خوشبینی ایران به آغاز "فصل نوینی" در همکاری با آژانس
۱۳۹۹ شهریور ۴, سهشنبهرافائل گروسی که شامگاه دوشنبه برای سفری دو روزه وارد تهران شد، صبح سهشنبه چهارم شهریور (۲۵ اوت) با حضور در سازمان انرژی اتمی ایران با رئیس این سازمان، علیاکبر صالحی دیدار و مذاکره کرد.
بنابر گزارشها قرار است مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و صالحی عصر امروز دور دوم گفتوگوهای خود را انجام دهند.
صالحی در یک نشست خبری مشترک با گروسی ابراز امیدواری کرد که با سفر او به تهران "فصل نوینی" از همکاریها میان ایران و آژانس آغاز شود و این همکاریها بیش از پیش گسترش یابند.
آژانس روز گذشته و در آستانه سفر گروسی و همراهانش به تهران مهمترین هدف آن را "پرداختن به مسائل حل نشده" به خصوص جلب موافقت ایران برای بازدید از دو سایت مورد نظر این نهاد عنوان کرد.
این دو سایت، یکی بین شهرضا و آباده و دیگری نزدیک تهران واقع شدهاند و گمان میرود جمهوری اسلامی در آنها فعالیتهای اعلام نشدهای داشته است.
در گزارشی که خبرگزاریهای ایران از این نشست منتشر کردهاند به اختلاف بر سر بازدید از این دوسایت فقط به طور تلویحی اشاره شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گزارش ایسنا علیاکبر صالحی در جمع خبرنگاران ابراز امیدواری کرد نتیجه سفر هیئت آژانس به ایران برای هر دو طرف راضیکننده باشد به گونهای که دو طرف در چارچوب مقررات لازم "متقابلا به وظایفشان عمل کنند".
وعده ایران: عمل در چارچوب وظایف
معاون رئیس جمهوری گفت: «صحبت امروز ما سازنده بود و قرار شد آژانس حرفهای و مستقل کار خود را پیش ببرد و ما هم در چارچوب وظایف عمل کنیم.»
روابط ایران و آژانس در ماههای گذشته تا حدودی دچار تنش شده که علت اصلی آن خودداری تهران از فراهم کردن امکان دسترسی بازرسان به دو سایت یاد شده عنوان میشود.
برخی مسئولان جمهوری اسلامی ادعا میکنند آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دوره مدیریت جدید بیش از گذشته تحت تاثیر آمریکا و اسرائیل قرار دارد.
گروسی با رد ادعای سیاسیکاری آژانس گفته است: «آژانس بر اساس امیال مدیرکل عمل نمیکند، بر اساس اسناد تصویب شده عمل میکند از جمله پادمان جامع و پروتکل الحاقی. آژانس در عمر ۷۰ سالهاش سعی کرده عملکردش بر مبنای فنی و حقوقی باشد. شاید عدهای بخواهند از آژانس برای اهداف خود استفاده کنند، اما کسانی که در آژانس هستند بیطرفانه کار میکنند. من در دوره مدیریتم اجازه نمیدهم کسانی از آژانس برای اهداف خودشان استفاده کنند.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با بیان این که جمهوری اسلامی از نظر بازرسیها و بازدید تیمهایی که به ایران میآیند همکاری گستردهای دارد افزود: «برخی سوالات هست که امروز هم درباره آنها صحبت کردیم.»
او در بخش دیگری بدون توضیح بیشتر درباره جزئیات گفت: «یکسری نکات و موضوعات است که باید حل و فصل شود. گهگاه مواردی پیش میآید که نیازمند شفافسازی است.»
مقاومت ایران در مورد دسترسی به سایتهای مورد نظر پیش از این با واکنش منفی سه کشور اروپایی طرف توافق هستهای (فرانسه، بریتانیا و المان) روبرو شد که قطعنامهای در این مورد به شورای حکام ارائه دادند.
چراغ سبز ایران برای بازدید از سایتهای مورد مناقشه
به نظر میرسد جمهوری اسلامی برای پذیرش درخواستهای آژانس چراغ سبزهایی نشان داده است. صالحی در نشست خبری مشترک گفت: «میتوانم بگویم ما رو به جلو حرکت میکنیم و به آینده امیدوارم و قطعا مسائلی که پیش روست به نحو مقتضی حل خواهد شد.»
این نکته را بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرزی اتمی نیز به تازگی در گفتوگو با شبکه العالم گفته است. او میگوید ایران به شرطی با درخواست بازرسی از دو سایت مورد مناقشه موافقت میکند که این اقدام "حتما پایان کار باشد" و آژانس بار دیگر تقاضای بازرسی از مکانهای دیگر را نکند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) آژانس بینالمللی وظیفه راستیآزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و میتواند در صورت وجود شواهد قانعکننده خواستار بازرسی از مکانهای مختلف و مرتبط با فعالیتهای هستهای ایران شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی ارجاع پرونده جمهوری اسلامی به آژانس بینالمللی را "تصنعی" خوانده و میگوید ایران در چند سالی که از این اقدام میگذرد "زیر بار خواستهای خارج از چارچوبهای قانونی نرفته و نمیرود".
انعطاف به خاطر خطر مکانیسم ماشه؟
به گفته علیاکبر صالحی درباره مسائلی که در سفر رافائل گروسی و همراهانش به تهران مذاکره میشود "قبلا رایزنیهایی انجام شده" و قرار است درباره نتایج مذاکرات بیانیهای صادر شود.
برخی از ناظران سفر گروسی و همراهانش به تهران را بیارتباط با نشست اول سپتامبر کمیسیون مشترک برجام و طرح آمریکا برای فعال کردن سازوکار حل اختلاف موسوم به مکانیسم ماشه نمیدانند.
آمریکا پس از ناکامی در تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی که مطابق برجام اواخر مهرماه به پایان میرسد تهدید کرده با فعال کردن مکانیسم ماشه پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهد.
این روند که تا کنون اعضای باقیمانده در برجام با آن مخالفت کردهاند، میتواند به بازگشت خودکار تمام تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی منجر شود.