روایت متفاوت روحانی و ترامپ از لغو تحریمها
۱۳۹۸ مهر ۵, جمعهرئیس جمهور ایران پس از پایان سفر به آمریکا، در فرودگاه امام خمینی به تشریح دیدارها و گفتوگوهایش پرداخت. روحانی گفت آمریکاییها فضاسازی کرده بودند که آماده مذاکره هستند و مشکلات به خاطر لجبازی طرف ایرانی است: «ما نشان دادیم که آماده مذاکره هستیم اما نه در فضای تحریم و فشار.»
روحانی گفت در دید و بازدیدها کوشش شد به دیگران بگوییم ایران از مذاکره ترسی ندارد و از مذاکره فرار نمیکند. او عنوان کرد که آمریکاییها تقریباً به همه سران اروپایی و غیراروپایی پیغام داده بودند که آماده مذاکرهاند: «درخواست آمریکا قبلاً این بود که مذاکره دوجانبه باشد یعنی دو رئیس جمهور با هم مذاکره کنند و بارها این موضوع را رد کرده بودیم. گفته بودیم اگر مذاکره هم باشد در قالب ۵+۱ خواهد بود و آنها هم گفتند که می خواهند در قالب ۵+۱ مذاکره کنند.»
او افزود که صدراعظم آلمان، نخستوزیر بریتانیا و رئیس جمهور فرانسه همگی اصرار داشتند که این جلسه برقرار شود و این نکته هم محل بحث بود که چه تحریمی برداشته شود: «منتها شکل این کار شکلی نبود که قابل قبول باشد یعنی این که در فضای تحریم و در بقای تحریم و فضای مسموم فشار حداکثری، حتی اگر در قالب ۵+۱ بخواهیم با آمریکاییها مذاکره کنیم، هیچکس نمیتواند پیشبینی کند که پایان و نتیجه این مذاکره چه خواهد بود.»
روحانی گفت در نیویورک تاکید کرده که اگر یک فضای عادلانه و آزاد ایجاد شود، ایران کاملا آماده مذاکره است: «حتی به سران اروپا که میپرسیدند چه وقت آماده جلسه ۵+۱ هستید، گفتم اگر یک ساعت دیگر شما این فضا مناسب را درست کنید و فضای مسموم و سم را بردارید، حاضرم در جلسه شرکت کنم.»
ساعاتی پس از انتشار سخنان روحانی، دونالد ترامپ در توئیتی نوشت: «ایران از من میخواست برای فراهم شدن ملاقات، تحریمها را بردارم. من هم بالطبع گفتم: خیر!»
حسن روحانی یک دستاورد دیگر سفر به نیویورک را پاسخ به شبههافکنیها درباره حمله به تاسیسات آرامکو دانست: «از برخی از سران اروپا که بیانیه داده و گفته بودند ایران مسئولیت دارد پرسیدم دلیل و مدرکتان چیست... به آنها صراحتا گفتم این مدرک را نیاز دارم و حتما برای من بفرستید... ب آنها گفتم شما وقتی اتهامی را متوجه جایی میکنید آیا معنایش را میفهمید؛ معنای آن آشبو و شعلهور شدن فتنه و آتش در منطقه است.»
او عنوان کرد که با توضیحاتی که در مصاحبه و دیدارهایش در نیوریورک داد، "توطئه طراحی شده توسط آمریکا و عربستان و برخی از کشورها" کمرنگ شده است.
روحانی، ملاقات با سران ۱۵ کشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را ناکامی آمریکا در منزوی کردن ایران دانست و گفت: «همه آنها بدون استثنا خروج آمریکا از برجام را نادرست میخواندند و این موفقیت بزرگی برای ایران است.»
این در حالی است که ایران نیز متقابلا تهدید کرده که گام چهارم را از اواسط آبان در کاهش تعهدات هستهای خود بر میدارد و سه کشور اروپایی امضا کننده برجام هشدار دادهاند که در این صورت از توافق هستهای خارج خواهند شد.
آژانس بینالملی انرژی اتمی در تازهترین گزارش خود تایید کرده که جمهوری اسلامی از سانتریفوژهایی که اوایل سپتامبر نصب شدهاند برای غنیسازی اورانیوم استفاده میکند و این زیرپا گذاشتن توافق اتمی است.