خوشبختى داشتن دماغى سربالا!

خانم شارلوته ويده من خبرنگار هفته نامه دى تسايت چاپ آلمان در شماره اخير خود مطلب مفصلى را به ايران و شرايط زندگى امروزه مردم اين سرزمين اختصاص داده است. از جمله مسائل مورد توجه مطرح شده در اين مقاله مسئله رواج عمل هاى جراحى زيبايى و علاقمندى بسيارى از زنان در ايران به انجام اين نوع جراحى هاست.

او مى نويسد: »جاى تعجب دارد، اين واقعا نمى تواند طبيعتى باشد كه بينى بسيارى از زنان در اينجا شبيه به هم است. كوچك، سربالا، زيبا و بدون ارتباط با شخصيت فرد عمل شده! مناطقى در تهران وجود دارند، براى نمونه اطراف ميدان ونك، كه در آنجا بيشتر از محل هاى ديگر تابلو پزشكان جراح پلاستيك و متخصص پوست و مو و زيبايى بچشم مى خورند. زنان جوان با نوار چسب زخمى روى بينى در حال خريد در خيابان ها و جلوى ويترين مغازه ها ديده مى شوند. جراحى پلاستيك بينى به عنوان عملى خلاف و منفى در جامعه ايران ديده نمى شود، به عكس، نوار چسب زخم روى بينى نشان دهنده وضعيت مالى خوب وداشتن امكانات مادى است. هزينه انجام عمل جراحى بينى و سينه و غيره در اينجا بسيار بالاست. از نقاط ديگر مورد توجه اين امر در تهران جام جم است. محلى كه در آن مجموعه اى از رستوران ها و كافه ها وجود دارند، همراه با عرضه غذا و نوشيدنى هاى مختلف، از ژاپنى تا ايتاليايى! در اينجا مى توان دختران شمال شهرى تهران را ديد، گاهى با سيگارى در دست، با دماغ هاى سربالا و عمل شده، شلوارهاى جين تنگ و مانتو ها و كفش هاى شيك و رنگى، از صورتى گرفته تا رنگ هاى ديگر.«

اين تصويرى است كه خبرنگار روزنامه دى تسايت از تهران امروز داده است. اخبار درباره افزايش بى سابقه انجام عمل جراحى هاى زيبايى در ايران بسيار زياد است. ايران جزء يكى از كشورهايى است كه بيشترين عمل جراحى هاى زيبايى در آن به انجام مى گيرد.

كوچك كردن بينى، بزرگ كردن لب، كوچك كردن شكم، بزرگ كردن سينه، گونه سازى، باريك كردن ران ها، كشيدن پوست، صاف كردن چروك صورت و غيره از جمله اقدامات رسيدن به زيبايى در برخى از زنان ايران است. جالب توجه است كه آقايان نيز از اين مد بى نصيب نمانده اند و گرايش به انجام تصحيح فرم بينى در آنان نيز افزايش يافته است.

اين مسئله در جامعه اى روى مى دهد كه عليرغم فشار براى پنهان نگاه داشتن خطوط بيرونى جسم و فرم بدن ، و يا شايد درست به همين دليل، در آن انتخاب معيارهاى ظاهرى به عنوان محك زيبايى برگزيده شده است. مى توان مشاهده كرد كه تلاش براى بدست آوردن اين نوع موازين زيبايى هر چه بيشتر سرعت مى گيرد و به مسابقه اى، حداقل براى برخى از زنان و مردان ، براى زيباتر جلوه كردن و همزمان براى پزشكان، در بدست آوردن ارقام نجومى درآمد هر چه بيشتر ناشى از اين جراحى ها، منتهى شده است.

وجود چنين معيارهايى براى زيبايى زنان به بافت تنگ نظرانه و مردسالارانه جوامعى بازمى گردد كه زن را درنبوغ و توانايى هاى ديگرش نمى بيند و ظاهر عروسكى را براى او بيشتر مورد توجه قرار مى دهد. اين مسئله درجايى اتفاق مى افتد كه معيار زيبايى در آن به معيارى كمّى بدل گريده است.

زيبايى يك كيفيت است، يك مجموعه، يك هماهنگى. هماهنگى ميان درون و برون. با تغيير ظاهرى نقاطى از بدن شايد بتوان بخشى از خواست زيبا جلوه كردن را براى مدت زمانى تأمين كرد اما بخش عمده آن باقى خواهد ماند. كسى كه معيارش را در مقياس زيبايى تنها در بخش ظاهرى آن محدود كند، از اطرافيان خود نيز خواسته است كه معيار كمّى را در مورد او مبناى قضاوت خود قرار دهندو خطر اين نوع معيار ايجاد توقع بالارونده و دائمى باز هم زيباتر شدن از خود و به طبع آن ايجاد نارضايتى پيوسته است.

اغلب پيش مى آيد كه كسانى كه خود را بدست چاقوهاى عمل جراحى زيبايى مى سپارند از نتيجه عمل كاملا راضى نيستندو فكر مى كنند كه برش يك ميليمتر كمتر يا بيشتر مى توانست آنان را زيباتر جلوه كند. به دنبال جراحى اول، عمل هاى بعدى و بعدى پيش مى آيند. اين مسلم است كه هر انسانى از ديدن زيبايى لذت مى برد، اما معطوف شدن تنها به ارزش زيبايى ظاهرى مى تواند ما را به دامان تبليغاتى بيندازد كه هر روز ضابطه جديدى را از ”انسان بودن“ براى ما تعيين مى كنند تا جايى كه هويت خود را رفته رفته به فراموشى بسپاريم.

مشكل را نمى توان و نمى بايد فقط در كسانى ديد كه خود را به دست تيغ جراحى هاى زيبايى مى سپارد و با تمام قوا سعى در جمع آورى هزينه هاى گزاف آن مى كنند. مشكل در جامعه ايست كه با توجه فوق العاده و غير طبيعى به معيارهاى ظاهرى، به بايدها و نبايدها بيرونى، محك سنجش زيبايى انسان ها را تغيير مى دهد و بويژه زنان جوان را از توجه به ارزش هاى درونى انسان دور مى سازد.