سود و زیان خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای
۱۳۹۸ بهمن ۱۰, پنجشنبه
خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) از منظر قانونی ممکن است. چنین امری در ماده ۱۰ این پیمان پیش بینی شده است. همان ماده‌ای که برای کره شمالی از منظر حقوقی امکان خروج از این پیمان را فراهم کرد.
اکنون جمهوری اسلامی ایران تهدید کرده است که در صورت ارجاع پرونده مناقشه هسته‌ای این کشور به شورای امنیت، از پیمان یاد شده خارج خواهد شد. پرسش این است که چنین اقدامی از سوی ایران، چه سودی برای حکومت این کشور دارد.
روزنامه "نویه تسوریشر تسایتونگ" در همین رابطه تفسیری از هانس روله منتشر کرده است. هانس روله رئيس بخش برنامه‌ریزی وزارت دفاع آلمان بوده است.
روله در تفسیر خود می‌نویسد شاید رهبران ایران گمان می‌کنند خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به آن کشور امکان می‌دهد تعهدات و الزام‌های حقوقی ناظر بر فعالیت هسته‌ای خود را نادیده بگیرد و مکانیسم کنترل بین‌المللی نیز در همین رابطه از موضوعیت تهی شده و دست این کشور برای فعالیت‌های اتمی خود باز خواهد شد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او بر این باور است که چنین ارزیابی از ماده ۱۰ پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای ساده‌انگارانه است.
قطعنامه ۱۵۴۰ شورای امنیت
موضوع خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ابتدا در سال ۱۹۹۳ توسط کره شمالی مطرح شد. در آن هنگام شورای امنیت اقدام مشخصی علیه کره شمالی انجام نداد. اما زیر فشار دولت آمریکا و تهدید نظامی کره شمالی توسط این کشور، کره شمالی از خروج خود از ان‌پی‌تی انصراف داد.
ده سال پس از آن، در سال ۲۰۰۳ کره شمالی پس از تغییر تاسیسات اتمی خود و افزایش غنی‌سازی اورانیوم رسما از پیمان یاد شده خارج شد. بار دیگر، شورای امنیت عکس‌العملی نشان نداد. خروج کره شمالی از پیمان یاد شده، جامعه جهانی را به چالش کشید.
یک سال پس از آن بود که قطعنامه ۱۵۴۰ شورای امنیت تصویب شد. بر اساس این قطعنامه، هرگاه فعالیت هسته‌ای کشوری تهدیدی برای صلح و امنیت کشورهای دیگر گردد، شورای امنیت حق دخالت خواهد داشت. این قطعنامه در مورد همه کشورها، چه کشورهایی که عضو پیمان ان‌پی‌تی هستند و چه کشورهایی که از پیمان خارج شوند، معتبر است.
خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی، نه تنها نمی‌تواند مانع از تحریم‌های سازمان ملل علیه آن کشور گردد، بلکه از منظر نظامی نیز هیچ مزیتی به همراه نخواهد داشت.
خروج جمهوری اسلامی از این پیمان تنها حامل این پیام است که این کشور به دنبال استفاده نظامی از توان هسته‌ای خود است و چنین امری به قطعنامه ۱۵۴۰ موضوعیت می‌بخشد.هانس روله در انتهای تفسیر خود نوشته است که دو حالت بیشتر وجود ندارد. یا شورای امنیت و جامعه جهانی می‌توانند با بهره‌گرفتن از تحریم‌ها و همه امکانات خود مانع از خروج ایران از پیمان و بهره‌گیری نظامی از فعالیت‌های هسته‌ای خود شوند، یا اینکه این پیمان برای همیشه از اعتبار ساقط خواهد شد.