دبی: متحد آمریکا، شریک تجاری ایران

امارات متحده یکی از ایستگاه‌های مهم جرج بوش در جریان سفرش به خاورمیانه‌ بود. او در یک سخنرانی در ابوظبی حملات تندی را متوجه جمهوری اسلامی ایران کرد. این در حالی است که امارات و به ویژه دبی در کنار روابط سیاسی تنگاتنگ با ایالات متحده، مناسبات تجاری گسترده‌ای هم با ایران دارد و به امکانی برای دورزدن تحریم‌ها علیه این کشور بدل شده است. گزارش زیر نگاهی است به مناسبات ظاهراَ متناقض امارات با آمریکا و ایران.

از راه تنگه‌ی هرمز تنها ۱۷۰ کیلومتر بین سواحل جنوبی ایران و دبی فاصله است. آسمان‌خراش‌های پرزرق و برق دبی که پی‌درپی همچون قارچ، سر از زمین بر می‌آورند، هر روز جذابیت بیشتری برای تاجران ایرانی ایجاد می‌کنند. دبی مقدم صاحبان ایرانی را نیز هم‌چون هر سرمایه‌گذار یا تاجر دیگری گرامی می‌دارد.

ناصر هاشم‌پور، نایب ‌رئیس شورای تجاری ایران در دبی معتقد است که به دلیل تحریم‌های سازمان ملل متحد و ایالات متحده‌ی آمریکا، روزبه‌روز بر تعداد بنگاه‌های اقتصادی‌ای که گواهی سپرده‌ی صادر شده از سوی بانک‌های ایرانی را نمی‌پذیرند، افزوده می‌شود. در این میان دبی به چاره‌ی کار تبدیل شده است. وی می‌گوید: متأسفانه هر روز بر مشکلات ناشی از صدور گواهی‌های سپرده‌ی بانک‌های ایرانی افزوده می‌شود. بنابراین همواره ایرانیان بیشتری از این کشور خارج می‌شوند تا شرکت‌های خود را در کشوری دیگر تأسیس کنند و از بانک‌های خارجی برای صدور گواهی سپرده استفاده کنند. دراین میان ساده‌ترین گزینه دبی در امارات متحده‌ی عربی است.

هزاران شرکت ایرانی در دبی

ناصر هاشم‌پور از سال‌ها پیش در دبی زندگی می‌کند. این‌که او شیعه است و مردم امارات سنی، این که او فارس است و آنها عرب، در دبی اهمیتی ندارد. مهم این است که روابط ایرانیان و اعراب در امارات متحده‌ی عربی، ریشه‌ای عمیق در تاریخ دو کشور دارد. تقریبا از هر ده نفر ساکن دبی، یکی ایرانی است. در دبی یک باشگاه، یک بیمارستان و ده‌ها مسجد ایرانی وجود دارد. به اعتقاد هاشم‌پور هزاران شرکت ایرانی در دبی وجود دارند که البته هرروز بر تعدادشان افزوده می‌شود. وی می‌گوید: تأسیس یک شرکت در دبی آسان‌تر از کشورهای دیگر است، ایران و دبی در همسایگی هم قرار دارند و از دیرباز دارای مناسبات تاریخی، اجتماعی و اقتصادی دیرینه‌ای با هم هستند. ایرانی‌ای که در دبی سرمایه‌گذاری می‌کند، می‌تواند سریع و بی دردسر به کشور خود برود. به گفته‌ی هاشم‌پور هر هفته بیش از ۲۳۰ پرواز به مقصد ایران انجام می‌شود. به‌ همین دلیل بسیاری از ایرانیان برای سرمایه‌گذاری به دبی می‌آیند.

دبی از ناآرامی‌ها سود می‌برد

امارات متحده‌ی عربی بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است و پس از آن آلمان با فاصله‌ای بسیار زیاد قرار دارد. سرمایه‌گذاری ایرانی در دبی، بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که قسمتی از آن متعلق به شرکت‌های دولتی ایرانی یا وابستگان به دولت تهران است.

کریستینا کخ (Kristina Koch) از مرکز تحقتقات دبی می‌گوید: دبی در این میان حتی از شرایط نا آرام در داخل ایران هم، نهایت استفاده را می‌برد. هرگاه که در داخل ایران تیتر اول روزنامه‌ها از اخبار نگران کننده‌ای حکایت کنند، سیل عظیمی از سرمایه به سوی جنوب و به دبی سرازیر و در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌شوند.

روابط خوب با آمریکا مقدم بر هر چیز

به اعتقاد کخ اقتصاد یک چیز است و سیاست چیز دیگر. دبی متحد خوب آمریکاست و به این کشور اجازه داده است ایران را زیر نظارت داشته باشد. در مقابل، مردم امارات کوچک‌ترین مخالفتی با این قضیه ندارند که شرکت‌های غربی و ایرانی در دبی و به‌دور ازتحریم‌ها، با هم روابط تجاری برقرار کنند. بدین ترتیب چرخ‌های اقتصادی به حرکت درمی‌آیند و البته سود آن نصیب دبی می‌شود.

اما اگر ورق برگردد و سیاستی مخالف ایران در دستور کار قرار گیرد، امارات متحده‌ی عربی هم از این رویه پیروی کرده و مناسبات اقتصادی خود را تابعی از این سیاست خواهد کرد.