حزب سوسیال دموکرات آلمان: غلبه‌ی گرایش چپ؟
۱۳۸۶ مهر ۲, دوشنبه
پابرجایی مفهوم "سوسیالیسم دموکراتیک"
کورت بک، دبیرکل حزب، طرح آماده‌شده را از نظر روشن کردن چشم‌انداز درازمدت فعالیت حزب "موفق" توصیف کرده است. او می‌گوید که در طرح، مواضع دقیق و صریح بیان شده‌اند و از جمله‌بندی‌های مبهم بر اساس سازش میان نظرات مختلف اجتناب شده است. طرح فعلی به گفته‌ی بک نسبت به پیش‌نویش آن این امتیار را دارد که در آن ایده‌های زیست‌محیطی دقیق‌تر تبیین شده‌اند.
کورت بک در هنگام معرفی طرح جدید برنامه اعلام کرد که خود شخصا تلاش کرده است که اصطلاح "سوسیالیسم دموکراتیک" در برنامه جای تثبیت‌شده‌ای داشته باشد. به گفته بک حزب سوسیال دموکرات آلمان به این دلیل که عده‌ای از عنوان "سوسیالیسم" سوءاستفاده کرده‌اند، از این مفهوم چشم‌پوشی نمی‌کند.
در طرح برنامه آمده است که حزب سوسیال دموکرات آلمان "آرمان جامعه‌ای آزاد، عادلانه و همبسته" را پی خواهد گرفت و در سیاست‌گزاری‌هایش تعهد خود به "سنت افتخارآمیز سوسیالیسم دموکراتیک" را حفظ خواهد کرد. طرح برنامه، جامعه‌ی فعلی را دستخوش چنان دگرگونی‌های می‌بیند که از زمان انقلاب صنعتی تا کنون سابقه نداشته اند. این دگر‌گونی‌ها منجر به تعمیق شکاف میان فقر و ثروت شده اند. حزب سوسیال دموکرات بر اساس طرح برنامه‌ی جدید، ضمن دست گذاشتن روی این مسئله اجتماعی، بر این موضوع نیز تأکید می‌کند که شیوه‌ی تولید و مصرف در جوامع کنونی از حد طاقت زمین به لحاظ زیست‌محیطی فراتر می‌رود.
گرایش انتقادی
طرح برنامه‌ی فعلی نسبت به سندی که در آغاز تهیه شده بود، گرایش بیشتری به چپ دارد. این گرایش ناشی از فضای فعلی در درون حزب است. حدود ۱۰۰۰ پیشنهاد اصلاحی از میان اعضا به کمیسیون برنامه رسیده و بحثهای درون خود این کمیسیون به موضع انتقادی سند حزبی در برابر سرمایه‌داری راه برده است.
حزب با این گرایش به لحاظ تأکیدش بر مسئله‌ی اجتماعی به مسیری برمی‌گردد که پیش از ریاست گرهارد شرودر در آن قرار داشت. حزب در دوره‌ی شرودر گرایش "سبز" را در خود تقویت کرد، در همکاری با "سبزها" به موضوع‌هایی زیست‌محیطی توجه بیشتری نشان داد، اما با طرح‌هایی چون "هارتس" که منجر به فشار بر بیکاران و گیرندگان کمک اجتماعی شد، از "سرخی" خود کاست. حزب "مدرن" نشد - چیزی که ادعای تیم شرودر بود - در عوض پایه‌های خود را در میان سوسیالدموکراتهای "سنتی" سست کرد.
گرایش واقعی به چپ؟
در این مورد که طرح برنامه‌ی موجود به برنامه‌ای چپ و آن برنامه‌ی چپ به سیاستی چپ راه برد، شک وجود دارد. مفسر دی تسایت (Die Zeit – ONLINE) طرح برنامه را "ترس‌خورده" و متنی "مزبزب" توصیف می‌کند.
در تفسیر دی تسایت بر نکته‌ی مهمی انگشت گذاشته شده است: حزب سوسیال دموکرات نمی‌تواند هم منتقد نابرابری‌ها باشد و هم در حکومت سیاست‌هایی را پیش برد که به نابرابری‌ها دامن زنند. حزب به جای عبارتهای زیبا در برنامه به توضیح این تناقض نیاز دارد.
ر / خبرگزاری آلمان، دی تسایت