جک نیکلسون؛ هشتاد و پنج سالگی دیوانه‌ای که از قفس پرید

جک نیکلسون در روز ۲۲ آوریل سال ۱۹۳۷ در شهر کوچک "نپتون سیتی" از مادری ۱۷ ساله و زیر سن قانونی متولد شد. مادر و پدر بزرگ برای جلوگیری از آبروریزی، خودشان را والدین جک معرفی کردند. پدر بزرگ "دائم‌الخمر" به‌زودی خانواده را ترک کرد، مادر اصلی به رقصندگی ادامه دارد و مادربزرگ برای او نقش مادری را ایفا کرد. جک نیکلسون تا سال‌ها فکر می‌کرد مادر و خاله‌اش، خواهرانش هستند.

نیکلسون از کودکی به هنرپیشگی علاقه داشت و در گروه تئاتر مدرسه نیز فعال بود. پس از پایان دبیرستان، نپتون سیتی را ترک کرد و به لس آنجلس رفت. در آنجا و در سن ۱۷ سالگی نخست در یک مغازه اسباب بازی فروشی و سپس به عنوان "پستچی" در شرکت فیلم‌سازی مترو گلدن مایر آغاز به کار کرد و همچنین به نامه‌های دوستداران کارتون "تام و جری" پاسخ می‌داد.

با علاقه‌ای که به هنرپیشگی داشت از "جو پاسترناک" (عکس) که تهیه‌کننده شرکت فیلم‌سازی مترو گلدن مایر بود، خواست به صورت آزمایشی از او هنگام ایفای یک نقش فیلمبرداری کند. پاسترناک استعداد جک نیکلسون را تایید کرد اما به او توصیه کرد تا در مدرسه هنرپیشگی ثبت نام کند. او نیز در کلاس‌های "جف کوری" شرکت کرد و با "ریچارد چمبرلین" و "جیمز کابرن" همکلاس بود.

جک نیکلسون در سال ۱۹۵۸ با راجر کورمن، کارگردان و تهیه‌کننده مستقل که فیلم‌هایی با هزینه کم تولید می‌کرد آشنا شد. کورمن کاشف استعدادهای دیگری چون "رابرت دنیرو"، "مارتین اسکورسیزی"، "سیلوستر استالون" و "جیمز کامرون" نیز هست. نیکلسون ۲۱ ساله در چند فیلم به کارگردانی کورمن جلوی دوربین رفت که با موفقیت چندانی همراه نبود.

در اواسط دهه ۶۰ میلادی نیکلسون به فیلم‌نامه نویسی روی آورد و فیلم‌نامه "سفر" (The Trip) را نوشت که به کارگردانی راجر کورمن و با بازی پیتر فوندا، دنیس هاپر و سوزان استراسبرگ در سال ۱۹۶۷ اکران شد. این فیلم به موضوع مواد مخدر و LSD می‌پردازد.

در فیلم "ایزی رایدر" در سال ۱۹۶۹ به کارگردانی دنیس هاپر و تهیه‌کنندگی پیتر فوندا قرار بود نخست جک نیکلسون به عنوان تهیه‌کننده در امور اجرایی فعال باشد. ولی وقتی "ریپ تورن" که قرار بود نقش وکیل مدافع دائم الخمر را در فیلم ایفا کند از ایفای نقش انصراف داد، نیکلسون بازی را برعهده گرفت. موفقیت فیلم با فروش ۱۰۰ میلیون دلاری آن آغاز درخشش نیکلسون در آسمان هالیوود شد.

تحولات دهه ۶۰ در آمریکا و اروپا همچون جنبش‌های صلح، هیپی‌‌ها ومحیط زیست تاثیر خود را بر هالیوود گذاشت و فیلم‌های "هالیوود نو" با ستارگانی چون جک نیکلسون، داستین هافمن، دونالد ساترلند و ال پاچینو با اقبال نسل جوان روبرو شدند. فیلم‌هایی با حضور کرکتر "ضد قهرمان"، تاثیر گرفته از واقعیت و نقش‌هایی که بر پایه روانشناسی تعریف شده بودند. "پنج قطعه آسان" (عکس) دومین کاندیداتوری نیکلسون برای اسکار بود.

