رضایت تیم ایرانی از نتیجه مذاکرات کارشناسی ژنو
۱۳۹۲ دی ۱۰, سهشنبه
منابع ایرانی پیش از ظهر سهشنبه (۳۱ دسامبر/ ۱۰ دی) به نقل از معاون حقوقی و بینالملل وزیر خارجه جمهوری اسلامی خبر دادند که مذاکرات هیئت ایرانی با نمایندگان گروه موسوم به ۱+۵ در سطح کارشناسی به پایان رسید. به گفته عباس عراقچی، مذاکرات ساعت ۷ صبح به وقت محلی پایان یافته و "پیشرفتهای خوبی حاصل شده است".
دو طرف از صبح ۹ دی دور سوم از گفتوگوهای خود را در ژنو (سوئیس) آغاز کرده بودند. هدف از این نشستها تعیین ساز و کار اجرایی توافق هستهای تاریخی ایران و غرب (سوم آذر ۹۲) در ژنو بود.
به گفته عباس عراقچی، «تبیین جزئیات اجرایی توافق [ژنو] و تقدیم گزارش به مدیران سیاسی، نتیجه کار آنها [تیمهای کارشناسی دو طرف] بوده که در مجموع مثبت است». قرار است کارشناسان دو طرف گزارش خود را به معاونان و مدیران سیاسی کشورهایشان ارائه دهند. او بدون اشاره به جزئیات، به واحد مرکزی خبر ایران گفت: «تا جمعبندی مذاکرات نمیتوان در باره نتایج آن قضاوت کرد».
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) ساعتی پیش از انتشار سخنان عراقچی، به نقل از "یکی از اعضای تیم کارشناسی ایران که نخواست نامش فاش شود" نوشته بود: «مذاکرات ایران و ۱+۵ در سطح کارشناسی برای تعیین ساز و کار اجرایی توافقنامه ژنو یا همان برنامه اقدام مشترک پایان یافته است [...] نتیجه حاصل شده جهت تائید و تصمیمگیری نهایی به مقامات سیاسی ارائه میشود».
حل "برخی مسائل" در سطح سیاسی
آنطور که معاون وزیر خارجه ایران خبر داده، مسائلی همچنان باقی ماندهاند که باید "در سطح سیاسی" حل شوند. عباس عراقچی افزود: «به احتمال زیاد هفته آینده جلسهای بین بنده و خانم اشمیت برگزار میشود». هلگا اشمید معاون کاترین اشتون است. خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست و سرپرستی گروه ۱+۵ در مذاکرات هستهای با ایران را بر عهده دارد.
عباس عراقچی پیش از این گفته بود که در حاشیه جلسات مذاکرات کارشناسی ژنو، با نمایندگان کشورهای عضو گروه ۱+۵ از جمله آمریکا گفتوگوهای مستقیم دوجانبه صورت گرفته است.
چندی پیش علی اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت و مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، نیز ضمن حمایت از ادامه مذاکرات هستهای گفته بود که ایران برای تقویت موضع خود باید با یکایک اعضای گروه ۱+۵ بهطور دوجانبه وارد گفتوگو شود.
سه دور مذاکره برای تعیین ساز و کار اجرایی توافق ژنو
مذاکرات کارشناسی نهم و دهم دیماه سومین دور از مذاکرات کارشناسی دو طرف پس از توافق هستهای ژنو بود. تیم ایران دور نخست گفتوگوها (۱۸ تا ۲۲ آذر در وین) را نیمهکاره رها کرد و به تهران بازگشت. آمریکا همزمان با این مذاکرت دامنه تحریمهای بینالمللی را به ۱۹ فرد حقیقی و حقوقی گسترش داد. گفته شد که نمایندگان ایران برای مشورت با مقامات بلندیاپه جمهوری اسلامی به تهران بازگشتهاند. اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت، در آن برهه اعلام کرد که "آمریکا خلف وعده را جبران خواهد کرد".
دور دوم گفتوگوهای کارشناسی هم اواخر آذرماه در ژنو برگزار شد. عراقچی همزمان با دور دوم، بر خلاف دور پایانی، اعلام کرد که پیشرفت در مذاکرات "اندک" بوده است.
بر اساس توافقنامه ایران و گروه ۱+۵ در ژنو (سوم آذر) طرف ایرانی برای جلب اعتماد طرف مقابل غنیسازی بالای ۵ درصد را متوقف میکند؛ بخشی از اورانیوم ۲۰ درصد غنیشده را به سوخت هستهای تبدیل میکند و بخشی دیگر را رقیق میکند و شرایط بازرسی کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی هستهای از تأسیسات هستهای و معادن اورانیوم را فراهم میآورد.
در مدت ۶ ماه مهلتی که برای تعیین ساز و کار اجرایی این توافقنامه تعیین شده، طرف غربی برای جلب اعتماد طرف ایرانی تحریمهای جدیدی علیه فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی وضع نمیکند و تسهیلاتی در زمینه انتقال منابع مالی بلوکه شده ایران در خارج و همچنین صنایع هوایی غیرنظامی ایران در نظر میگیرد.
در تیم ایران علاوه بر کارشناسان مسائل هستهای، کارشناسان امور بانکی، بیمه و حمل و نقل نیز به ژنو اعزام شده بودند تا برای تحقق موارد یادشده و لغو تدریجی تحریمها (در صورت توافق نهایی) رایزنی کنند.