جشن ۶۰ سالگی پر فراز و نشیب ناتو

وینستون چرچیل نخست وزیر بریتانیا به هنگام تاسیس پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) گفته بود که ناتو برای محکم کردن جای پای آمریکا در اروپا، دور نگه داشتن روسیه از اروپا و کوچک نگه داشتن آلمان در اروپاست. ۶۰ سال پس از این سخنان، در بزرگترین پیمان نظامی تاریخ تغییرات زیادی رخ داده است.

ترکیه اجلاس ناتو را تا مرز شکست کشاند

یکی از موضوعات محوری اجلاس ناتو تعیین جانشین برای یاپ د هوپ سه خفر دبیر کل هلندی ناتو بود. مدت دبیر کلی سه‌خفر در ماه ژوئیه به پایان می‌رسد. معمولا رسم بر این است که فرمانده ناتو از سوی آمریکا تعیین می‌شود و دبیر کل آن از سوی کانادا و کشورهای اروپائی معرفی می‌شوند.

تقریبا همه اعضا بر سر انتخاب آندرس فوگ راسموسن، نخست وزیر دانمارک به سمت دبیر کلی توافق داشتند، غیر از ترکیه. از آنجائی که تصمیمات ناتو با اجماع عمومی است، پس از "نه" ترکیه، تلاش‌های دیپلماتیک وسیعی آغاز شد.

امتناع ترکیه از تایید راسموسن به دلیل مواضع لیبرال وی در جریان انتشار مناقشه برانگیز کاریکاتورهای پیامبر اسلام در ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۵ میلادی در یکی از روزنامه‌های دانمارک بود.

یکی دیگر از دلائل عدم رای ترکیه به راسموسن کانال کردی "روژ" است که از دانمارک پخش می‌شود و گفته می‌شود مواضعی نزدیکی به حزب کارگران کردستان (پ. کا. کا) دارد.

ظهر روز شنبه (۴ آوریل) بنا به گزارش دیپلمات‌ها، حتی پس از گفت‌وگوی نیم ساعته باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا با عبدالله گل رِئیس جمهور ترکیه، موضع این کشور نسبت به راسموسس منفی بنظر می‌رسید.

سیلویو برلوسکونی نخست‌وزیر ایتالیا نیز در ادامه تلاش‌های دیپلماتیک پس از ورود به محل اجلاس با بی‌توجهی به خانم مرکل که برای استقبال از او آمده بود، به گفت‌وگوی تلفنی خود به مدت ۲۵ دقیقه با رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه ادامه داد و حتی این امر موجب شد تا از حضور در عکس دسته‌جمعی رهبران جا بماند.

با این حال عصر روز شنبه (۴ آوریل) یاپ د هوپ سه خفر از انتخاب راسموسن به عنوان دبیر کل جدید برای ناتو خبر داد. خانم آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در این زمینه گفت:«ناتو نشان داد که توانائی تصمیم‌گیری و عمل دارد». بنا به گفته دیپلمات‌ها تلاش اوباما در این زمینه تعیین کننده بوده است. وی ضمن تشکر از ترکیه گفت: «ترکیه مسائلی را مطرح کرد که با امنیت آن رابطه داشته است».

سخنگوی دولت دانمارک اعلام کرد که راسموسن اوائل این هفته از سمت خود کناره گیری خواهد کرد تا بتواند به عنوان دبیر کل ناتو انجام وظیفه کند.

استراتژی "امنیت درهم‌تنیده" برای افغانستان

از دیگر موضوعات محوری اجلاس رهبران کشورهای عضو ناتو، تعیین استراتژی جدید در افغانستان بود. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در این زمینه اعلام کرد که ناتو به توافق رسیده است. وی گفت با برنامه جدید رئیس جمهور آمریکا، استراتژی "امنیت درهم تنیده" صد درصد به اجرا در می‌آید. آمریکا قرار است علاوه بر اعزام ۲۱ هزار نیروی جدید، با تقویت روند بازسازی و سهیم کردن همسایگان افغانستان همچون پاکستان و ایران در تامین امنیت این کشور بکوشد.

رنگین دادفر اسپنتا وزیر خارجه افغانستان در گفت‌وگوئی با شبکه دوم تلویزیون آلمان از افزایش نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان استقبال کرد و گفت: «اما در دراز مدت آموزش نیروهای افغانی از اهمیت بیشتری برخوردار است». وی در ادامه افزود:«تقویت بنیه دولت افغانستان خواست مردم این کشور است و در دراز مدت بهتر است».

بازگشت فرانسه و پذیرفتن اعضای جدید

رهبران عضو ناتو بر روی پل اروپا که بین شهرهای استراسبورگ و کهل (Kehl) قرار دارد، بازگشت فرانسه به ساختارهای فرماندهی این پیمان را جشن گرفتند. در این مراسم نیکلا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه در حالی که از بخش استراسبورگ این پل در حرکت بود در میانه راه از سوی آنگلا مرکل و بارک اوباما مورد استقبال قرار گرفت. علاوه بر این به حضور کشورهای کرواسی و مقدونیه در جمع پیمان نیز خوش‌آمد گفته شد.

از سوی دیگر ناتو اعلام کرد که تا قبل از آغاز تابستان، شورای ناتو-روسیه کار خود را بار دیگر از سر می‌گیرد. در بیانیه پایانی اجلاس ناتو آمده است که: «علیرغم همه اختلافات روسیه بعنوان همکار و همسایه برای ناتو از اهمیت بسزائی برخوردار است».