حمایت غیرمستقیم اسرائیل از جهادگرایان در بلندیهای جولان
۱۳۹۳ بهمن ۲, پنجشنبهسربازان کلاه آبی سازمان ملل در بلندیهای جولان به تازگی شاهد عملیاتی هوایی بودند: دو پهپاد اسرائیلی روز یکشنبه (۱۸ژانویه/ ۲۸ دی) بر فراز محدودهای پرواز میکردند که منطقه غیرنظامی و بیطرف محسوب میشود.
سربازان سازمان ملل گفتهاند که پهپادها از شمال غربی در مسیر پایگاه نظامی ارتش سوریه حرکت میکردهاند. کمی بعد از این پرواز، دودی به هوا برخاست؛ پهپادها سپس بازگشته و دوباره در خاک اسرائیل به زمین نشستند.
این دود از کجا برخاست؟ این پرسش را اعلام کشته شدن چند نفر پاسخ داد. حزبالله لبنان اعلام کرد که پنج نیروی این سازمان در ارتفاعات جولان در خاک سوریه کشته شدهاند. رسانههای نزدیک به حزبالله نوشتند علاوه بر این پنج نفر، شش نظامی ایرانی نیز کشته شدند. البته مقامات ایرانی تنها کشته شدن سرتیب پاسدار محمدعلی اللهدادی را تایید کردند.
پرسش اصلی این است که پهپادهای اسرائیلی، شبهنظامیان حزبالله لبنان یا سپاهیان ایرانی در این منطقه چه میکنند؟ این همه نیروی مسلح برای یک ناحیه مرزی بیطرف به چه معناست؛ آن هم در جایی که غیر از سربازان صلحبان سازمان ملل، نیروی نظامی دیگری اجازه حضور در آنجا ندارد.
بیشتر بخوانید: ایران در گرداب هزینههای هنگفت جنگ سوریه و عراق
ناحیه بیطرف در بلندیهای جولان، در شرق اسرائیل، غرب سوریه و شمال لبنان واقع شده است. این منطقه ۲۳۵ کیلومتر مربعی که از سبزهزارهای وسیع و چند روستا تشکیل شده، اینک به صحنه نبردی خطرناک علیه اسرائیل بدل شده است.
روز پنجشنبه (۲۲ ژانویه/۲ بهمن) فرمانده جناح شمال ارتش اسرائیل فرمان بالاترین سطح آمادهباش را صادر کرد. رئیس ستاد ارتش اسرائیل، ژنرال بنیگانتز، بر همین اساس سفر پیشبینی شده خود به بروکسل برای شرکت در نشست ناتو را لغو کرد. سفارت آمریکا در تلآویو نیز به شهروندان ایالات متحده هشدار داد که به بلندیهای جولان و اطراف آن نروند.
گسترش دامنه جنگ داخلی سوریه به منطقه بیطرف جولان، از سال ۲۰۱۴ شروع شد. برخی از پاسگاههای روستایی و میانجادهای این منطقه به دست شورشیان سوری افتادهاند و برخی همچنان در کنترل ارتش سوریه قرار دارند. معلوم نیست اختیار این منطقه دست کیست.
مهمترین گروه شورشیان سوری در این منطقه، جبهه نصرت است که شاحهای از القاعده به شمار میرود. قاعدتا اسرائیل باید رادیکالهای سنی را تهدیدی علیه خود تلقی کند اما سربازان سازمان ملل گزارشهایی دادهاند که خلاف این تصور را ثابت میکند.
گزارش سازمان ملل
دبیرکل سازمان ملل همه ساله چهار مرتبه گزارش وضعیت این سربازان را به شورای امنیت ارائه میکند. در گزارش ۱۹ نوامبر ۲۰۱۴ به شورای امنیت از جمله آمده است:
• دستکم سه مرتبه تلاش شد که از ناحیه بیطرف به سوی اسرائیل حمله شود. هم موشک و خمپاره به ناحیه شلیک شدند. روشن نیست این حملات هدفمند یا بیهدف بودهاند. در مجموع یک اسرائیلی غیرنظامی کشته و دو نفر دیگر زخمی شدند.
• اسرائیل جبهه نصرت را مسئول حمله به خود ندانست. برعکس مواضع ارتش سوریه و متحدان آن هدف بمباران و شلیک خمپاره بود. در مجموع هفت سرباز ارتش سوریه کشته شدند و ۴۳ نفر دیگر مجروح شدند.
ظاهرا ارتش اسرائیل گمان میبرد که خطر بزرگتر برای این کشور، نه شاخه القاعده در سوریه، بلکه رژیم سوریه و متحدان آن یعنی حزبالله و ایران باشند.
به نوشته پایگاه اینترنتی "اشپیگل" آلمان، در گزارش سازمان ملل آمده که شورشیان سوری با سربازان اسرائیلی در تعامل هستند و مثلا مجروحان خود را برای معالجه به اسرائیل میبرند. بر این اساس، یک سرباز سازمان ملل یک بار مشاهده کرده که محمولهای از سوی اسرائیل به دست شورشیان سوری رسیده است. اسرائیل کمکهای بشردوستانه - خوراک، پتو، دارو و کمکهای پزشکی - به سوریهای حاضر در بلندیهای جولان را پنهان نمیکند و کاری هم ندارد که این کمکها به دست شبهنظامیان میرسد یا غیرنظامیان.
جبهه نصرت از دید سازمان ملل یک جریان تروریستی شناخته میشود. اما به نظر میرسد شبهنظامیان این سازمان تاکنون به اسرائیل کاری نداشتهاند. ستیزهجویان جبهه نصرت در بلندیهای جولان فعلا در برابر نیروهای رژیم سوریه و متحد آن، حزبالله لبنان میجنگند.
بیشتر بخوانید: یک فرمانده سپاه در حمله هوایی اسرائیل کشته شد
شبهنظامیان حزبالله در مقابل بارها نشان دادهاند که اسرائیل هدف حملاتشان بوده است. برای آنها هدف گرفتن اسرائیل از خاک سوریه زیرکانهتر از حمله به اسرائیل از خاک لبنان است زیرا عامل حمله مشخص نمیشود و در عین حال اسرائیل نمیتواند مواضع حزبالله در لبنان را به عنوان انتقام هدف قرار دهد.
گزارش سازمان ملل تاکنون این را تایید نکرده که حزبالله مسئول حمله به اسرائیل از بلندیهای جولان است. سازمان ملل تنها روشن کرده که به طور مداوم تحرکاتی در نقض حریم مرزی صورت میگیرد که دامنه آن از مناطق حزبالله در جنوب لبنان تا مواضع ارتش سوریه در بلندیهای جولان است.
بنا بر گزارشهای سازمان ملل، دو سوم شلیکها به اسرائیل از مواضعی در شمال منطقه بیطرف روی میدهند؛ جایی که ارتش سوریه و متحدانش مستقر هستند.