جهان در هفته اى كه گذشت: بحران انرژى و گسترش همكارى هاى نظامى روسيه

جهان، همچنان بهت زده گردبار ويرانگر و مرگبارى است كه در كنار كشتار و خرابى بيش از حد در آمريكا، سبب جهش بى سابقه بهاى فراورده هاى نفتى به ويژه بنزين شد. به گزارش گاردهاى ساحلى ، گردباد كاترينا دست كم ۲۰ سكوى نفتى را از كار انداخت. افزايش شديد بهاى مواد سوختى به هراس از گسترش بحران انرژى، كه جهان غرب از مدت ها پيش اسير آن بوده است دامن زد. روز چهارشنبه وزير انرژى آمريكا اعلام كرد كه براى مقابله با اين بحران بخشى از ذخائر استراتژيك نفت ايالات متحده وارد بازار خواهد شد. اعلام اين مطلب، هرچند كه سبب كاهش اندك بهاى نفت خام در بازارهاى جهانى شد، اما بر قيمت بنزين اثر محسوسى نداشت. كارشناسان نفتى بر اين عقيده اند كه به رغم دشوارى انتقال نفت از خليج مكزيك، كمبود نفت خام مساله اساسى نيست، بلكه كنسرن هاى نفتى از موقعيت سوء استفاده مى كنند تا بر سود سرشار خود بيافزايند.

هنگامى كه ارتش ايالات متحده آمريكا به افغانستان حمله برد، كارشناسان مركز تحقيقات اقتصادى مونيخ مدعى شدند كه هدف نهائى آمريكا كنترل منابع نفت خاورميانه و درياى خزر است. تلاش هاى روسيه براى تقويت همكارى هاى نظامى خود با چين، هند و كشورهاى حوزه خزر نشان مى دهد كه رهبران كرملين نيز به همين نتيجه رسيده اند. آن ها، كه در ماه هاى گذشته انديشه ايجاد يك نيروى واكنش سريع را در خزر مطرح ساخته اند، هفته گذشته مانور نظامى مشترك خود را با چين به پايان رساندند و اين هفته مانور ديگرى را با هند آغاز كردند كه هم اكنون در صحراى تار واقع در نزديكى مرز پاكستان ادامه دارد.

در چنين شرايطى، شاهد گسترش عمليات تروريستى در افغانستان هستيم كه قرار است روز هيجدهم سپتامبر نخستين انتخابات پارلمانى پس از سقوط طالبان در آن برگزار شود. شورشيان، به قصد اخلال در انتخابات، تاكنون چهار نامزد انتخابات و پنج مامور تدارك آن را به قتل رسانده اند. از سوى ديگر، سربازان افغانى و آمريكائى در استان كوهستانى ”اوروزگان” هشت تن از شورشيان طرفدار طالبان را به قتل رساندند. همزمان با اين رويدادها، وزير دفاع آلمان كه به افغانستان سفر كرده بود، اوضاع اين كشور را در آستانه انتخابات خطرناك ارزيابى كرد.

در عراق نيز، اين هفته شاهد يكى از مصيبت بارترين رويدادهاى سال هاى اخير بوديم. در حالى كه دهها هزار شيعه براى شركت در يك مراسم مذهبى عازم كاظمين بودند، پخش شايعه حضور يك داوطلب عمليات انتحارى سبب هراس آن ها شد و آشفتگى جمعيت به ويرانى يك پل، جان سپردن حدود هزار نفر و مجروحيت بيش از ۸۰۰ نفر ديگر انجاميد. تقريبا همزمان با اين فاجعه، شليك خمپاره به يك مسجد كاظمين نيز سبب قتل سه نفر و زخمى شدن بيش از ۳۵ نفر ديگر شد. از سوى ديگر، حملات هوائى نيروهاى آمريكائى در غرب عراق دست كم ۴۷ كشته بر جاى نهاد كه چند زن و كودك نيز در ميان آن ها بودند.

همه اين مصائب، در شرايطى بروز كرد كه پس از ماه ها كشمكش، سرانجام پيش نويس قانون اساسى جديد عراق تهيه شده بود و اميد مى رفت كه به رغم اعتراض بخشى از اهل سنت، راه بازگشت عراق به حاكميت قانون اندكى هموارتر شود. در حالى كه رئيس جمهور آمريكا و رهبران اتحاديه اروپا تهيه پيش نويس قانون اساسى را به عنوان گامى تاريخى مورد ستايش قرار داده اند، برخى از رهبران مذهبى و سياسى اهل سنت از مردم خواسته اند كه در رفراندوم به قانون اساسى جديد راى منفى بدهند. سنى ها، بيش از همه، با پذيرش ساختار فدراتيو براى عراق آينده مخالفند.

و اما در اسرائيل نتايج مثبت تخليه شهرك هاى يهودى نشين نوار غزه اندك اندك آشكار مى شود. اين هفته خاوير سولانا هماهنگ كننده سياست خارجى اتحاديه اروپا، براى پيشبرد روند صلح به فلسطين و اسرائيل سفر كرد، قرارداد تامين امنيت گذرگاه مرزى نوار غزه بين مصر و اسرائيل به امضا رسيد و وزراى خارجه پاكستان و اسرائيل اعلام كردند كه دو كشور مايل به برقرارى روابط ديپلماتيك كامل با يكديگر هستند.

همزمان با اين تحولات، نخست وزير اسرائيل اعلام كرد كه احتمال دارد برخى ديگر از شهرك هاى يهودى نشين در كرانه باخترى رود اردن تخليه شوند. وى در عين حال تاكيد ورزيد كه شهرك هاى مهاجرنشين بزرگ در اين منطقه حفظ خواهند شد.