حمایت ده‌ها سفیر و دیپلمات پیشین ایران از توافق هسته‌ای
۱۳۹۴ مرداد ۳۱, شنبه
جمعی از کارگزاران پیشین دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی که خود را افرادی "با سابقه سالیان متمادی فعالیت در ماموریت‌های متعدد دیپلماتیک" معرفی می‌کنند، در بیانیه‌ای از توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ حمایت کردند.
در این بیانیه خطاب به "مردم شریف ایران" آمده است: «به فرجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ در قالب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، با مسئولیت وزارت امور خارجه و مدیریت شایسته و کارآمد دکتر محمد جواد ظریف، فصلی نوین در عمل‌کرد دیپلماسی ایران را رقم زد که شایسته قدردانی و اهتمام است.»
امضاءکنندگان، که نام سفیران پیشین ایران در مهم‌ترین کشورهای جهان در میان آنها به چشم می‌خورد، بیانیه خود را که متن آن شنبه (۳۱ مرداد/ ۲۲ اوت) در رسانه‌های داخلی منتشر شد، در هفت بند تنظیم کرده‌اند و در آن به تشریح مهم‌ترین ویژه‌گی‌های برجام می‌پردازند.
یشتر بخوانید: احتمال بررسی توافق اتمی در شورای عالی امنیت ملی به جای مجلس
«بهترین توافق ممکن»
دیپلمات‌های پیشین نگاه خود به برجام را "مسئولانه، کارشناسانه و مبتنی بر بررسی همه ابعاد تفاهمی" توصیف کرده و تاکید می‌کنند که "این توافق به‌طور طبیعی نمی‌تواند در برگیرنده همه خواسته‌های ایران یا طرف‌های مقابل باشد".
آنها در ادامه، برجام را بهترین توافق ممکن در شرایط فعلی خوانده و نوشته‌اند که با این توافق اصلی‌ترین خواسته‌های ایران، از جمله "تضمین حفظ ظرفیت هسته‌ای و ادامه تحقیق و توسعه" محقق شده و با رفع تحریم‌ها "زمینه ارتقاء موقعیت کشور در منطقه و جهان" فراهم شده است.
کارگزاران پیشین دستگاه دیپلماسی ایران می‌نویسند: «در تاریخ روابط بین‌الملل نمی‌توان مورد مشابهی را یافت که قدرت‌های عمده جهانی با یک قدرت منطقه‌ای مذاکرات طولانی‌مدت و طاقت‌فرسایی داشته باشند که نتیجه آن نه تحمیل اراده یک طرف که داد و ستد از موضع برابر باشد.»
امضاءکنندگان نتیجه می‌گیرند که به این دلیل "توافق برجام می‌تواند نویدبخش دوران جدیدی از نظام بین‌الملل باشد که در آن استفاده از تهدید و تحریم و اعمال فشار برای تحمیل اراده قدرتمندان زورمدار بر دیگر بازیگران بین‌المللی کاهش یابد".
بیشتر بخوانید: بالا گرفتن تنش در مجلس بر سر بررسی برجام
تذکر به منتقدان داخلی برجام
ایران و شش قدرت جهانی (روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان) پس از ۲۳ ماه مذاکره طولانی و فشرده، ۲۳ تیرماه/ ۱۴ ژوئیه به توافقی دست یافتند که همه طرف‌ها آن را تاریخی خوانده‌اند.
اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک نیازمند طی مراحلی است که ممکن است تا شش ماه زمان ببرد. مطابق برجام "روز اجرا" زمانی است که "گزارش آژانس مبنی بر راستی‌آزمایی اجرای تدابیر مرتبط با [برنامه] هسته‌ای ایران" ارائه شده باشد. انتظار می‌رود این گزارش در میانه ماه دسامبر (اواخر آذرماه) منتشر شود.
در بخشی از بیانیه دیپلمات‌های سابق تاکید شده: «هنوز اطمینان کافی نسبت به نهائی شدن روند قانونی و اجرایی شدن برجام توسط طرف‌های مذاکره وجود ندارد و ملت ایران و دیپلماسی فعال و تاثیرگذار ما با دقت تحولات را زیر نظر داشته و خود را برای احتمالات مختلف آماده ساخته است.»
امضاءکنندگان بیانیه پس از هشدار به مخالفان خارجی برجام، به منتقدان داخلی توافق هسته‌ای اشاره کرده و نوشته‌اند: «نباید هیچ گروه و جریانی، خویش را "برنده" یا "بازنده" آن تلقی کند. همه جریان‌های سیاسی و اجتماعی قانونمند باید با نگاهی ملی و همه‌جانبه به توافق برجام بنگرند و این موفقیت را از آن جمهوری اسلامی ایران بدانند.»
بیشتر بخوانید: صالحی: صالحی: توافق وین نیاز به تایید مجلس ندارد
مخالفت ظریف با تصویب برجام در مجلس
یکی از بحث‌ها و اختلاف‌های داخلی، به مرجع رسیدگی به برنامه جامع اقدام مشترک بازمی‌گردد؛ عده‌ای این توافق را معاهده‌ای بین‌المللی می‌دانند و تصویب آن در مجلس را الزامی عنوان می‌کنند.
طیف دیگری، که اعضای دولت را شامل می‌شوند، اعتقاد دارند که این برنامه، یک معاهده بین‌المللی نیست و نیازی به تصویب در مجلس شورای اسلامی ندارد.
پیش از این علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در این باره سخن گفته بودند و اکنون محمد جواد ظریف نیز صریح‌تر از گذشته برجام را بی‌نیاز از تصویب مجلس اعلام کرده است.
روزنامه "آرمان" شنبه، ۳۱ مرداد به نقل از ظریف نوشت: «من معتقد هستم كه برجام یك توافق بین‌المللی نیست كه نیاز به تصویب مجلس داشته باشد. به عنوان فردی كه چند وقتی حقوق درس داده است، عرض می‌كنم كه "برجام" در واقع نحوه مدیریت تعدادی از قطعنامه‌های شورای امنیت است.»
همزمان، عراقچی نیز برای چندمین بار طی یک ماه گذشته در گفت‌وگو با روزنامه "اعتماد" تصویب برجام در مجلس را خلاف منافع و مصالح ملی دانست.
معاون وزیر خارجه می‌گوید از آنجا که قرار نیست برجام در پارلمان‌های طرف‌های دیگر به تصویب برسد، تصویب آن در مجلس ایران اصل "متناظر بودن اقدام‌های دو طرف" را که در طول مذاکرات مورد تاکید ایران بوده زیرسوال می‌برد.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به تازگی گفته که بررسی برجام در این شورا با دقت ادامه دارد و نتیجه این کار همزمان با مشخص شدن "نتایج بررسی‌های طرف‌های خارجی" اعلام می‌شود.