پس از دوبار کاندید شدن نیکلسون برای جایزه اسکار، حالا نوبت او بود تا ایفای نقش در فیلم‌هایی چون "پدرخوانده"، "نیش" با بازی پل نیومن و رابرت ردفورد و همچنین فیلم "گتسبی بزرگ" را رد کند. اما بازی در فیلم "آخرین ماموریت" (عکس) جایزه جشنواره فیلم کن را در سال ۱۹۷۴ برای نیکلسون به ارمغان آورد.

فیلم "محله چینی‌ها" به کارگردانی رومن پولانسکی در سال ۱۹۷۴ با دریافت جایزه اسکار بهترین فیلمنامه و همچنین نامزدی برای جایزه اسکار در ده رشته دیگر و همچنین دریافت جایزه گلدن گلوب گام دیگری از موفقیت‌های نیکلسون و درخشش او بود.

فیلم "پرواز بر فراز آشیانه فاخته" ساخته سال ۱۹۷۵ که در ایران به نام "دیوانه از قفس پرید" شهرت یافته به کارگردانی میلوش فورمن و تهیه‌کنندگی مایکل داگلاس است که فقط در آمریکا ۱۱۲ میلیون دلار فروش داشت و جک نیکلسون را به اوج قله شهرت جهانی رساند. این فیلم در پنج رشته جایزه اسکار سال ۱۹۷۶ را تصاحب کرد.

فیلم‌های "درخشش" به کارگردانی استنلی کوبریک در ژانر وحشت روانشناسانه محصول ۱۹۸۰، پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند محصول ۱۹۸۱ و فیلم "شرایط مهرورزی" به همراه شرلی مک لین محصول سال ۱۹۸۳ اوج هنرنمایی جک نیکلسون را به نمایش می‌گذراند. فیلم "شرایط مهرورزی" برنده ۵ جایزه اسکار شد.

در فیلم "بتمن" ساخته سال ۱۹۸۹ به کارگردانی تیم برتون، جک نیکلسون در کنار مایکل کیتون و کیم بیسینگر، نمایشی بی‌نظیر از شخصیت جوکر ارائه می‌دهد. خنده‌ها، شوخی‌ها، بازی با لحن صدا، حرکات بدن، بازی با عضلات صورت و بسیاری دیگر از ویژگی‌ها را نیکلسون به شخصیت جوکر بخشیده است.

جک نیکلسون به همراه هلن هانت برای بهترین ایفای نقش اول در فیلم "بهتر از این نمی‌شه" به کارگردانی جیمز بروکس که در ژانر درام، عاشقانه، کمدی بود در سال ۱۹۹۸ برنده جایزه اسکار و همچنین گلدن گلوب شدند. نیکلسون در مجموع ۱۰۰ جایزه بزرگ و مطرح دنیای سینما را دریافت کرده و ۷۲ بار نیز برای دریافت جوایز گوناگون کاندید شده است.

جک نیکلسون در طول فعالیت هنری خود تهیه‌کننده ۵ فیلم، کارگردان ۴ فیلم، فیلمنامه‌نویس ۶ فیلم، ۲۷ ایفای نقش در تئاتر و فیلم‌های تلویزیونی و ایفای نقش در ۶۲ فیلم را در کارنامه خود دارد که در تمام آنها درخششی بی‌نظیر از خود به نمایش گذاشت. او پسرطلایی عصر جدید هالیوود و سرشار از سرکشی، ضدقهرمانی و شر بود.

جک نیکلسون از سال ۲۰۱۰ دیگر در فیلمی بازی نکرد. او در این سال در فیلم "از کجا می‌دانی؟" در نقش پدر یک تاجر که با حکم زندان روبرو است، ظاهر شد. نیکلسون در حالی ۸۵ سالی‌اش را جشن می‌گیرد که در سال ۲۰۱۳ به دلیل ابتلا به بیماری آلزایمر و از دست دادن تدریجی حافظه‌اش از دنیای سینما کناره گرفت. ستاره نیکلسون اما خیلی پیشتر و در سال ۱۹۹۷ در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود جاودانه شد.