جهان در هفته‌اى كه گذشت: اختلاف روسيه و اوكراين و بحران انرژى در جهان
۱۳۸۴ دی ۱۱, یکشنبه
بررسى اين هفته خود را، از خاورميانه آغاز می‌كنيم، كه همچنان صحنه تنش‌هاى خونين است و چرخش سال در آن متاسفانه نويدبخش چشم‌انداز بهترى نيست. در عراق، تنها اميد، می‌تواند آن باشد كه وعده خروج ۹۰۰۰ سرباز آمريكائى و بخشى از نيروهاى انگلستان در سال آينده تحقق يابد. واشنگتن و لندن به نقشى كه مجلس ملى می‌تواند در زمينه آرام ساختن اوضاع ايفا كند دل بسته‌اند و اين بى‌پايه نيست. اين بار، حضور احزاب سنى مذهب در مجلس، شايد زمينه ساز تفاهم بيشتر ميان گروه‌هاى قومى و مذهبى عراق باشد.
اين هفته، پارلمان كره جنوبى نيز، با خروج حدود يك سوم سربازان خود از خاك عراق موافقت كرد. اما از سوى ديگر شاهد ادامه تنش‌هاى خونينى بوديم كه به گزارش خبرگزارى‌ها دهها كشته و زخمى بر جاى نهاد. دردناك ترين ماجرا، حمله به يك خانواده شيعه در نزديكى كربلا بود كه منتهى به قتل يازده عضو اين خانواده شد. در يك زندان بغداد نيز، هنگامى كه گروهى از زندانيان قصد فرار داشتند، حمام خونى به راه افتاد كه منتهى به قتل يازده زندانى و هشت محافظ شد.
در حالى كه دولت فرانسه بر تلاش‌هاى خود براى آزاد سازى مهندس ”برنارد پلانش” می‌افزود، گروه‌هاى شورشى، اين هفته يك مهندس لبنانى را نيز گروگان گرفتند. شورشيان، اغلب شهروندان خارجى و بى‌دفاعى را گروگان می‌گيرند كه براى يارى رساندن به مردم وارد عراق شده‌اند. به اين دليل، اقدامات آن‌ها از پشتيبانى مردم برخوردار نيست. اين هفته، حتى شاهد تظاهرات گروه‌هائى از مردم بغداد بوديم كه خواستار آزادى همه گروگان‌هاى خارجى بودند.
در فلسطين نيز، هفته‌ای پرتنش را پشت سر نهاديم. پس از آن كه شبه نظاميان فلسطينى چند شهرك اسرائيل را با موشك‌هاى قسام هدف قرار دادند، نيروى هوائى اسرائيل شش جاده منتهى به شمال نوار غزه را بمباران و در اين منطقه يك نوار امنيتى حائل ايجاد كرد. در كنار اين رويدادها، از يك سو هواداران گردان الاقصى سه ساختمان دولتى را در نوار غزه براى چندين ساعت به اشغال درآوردند و از سوى ديگر هجوم صد مامور پليس فلسطينى، به يك گذرگاه مرزى ميان فلسطين و مصر، سبب فرار ناظران بين المللى شد. علت اين هجوم، يك دعواى خانوادگى اعلام شد كه يك پليس طى آن به قتل رسيده بود. ماموران پليس ظاهرا می‌خواستند مانع فرار قاتل به خاك مصر شوند.
در اروپا، علاوه بر خبر پرتاب نخستين ماهواره آزمايشى راه ياب ساخت اروپا به فضا، اين درگيرى‌هاى اوكراين و روسيه بر سر گاز بود كه زمينه ساز بحث روز شد. ماهواره ردياب گاليله، از طريق اتصال به يك موشك روسى، از پايگاه فضائى بايكونور قزاقستان به فضا پرتاب شد و طراحان آن گفتند كه تا سال ۲۰۱۰ ميلادى ۳۰ ماهواره ديگر از اين نوع به فضا خواهند فرستاد.
مسكو، چند روزى پيش از آغاز سال نو، اعلام كرد كه بهاى گازى را كه در اختيار اوكراين می‌گذارد، به حدود ۵ برابر افزايش خواهد داد. در مقابل، اوكراين هم اعلام كرد كه در صورت افزايش نرخ گاز، به موجب قراردادى كه با روسيه دارد، ۱۵ درصد از گازى را كه روسيه از طريق خاك اين كشور به اروپا منتقل می‌كند، به نفع خود ضبط خواهد كرد. اين درگيرى‌ها، يكبار ديگر، سياستمداران اروپائى را در برابر اين پرسش قرار داد كه تامين انرژى كشورهاى آن‌ها، در آينده تا چه حد ضمانت اجرائى دارد.
درست در همين شرايط ، آژانس بين المللى انرژى هم اعلام كرد: خط لوله بالتيك كه قرار است در آينده گاز روسيه را به آلمان برساند، براى آلمان مفيد نخواهد بود. كارشناس ارشد آژانس گفت: ”روسيه، در حال حاضر، بيش از سى درصد گاز مورد نياز آلمان را تامين می‌كند و وابستگى بيشتر به اين كشور براى آلمان نگرانى آفرين خواهد بود”.
نه تنها اروپائى‌ها، بلكه آمريكائى‌ها نيز نگران آن هستند كه اختلاف اوكراين و روسيه، بحران جهانى انرژى را تشديد كند و مشكلات تازه‌ای براى كشورهاى صنعتى بيافريند. از اين رو، دولت آمريكا از روسيه و اوكراين خواست كه اختلافات خود را فيصله بخشند.