حبس ابد برای متهم اصلی قتل عام در رواندا

اقوام هوتو و توتسی دو قوم اصلی در ترکیب جمعیتی رواندا هستند. تنش میان این دوقوم به ویژه از زمان سلطه استعماری بلژیک براین کشور ( ۱۹۱۶ تا ۱۹۶۲)، دامن زده شد. توتسی‌ها به دلیل توانگری مالی، منزلت بیشتری داشتند و در مقایسه با مردم قوم هوتو، از سطح آموزشی و شغلی بهتر بهره‌مند می‌شدند.

رواندا در سال ۱۹۶۲ استقلال خود را به دست آورد. پیش از آن، مردم قوم توتسی با وجودی‌که در اقلیت بودند (۲۰٪) جمعیت، بر امور دولتی، دادگستری، ارتش و تنها حزب موجود مسلط بودند. استقلال، قوم هوتو را وارد صحنه کرد. از آن پس، اختلاف‌های دو قوم به عرصه سیاست و اجتماع نیز کشیده شد.

در روز ششم آوریل سال ۱۹۹۴، هواپیمای حامل «هابی‌آریمانا» رییس جمهور وقت رواندا که از اعضای قبیله هوتو بود، در پی شلیک موشک زمین به هوا در نزدیکی فرودگاه کیگالی پایتخت رواندا سقوط کرد. موشک توسط فردی از قبیله توتسی شلیک شده بود. حملات گسترده و انتقامجویانه تندروهای هوتو علیه اقلیت قومی توتسی به قتل‌عامی تمام عیار مبدل شد. جنگی در گرفت که ۱۰۰ روز طول کشید و ۸۰۰ هزار کشته برجای نهاد. هوتوهای افراطی، افزون بر مردم قوم توتسی، میانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روهای قوم خودی را نیز قربانی کردند.

سرانجام، نیروهای شورشی به رهبری افراد توتسی، کنترل اوضاع در رواندا را به دست گرفتند. در سال ۱۹۹۶، دادگاه سازمان ملل برای عاملان جنایات، تشکیل پرونده داد. این پرونده در آغاز۲۹ متهم داشت که ۵ نفرشان تبرئه شدند.

برابر کیفرخواست دادگاه، سرهنگ باگاسورا در خلال جنگ صد روزه، مسئول سازماندهی شبه‌نظامیان هوتو و مسلح کردن گروهی موسوم به «اینتراهامو»‌بوده است. با این همه، باگاسورا اتهام نسل‌کشی و دخالت در کشتار قومی سال ۱۹۹۴ را رد کرد.

باگاسورا در حال حاضر ۶۷ ساله است. وی در مدرسه میسیونرهای کاتولیک در رواندا درس خواند و سپس در کیگالی به مدرسه نظام رفت. باگاسورا در سن ۲۳ سالگی با درجه ستوان دومی فارغ التحصیل شد. حمایت وی از کودتای «هابی‌آریمانا» علیه «کاییباندا»، رییس جمهور پیشین رواندا، طی مدارج ترقی در ارتش و وزارت دفاع رابه دنبال داشت. باگاسورا پس از سقوط هواپیمای رییس جمهور، کنترل ارتش را به دست گرفت.

دادگاه جزایی رسیدگی به نسل کشی رواندا تا آخر سال ۲۰۰۹ ادامه خواهد داشت. هنوز ۳۰ پرونده مفتوح جهت بررسی وجود دارند و ۱۳ تن دیگر از عاملان و آمران درجه یک این نسل کشی، کماکان فراری‌اند. این دادگاه در تانزانیا برگزار می‌شود.