سودان جنوبی؛ ادامه کشمکش در آستانه مذاکرات صلح

دولت سودان جنوبی و شورشیان علیه این دولت روز چهارشنبه (اول ژانویه ۲۰۱۴/ ۱۱ دی) اعلام کردند که در حال آماده کردن هیئت نمایندگان خود برای اعزام به آدیس‌آبابا هستند. قرار است گفت‌وگوهای صلح میان طرفین درگیر در جنگ داخلی چندهفته‌ای این کشور، در پایتخت اتیوپی انجام گیرد.

روز سه‌شنبه (۳۱ دسامبر /۱۰ دی) پس از چند هفته کشمکش خونین میان طرفداران رئیس‌جمهور سالوا کی‌یر و هواداران ریک ماشار، معاون پیشین او، گفته شد که طرفین دعوا بر سر آتش‌بس با هم توافق کرده‌اند.

این توافق پس از ضرب‌الاجلی به دست آمد که کشورهای همسایه سودان جنوبی داده بودند. ضرب‌الاجل در روز سه‌شنبه پایان می‌یافت. اتحادیه آفریقا پس از نشستی در کشور گامبیا واقع در آفریقای غربی تهدید کرد که در صورت ادامه درگیری‌ها تحریم‌هایی علیه سودان جنوبی اعمال خواهد شد. در بیانیه اتحادیه آفریقا آمده بود: «این اقدامات علیه کسانی صورت خواهد گرفت که به خشونت دامن می‌زنند و مانع ثمردهی تلاش‌های بین‌المللی برای برقراری صلح هستند.»

آن‌گونه که سازمان IGAD (سازمان منطقه‌ای کشورهای شمال شرقی آفریقا) روز سه‌شنبه در نایروبی‌‌، پایتخت کنیا، اعلام کرد، دو طرف درگیر در سودان جنوبی درصدد آغاز گفت‌وگوهای صلح‌اند. این سازمان گفت که هدف این گفت‌وگو عرضه "راه‌حل‌هایی دائمی به نفع همه مردم سودان جنوبی" خواهد بود.

فرستاده ویژه سازمان IGAD، ژنرال لازارو سومبیوو، با استقبال از این گام کی‌یر و ماشار گفت که هر دو طرف باید اختلافات سیاسی‌ای را که به درگیری انجامیده‌از سر راه بردارند. این ژنرال اما درباره برنامه زمانی گفتگو و حل اختلافات چیزی نگفت. سخنگوی دولت سودان جنوبی تأیید کرد که گفتگوها در آدیس آبابا، پایتخت اتیوپی، صورت خواهد گرفت.

سودان جنوبی در سال ۲۰۱۱ به استقلال رسید. در میانه ماه دسامبر ۲۰۱۳ جنگ قدرت میان کی‌یر و ماشار در این کشور بالا گرفت. رئیس‌جمهور سودان جنوبی، سالوا کی‌یر، در ژوئيه آن سال ماشار را که در آن موقع معاونش بود از مقام خود برکنار کرد.

این دو سیاستمدار پیشینه قبیله‌ای متفاوتی دارند: کی‌یر به قبیله "دینکا" تعلق دارد و ماشار به قبیله "لو نوئر". سابقه دشمنی این دو قبیله بسیار طولانی است و به همین دلیل اختلافات سیاسی دو سیاستمدار به سرعت تبدیل به کشمکش قبیله‌ای شده است.

پیروزی شورشیان بر شهر کلیدی "بور"

با وجود اینکه روز سه‌شنبه خبر توافق میان طرفین درگیر در سودان جنوبی برای انجام آتش بس منتشر شده بود، به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از نیال ماجاک نیال، شهردار بور در ولایت جونگلی، روز چهارشنبه (اول ژانویه ۲۰۱۴ / ۱۱ دی) در آستانه انجام گفتگوهای صلح میان طرفین درگیری، شورشیان کنترل این منطقه کلیدی را بدست گرفتند.

به گفته شهردار بور، نیروهای دولتی سودان جنوبی پس از شروع درگیری‌ها در صبح روز چهارشنبه به دلایلی تاکتیکی عقب‌نشینی کردند و در حال حاضر در سربازخانه‌ای در سه کیلومتری جنوب بور هستند.

ماشار در نخستین ساعات روز سه‌شنبه تصریح کرده بود که طرفداران وی توانسته‌اند شهر بور در ولایت جونگلی را که از اهمیت استراتژیک برخوردار است تسخیر کنند. وی در عین حال در گفتگو با فرستنده بی‌بی‌سی گفته بود که تصمیم به سرنگونی دولت کی‌یر ندارد.

آمریکا طرفین کشمکش در سودان جنوبی را به برقراری و حفظ آتش بس در آستانه انجام گفتگوهای صلح فراخواند. فرستاده ویژه آمریکا در پایتخت سودان جنوبی، جوبا، به بی‌بی‌سی گفت: «هر دو طرف باید عملیات نظامی را متوقف کنند و چند روزی به مذاکرات صلح فرصت دهند.»

هشدار امدادگران در مورد گسترش خشونت

بخصوص منطقه پیرامون شهر بور به شدت از درگیری‌هایی که هفته‌هاست در بسیاری از مناطق سودان جنوبی در جریان است آسیب دیده است. هزاران نفر در درگیری‌های این منطقه کشته و بیش از هفتاد هزار نفر آواره شده‌اند.

به گفته سخنگوی سازمان "پزشکان بدون مرز"، "وضعیت در سودان جنوبی هشداردهنده است. مردم به آب پاکیزه و مواد خوراکی دسترسی ندارند و هیچ مکان امنی را نمی‌یابند". به گفته این سخنگو آوارگان به کمک نیاز دارند.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، از میانه ماه دسامبر ۲۰۱۳ در سودان جنوبی بیش از ۱۹۰ هزار نفر آواره شده‌اند و بدین سبب خطر شیوع بیماری‌های واگیر در این کشور وجود دارد. این سازمان در بیانیه‌ای که روز چهارشنبه منتشر کرد نوشت که بسیاری از کارمندان بخش بهداشت این کشور خود هم اکنون بخاطر خشونت از خانه‌های خود آواره شده‌اند.