت
۱۳۹۰ اسفند ۸, دوشنبه
در هشتاد و چهارمین مراسم اسکار که روز یکشنبه (۲۶ فوریه/ ۷ اسفند− به وقت محلی) برگزار شد، اصغر فرهادی، کارگردان ایرانی، اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان را برای فیلم "جدایی نادر از سیمین" دریافت کرد. این جایزه از سوی ساندرا بولاک به اصغر فرهادی اهدا شد.
این برای نخستین بار است که فیلمی از ایران برنده جایزه اسکار می‌شود. سارینا فرهادی، پیمان معادی و لیلا حاتمی، بازیگران این فیلم در این مراسم حضور دارند.
بیشتر بخوانید: برندگان شب طلایی اسکار ۲۰۱۲
اصغر فرهادی در پیام تشکر خود این جایزه را به مردم ایران تقدیم کرد و گفت: «هم‌اینک بسیاری از ایرانیان در سراسر جهان ما را تماشا می‌کنند و می‌توانم تصور کنم که بسیار شاد هستند. در زمانی که جنگ، ارعاب و تهدید میان سیاستمداران رد و بدل می‌شود، نام کشورشان، ایران، اینجا به واسطه فرهنگ غنی، پرشکوه و کهنی به میان می‌آید که در زیر غبار سنگین سیاست مخفی شده است.»
آقای فرهادی همچنین افزود: «من با غرور این جایزه را به مردم کشورم اهدا می‌کنم؛ مردمی که به تمامی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها احترام می‌گذارند و با دشمنی و خشونت مخالف هستند.»
ببینید: مراسم اسکار ۲۰۱۲ و موفقیت "جدایی نادر از سیمین" از دریچه‌ی دوربین
آقای فرهادی همچنین در شاخه بهترین فیلم‌نامه تألیفی نیز نامزد دریافت جایزه اسکار شده بود. در این بخش جایزه اسکار به وودی آلن برای فیلم "نیمه شب در پاریس" تعلق گرفت.
نخستین اسکار سینمای ایران برای "یک جدایی"
"جدایی نادر از سیمین" از افتخارآورترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران در عرصه بین‌المللی بوده است. جایزه خرس طلایی جشنواره سینمایی برلیناله در سال ۲۰۱۱ آغازگر موج موفقیت این فیلم در خارج از کشور بود و پس از آن داستان این جدایی در بیشتر جشنواره‌های خارجی نگاه‌های تحسین‌گر منتقدان را نصیب خود ساخت.
فیلم اصغر فرهادی در حالی برای دریافت جایزه اسکار در شاخه "بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان" نامزد شده بود که پیش از آن توانسته بود جایزه معتبر گلدن گلوب را در همین شاخه برای کارگردانش به ارمغان آورد و به این ترتیب به عنوان نخستین فیلم تاریخ سینمای ایران که موفق به دریافت این گوی طلایی شده، لقب بگیرد.
در حالی که بیشتر منتقدان سینمایی نامزد شدن این فیلم را برای دریافت اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان از پیش محتمل می‌دانستند، آکادمی اسکار در اقدامی غیرقابل پیش‌بینی نام اصغر فرهادی را همچنین در بخش "بهترین فیلم‌نامه تألیفی" در کنار نام‌های پرآوازه‌ی دیگری همچون وودی آلن و میشل هازاناویسیوس قرار داد.
ستاره اقبال این جدایی تا چند روز مانده به برگزاری اسکار همچنان پرفروغ بود. جایزه بهترین فیلم خارجی جشنواره فیلم‌های مستقل آمریکا و همچنین جشنواره سینمایی "سزار" در فرانسه آخرین جوایزی بودند که اصغر فرهادی را پیش از مراسم اسکار به روی صحنه فرا خواندند.
راه پر مشقت یک جدایی در آغاز
هر چند پس از دریافت جایزه گلدن گلوب شماری از چهره‌های مسئول از جمله جواد شمقدری، معاون امور سینمایی وزارت ارشاد، با فرستادن پیام این موفقیت را به اصغر فرهادی تبریک گفتند، اما "جدایی نادر از سیمین" برای رسیدن به سرانجامی "خوش" و ایستادن در جایگاهی که در شب اسکار چشم‌های مشتاق بسیاری از ایرانیان به آن خیره بود، راه پرمشقتی را در مرزهای جمهوری اسلامی پشت سر گذاشت.
مجوز ساخت این فیلم در سال ۱۳۸۹ از سوی وزارت ارشاد در میانه‌ی فیلمبرداری لغو شد. در آن زمان آقای شمقدری با انتشار این خبر دلیل این اقدام را سخنان اصغر فرهادی در مراسم جشن خانه سینما معرفی کرده بود.
آقای فرهادی در سخنان خود در این مراسم به هنگام دریافت تندیس بهترین کارگردانی آرزو کرده بود که شرایطی پیش آید تا گلشیفته فراهانی به ایران بازگردد و بهرام بیضایی، محسن مخلباف، جعفر پناهی و امیر نادری بتوانند دوباره در ایران فیلم بسازند.
روزنامه‌های محافظه‌کار در واکنش به این امر، سخنان اصغر فرهادی به ویژه در مورد جعفر پناهی را به "سیاه‌نمایی" تعبیر کرده و به ویژه روزنامه "کیهان" از وی به عنوان "کارگردانی هتاک" نام برد.
پس از لغو پروانه ساخت "جدایی نادر از سیمین" آقای فرهادی در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا با عنوان اینکه "تنها قصد نجات این فیلم" را دارد، اظهار داشت که سخنانش در این مراسم "هم بد نقل قول و هم بد تعبیر شده" است. پس از ادای این توضیحات، مسئولان وزارت ارشاد اعلام کردند که مانعی برای ادامه ساخت این فیلم وجود ندارد.
یکشنبه شب به وقت محلی در حالی نام ایران در سالن اجرای مراسم اسکار به صدا درآمد که سینمای این کشور به دلیل سوء مدیریت، بی‌مهری و نگاه قهرآلود مسئولان جمهوری اسلامی در حال سپری کردن دوران سختی است و با شرایط فعلی چشم‌انداز آینده آن نیز نویدبخش روزهای خوشی را نمی‌دهد.
حال باید دید که آیا این جدایی پر افتخار می‌تواند کمی باعث تغییر نگاه و رویکرد مسئولان دولتی به سینما و دست‌اندرکاران آن شود و کام تلخ سینمای ایران را پس از مدت‌ها دست‌کم اندکی شیرین کند؟
SN/JF