جهان در هفته اى كه گذشت: گامى به سوى كاهش بحران انرژى/ محمود عباس در واشنگتن/ تلاش ونزوئلا براى دستيابى به تكنولوژى هسته اى

روز چهارشنبه اين هفته، شيرهاى خط لوله ۱۸۰۰ كيلومترى ماوراى قفقاز، كه نفت حوزه خزر را از طريق باكو، تفليس و بندر جيحان به اروپا انتقال مى دهد، گشوده شد. در مراسم گشايش اين خط لوله، كه آمريكا براى ايجاد آن تلاش بسيار كرده است، وزير نفت ايالات متحده و روساى جمهور آذربايجان، تركيه و گرجستان حضور داشتند. اين خط لوله، كه ۲ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار صرف ايجاد آن شده است، دستيابى آمريكا را به منابع نفت خزر، مستقل از ايران و روسيه، امكان پذير مى سازد و قادر خواهد بود روزانه يك ميليون بشكه نفت خام را پمپاژ كند كه برابر با يك دهم واردات نفت آمريكا است. از ديد مسكو و تهران، خط لوله ماوراى قفقاز، با انگيزه هاى سياسى ايجاد شده و هدف آن تحكيم سلطه آمريكا بر منابع نفت خزر است.

مساله ديگرى كه مى تواند بر آرامش بازار نفت جهان اثر بگذارد، ثبات اوضاع عراق است كه همچنان در آتش ترور و بمب گذارى مى سوزد. اين هفته، نيروهاى آمريكائى به عمليات تعقيب مخالفان در غرب عراق ادامه دادند و در شهر بعقوبه، در جريان سقوط يك هليكوپتر نظامى آمريكا، دو سرنشين آن كشته شدند. در همين حال، روزنامه تاميز لندن گزارش داد كه روحانيون شيعه و سنى عراق اخيرا براى يافتن راه حل مبارزه با بحران، به يكديگر نزديك شده اند. تايمز درباره جزئيات اين نزديكى خبرى منتشر نكرد.

تحولات عراق و آذربايجان، همزمان بود با سفر محمود عباس رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين به واشنگتن. وى ابتدا با وزير امورخارجه و سپس با رئيس جمهور آمريكا ديدار و مذاكره كرد. عباس، در گفت و گوئى با شبكه تلويزيونى سى ان ان ابراز داشت كه فلسطينى ها انتظار كمك هاى بيشترى از واشنگتن دارند و براى مصرف درست اين كمك ها تدابير تازه اى اتخاذ شده است. رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين ضمنا ابراز اميدوارى كرد كه جورج بوش مانع گسترش شهرك هاى يهودى نشين در كرانه باخترى رود اردن شود. در همين حال، كميسيون انتخابات فلسطين اعلام كرد كه انتخابات اين سرزمين دست كم براى دوماه به تعويق خواهد افتاد. اين انتخابات قرار بود روز هفدهم جولاى برگزار شود.

يكى از مسائل ديگرى كه اين هفته محافل سياسى جهان را به خود مشغول ساخت، اظهارات هوگو چاوز رئيس جمهور چپ ناسيوناليست ونزوئلا درباره ضرورت دستيابى كشورش به تكنولوژى هسته اى، آن هم با كمك جمهورى اسلامى ايران بود. هوگو چاوز در برنامه راديوئى خود گفت: ”ما مى توانيم همراه با برزيل، آرژانتين و ساير كشورهاى آمريكاى لاتين تحقيقات هسته اى خود را شروع كنيم ودر اين زمينه از ايران كمك بخواهيم”!

اظهارت چاوز، از قضا همزمان شد با آخرين روزهاى كنفرانس خلع سلاح اتمى سازمان ملل متحد كه روز جمعه اين هفته بدون دستيابى به نتيجه اى روشن پايان يافت. نمايندگان ۱۸۸ كشور امضا كننده پيمان منع توليد و گسترش سلاح هاى اتمى، در مقر سازمان ملل متحد گردآمده بودند تا راه حلى براى اجراى دقيق تر اين پيمان بيابند كه ۳۵ سال پيش منعقد شده است. سه كميته اصلى كنفرانس، غروب روز پنجشنبه كار خود را تعطيل كردند و اعلام داشتند كه به راه حل مشخصى نرسيده اند. ديپلمات ها، كارشناسان خلع سلاح و نهادهاى غير دولتى مخالف سلاح هاى اتمى، نسبت به شكست كنفرانس ابراز نگرانى شديد كردند و گفتند: در شرايطى كه حدس زده مى شود ايران و كره شمالى در پى ساختن بمب اتمى هستند و آمريكا نيز برنامه هاى دفاعى خود را بيش از همه روى گسترش سلاح هاى هسته اى متمركز كرده است، تقويت پيمان منع توليد و گسترش سلاح هاى هسته اى از هميشه ضرورى تر بود.

در اروپا، مهمترين موضوع هفته، رفراندوم قانون اساسى اتحاديه اروپا بود كه قرار است روز يكشنبه در فرانسه برگزار شود. با توجه به نارضائى هائى كه كاهش قدرت خريد مردم، پس از به گردش درآمدن واحد پول اروپا، فراهم آورده است، بسيارى از ناظران نگران آن هستند كه فرانسوى ها به قانون اساسى اتحاديه اروپا راى منفى بدهند و سرنوشت اين اتحاديه را به دامن ابهام بكشانند. چهار هفته پس از نظرپرسى فرانسه، اين مردم لهستان هستند كه بايد در يك رفراندوم به قانون اساسى اتحاديه اروپا آرى يا نه بگويند.