روزشمار برلیناله • روز نهم: با آخرین نفس‌ها!
۱۳۸۹ بهمن ۲۹, جمعه
در مقابل اما روند دیگری شروع شده است: شمارش معکوس برای مراسم پایانی: شامگاه شنبه جوایز اعلام خواهد شد. این بار مراسم برای دوستان ایرانی با هیجانی مضاعف همراه است: فیلم "جدایی نادر از سیمین" به کارگردانی اصغر فرهادی بی‌تردید یک، شاید هم چند خرس، شکار خواهد کرد.
درباره پشتیبانی همه جانبه "برلیناله" از جعفر پناهی و محمد رسول‌اف، دو فیلمساز ایرانی، چند بار گزارش داده‌ایم. دیروز پنجشنبه (۱۷ فوریه) در همین رابطه نشستی برگزار شد درباره اوضاع سینمای ایران، که به شرایط کلی کشور هم کشیده شد. در این نشست مهرانگیز کار، حقوقدان و فعال حقوق زنان حضور داشت، در کنار سه سینماگر ایرانی: سپیده فارسی، رفیع پیتز و علی صمدی احدی.
به عقیده برخی از رسانه‌های جمعی این نشست "مهمترین و سیاسی‌ترین" نشست جشنواره امسال بوده است، هرچند متأسفانه شمار حاضران در آن زیاد بالا نبود.
در سراسر جلسه، در کنار تأکید بر بحران کنونی سینمای ایران، از اهمیت و موقعیت ویژه آن سخن رفت. سینمای ایران وضعیتی شگفت‌انگیز دارد: از سویی با سانسوری بسیار سنگین روبروست، اما از سوی دیگر، و به رغم ضربات هولناکی که به ویژه در چند سال اخیر متحمل شده، ایران همچنان یکی از جاندارترین سینماهای آسیا را عرضه می‌کند.
با وجود تسلط حاکمیتی دین‌سالار که آشکارا با آزادی خلاقیت و بیان هنری دشمنی می‌ورزد، ایران در چند دهه اخیر ده‌ها فیلم خوب و چند هنرمند بزرگ به هنر سینما تقدیم کرده، که سینمادوستان در سراسر جهان با نام آنها آشنا هستند.
سینمای ایران برای برخی از سینماگران منطقه در کشورهای عربی و آسیای میانه، و همچنین در مالزی، اندونزی و برخی از کشورهای شرق اروپا الهام‌بخش بوده، هرچند خود با بندهای آشکار و پنهان به اسارت افتاده است.
در نشست "پشتیبانی از سینماگران ایرانی" خواه ناخواه بحث به اوضاع عمومی کشور، اختناق سیاسی، تلاش و تکاپوی مردم در پی دموکراسی کشیده می‌شود. می‌بینیم که در عرصه سیاست نیز با اوضاع کمابیش مشابهی روبرو هستیم.
حرکت دو سال گذشته مردم ایران در متن "جنبش سبز" بی‌تردید به مردم منطقه در خیزش علیه نظام‌های فاسد و ستمگر، و در راه نیل به آزادی و دموکراسی الهام و نیرو بخشیده است. حاضران خارجی با حیرت به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که چرا جنبش‌های مردمی در تونس و مصر با سهولت راه خود را باز کرد، و چرا مردم یمن و بحرین و لیبی حق دارند با خوش‌بینی بیشتری به آینده بنگرند؟
بحث درباره شرایط ویژه ایران، پیچیدگی مناسبات سیاسی و اجتماعی در این کشور، نقش پرتناقض حرکت اسلامی در منطقه و... از سالن به بیرون کشیده می‌شود، و تا پاسی از شب در راهروها و کافه‌های دور و بر برلیناله ادامه می‌یابد.
و باز همین هم نشانی از مراحل پایانی جشنواره است: در این روزهای آخر راهروها و کافه‌ها خیلی وقت‌ها از سالن‌های سینما شلوغ‌تر است. برای یک جشنواره سینمایی این علامت خوبی نیست. یک جشنواره خوب نباید پیش از پایان راه از نفس بیافتد!
علی امینی
تحریریه: شهرام احدی