1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

در ترکیه شکاف میان ملی‌گرایان و اسلام‌گرایان عمیق می‌شود

۱۳۸۷ بهمن ۴, جمعه

در ترکیه بار دیگر عده‌ای به اتهام شرکت در یک توطئه‌ی براندازی دستگیر شده‌اند. گفته می‌شود که هدف نیروهای ملی‌گرای ترکیه قبل از هر چیز آن است تا ارتش را به اقدام علیه دولت قانونی رجب اردوغان ترغیب کنند.

https://p.dw.com/p/GfAX
نیروهای نظامی ترکیه در کنار مقبره‌ی کمال آتاتورک
نیروهای نظامی ترکیه در کنار مقبره‌ی کمال آتاتورکعکس: AP

از چند ماه پیش فضایی تنش‌آلود در ترکیه حاکم شده که رسانه‌های گروهی و افکار عمومی را به طور کامل فرا گرفته است. حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان نخست وزیر، که گرایش معتدل اسلامی دارد، از زمان پیروزی در انتخابات و به دست گرفتن قدرت، از جانب نیروهای ملی‌گرا متهم شد که قصد دارد با گام‌های کوچک و آرام شریعت اسلام را در کشور پیاده کند. این امر با مبانی قانون اساسی ترکیه که بر جدایی کامل دین و سیاست تکیه دارد، ناسازگار است.

جناح حاکم سنتی کشور که در ارتش، دادگستری و ادارات دولتی نفوذ گسترده دارد، دولت را متهم می‌کند که در باطن با اصل سکولاریسم که میراث کمال آتاتورک پایه‌گذار ترکیه‌ی نوین به شمار می‌رود، مخالف است، اما مخالفت خود را به طور آشکار بیان نمی‌کند. اردوغان و حزب او در برابر پاسخ داده‌اند که به اصل سکولاریسم در ترکیه پای‌بند هستند و قصد ندارند شریعت اسلام را در ترکیه پیاده کنند.

از اکتبر سال گذشته محاکمه‌ی ۸۶ نفر جریان دارد که در میان آنها افسران بازنشسته ارتش نیز دیده می‌شود. آنها متهم هستند که قصد داشته‌اند با اقدام به رشته‌ای از عملیات خرابکارانه ارتش را به دخالت در سیاست وادار کنند. ارتش ترکیه که به شدت با سنت غیردینی کمال آتاتورک پیوند دارد، با دستاویز حمایت از قانون اساسی و دفاع از امنیت ملی ترکیه تاکنون چهار بار به عملیات کودتایی دست زده است.

کارشناس اوضاع ترکیه عقیده دارند که در این کشور شبکه‌ی گسترده و پیچیده‌ای از نیروهای ملی‌گرای افراطی شکل گرفته که عده‌ی بیشماری از نظامیان، قضات و رجال سیاسی در تقویت آن سهیم هستند. این شبکه‌ی نیرومند به موازات دولت تأثیرگذار است و در صحنه‌ی سیاسی ترکیه حضور فعال دارد.

در ماه ژوئن گذشته نقشه‌ی نظامیان که قصد داشتند با استناد به قانون اساسی لائیک ترکیه، جریان حاکم "حزب عدالت و توسعه" را منحل کنند، به شکست انجامید. اما ملی‌گرایان افراطی از این هدف دست نکشیده‌اند. هدف نهایی آنها آن است که با ایجاد وحشت و ناامنی، ارتش ترکیه را برای دخالت مستقیم به میدان سیاست بکشند.