در پشت پرده نقل و انتقالات کلان لیگ عربستان چه نهفته است؟

لیگ فوتبال عربستان سعودی به تازگی فصل جدید خود را آغاز کرد. باشگاه‌های این کشور در چندین هفته گذشته با خرید ستارگان کوچک و بزرگ خبرساز بوده و از این لحاظ حتی گوی سبقت را از لیگ برتر انگلیس ربودند.

شمار ستارگان بزرگی که راهی عربستان شده‌اند کم نیستند: نخست کریستیانو رونالدو ، سپس کریم بنزما و اکنون نیمار، ستاره فوتبال برزیل.

مبالغ نجومی

باشگاه‌های عربستان سعودی در فصل جاری بیش از ۶۰۰ میلیون یورو برای خرید بازیکنان جدید از خارج هزینه کرده و همچنین در هر فصل دستمزدی کلان به آنان می‌پردازند، از ۵۰ میلیون گرفته تا ۲۰۰ میلیون یورو.

قدرت خرید باشگاه‌های سعودی حتی بر باشگاه‌های انگلیس و لیگ برتر این کشور سایه‌ افکنده‌اند؛ لیگی که در بازار نقل و انتقالات شاید بیشترین و گران‌ترین تحرکات را به خود اختصاص می‌دهد.

نیمار، ستاره ۳۱ ساله برزیلی پاری سن ژرمن که اکنون راهی عربستان شده، روز سه‌شنبه گذشته (۱۵ اوت / ۲۴ مرداد) به طور رسمی در کنفرانس خبری به عنوان ستاره جدید باشگاه الهلال حاضر شد.

پیوستن نیمار به الهلال اما در عین حال نماینگر آن است که لیگ عربستان به هیچوجه لیگ "سالخوردگان بالای ۳۵ سال" فوتبال نیست که در آستانه پایان فعالیت حرفه‌ای خود قصد دارند، درآمدی هنگفت به جیب بزنند.

صحبت از ستارگانی است که در برخی موارد با توجه به سن و قابلیت‌های خود به همان نسبت می‌توانستند به باشگاه‌هایی چون بایرن مونیخ یا اف ث بارسلونا محلق شوند.

امید به میزبانی جام جهانی

هدف مقامات سعودی این است که لیگ این کشور را تا سال ۲۰۳۰ میلادی یعنی در طی هفت سال آینده به یکی از ده لیگ پردرآمد جهان بدل کنند.

درخور توجه آنکه این تمامی باشگا‌ه‌های لیگ عربستان نیستند که به شکلی همطراز در تور خرید شرکت جسته‌اند. در وهله نخست صحبت از چهار باشگاه‌ قدرتمند و صاحبنام است: النصر و الهلال (هر دو از ریاض)، الاهلی و الاتحاد (هر دو از جده).

۷۵ درصد از سهم هر یک از این باشگاه‌ها در سال جاری میلادی به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) واگذار شده‌است. این صندوق دو سال پیش كنترل باشگاه انگلیسی نیوکاسل یونایتد را برعهده گرفت که از تیم‌های حاضر در لیگ قهرمانان باشگاه‌های اروپا است.

ریاست این صندوق را محمد بن سلمان، شاهزاده عربستان سعودی عهده‌دار است که عملا زمام قدرت در این کشور را در دست دارد. دارایی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان در حال حاضر ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

بن سلمان خود در سال ۲۰۱۶ میلادی برنامه‌ای حکومتی تحت عنوان "چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی" به جریان انداخت که اهداف مختلفی را دنبال می‌کند، از جمله کاهش وابستگی به نفت، گشایش این کشور به روی گردشگران و ایجاد امکانات جذاب برای شهروندان عربستان. یکی از امکانات جذاب بدون شک به ورزش و رویدادهای ورزشی برمی‌گردد.

عربستان امیدوار است که در طول سال‌های آینده بتواند جایگاه خود را چنان مستحکم کند که امکان نامزدی برای میزبانی جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۳۴ یا ۲۰۳۸ را بیابد.

معضل حقوق بشر

در پس نقل و انتقالات کلان و سرمایه‌گذاری‌های هنگفت لیگ عربستان، چیزی فراتر از خود فوتبال نهفته است. عربستان که از نظامی خودکامه برخوردار است و از ثروتمندترین کشورهای جهان محسوب می‌شود، فرای فوتبال اهدافی استراتژیک را دنبال می‌کند.

عربستان برنامه‌ای پرهزینه تدارک دیده تا از جمله از طریق ورزش و رویدادهای ورزشی قدرت و نفوذ خود را افزایش دهد و نقشی پررنگ در صحنه ورزش جهان بازی کند. گلف، تنیس و مسابقات فرمول ۱ از دیگر عرصه‌های ورزشی است که عربستان مدت‌هاست که به آن‌ها پا گذاشته و نقش‌آفرین است.

ریاض همچنین بر آن است که از طریق ورزش وجهه خود را که به خاطر مسایل حقوق بشری سخت خدشه‌دار شده، بهبود بخشد.

البته رفتن ستارگان بزرگ چون رونالدو یا نیمار به لیگ عربستان دقیقا به خاطر مسایل حقوق بشری انتقادات زیادی را به همراه داشته است.

سایت اینترنتی "گلوبو" نیز روز سه‌شنبه (۱۵ اوت) در این ارتباط نوشته بود: «پیوستن نیمار به باشگاه الهلال برای همیشه لکه‌ای  در فعالیت حرفه‌ای او خواهد ماند.»

ستارگان دیگری هم هستند که با تصمیم خود موجی از انتقاد را برانگیخته‌اند. به ویژه جوردن هندرسون، ملی‌پوش باسابقه انگلیس و باشگاه لیورپول که سال‌ها از چهره‌های پشتیبان جنبش ال‌جی‌بی‌تی (LGBTQ+)  محسوب می‌شد و حال در لیگ کشوری توپ می‌زند که همجسگرایان در آن سرکوب شده و با شدیدترین مجازات‌ها روبرو هستند.