«شربت شاهتوت را مشروب تشخیص داده بودند»<br> گفت‌وگو با محمدعلی دادخواه، وکیل دادگستری در تهران
۱۳۸۹ مهر ۹, جمعه
علی ملیحی خبرنگار ایرانی و مسئول روابط عمومی سازمان دانش‌آموختگان (ادوار تحکیم وحدت) به چهار سال زندان محکوم شده است. آقای ملیحی بعد از حوادث انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در ایران، توسط نیروهای امنیتی ایران در منزلش دستگیر و به زندان اوین منتقل شده بود. محمدعلی دادخواه، عضو کانون مدافعان حقوق بشر و وکیل علی ملیحی خود نیز در روزهای آینده در دادگاههای ایران محاکمه خواهد شد. دادخواه درباره پرونده خود و موکلش به دویچه وله توضیح می‌دهد.
دویچه وله: آقای دادخواه، قبل از اینکه در باره‌ی پروندهی موکلتان، علی ملیحی بپرسم، ممکن است ابتدا در ارتباط با تاریخ دادگاه خودتان توضیح بدهید؟
محمد علی دادخواه: محاکمه‌ی من، بیست و پنج مهرماه است. امیدوارم دادگاه با عنایت به مواردی که اعلام کرده‌ایم، اینکه داشتن اسلحه، مواد مخدر و… به‌کلی خلاف بوده است، رسیدگی منصفانه و عادلانه‌ای داشته باشد.
همان اتهامی که در ارتباط با داشتن اسلحه و مواد مخدر در مورد شما مطرح شده بود؟
بله، همان اتهامات و از جمله کتب ضاله. البته یک شربت شاهتوت را هم مشروب تشخیص داده بودند. ولی خوشبختانه بعداً حل شد.
آقای دادخواه، گویا حکم موکلتان آقای علی ملیحی، در دادگاه صادر شده است. ممکن است بگویید چه حکمی صادر شده است؟
همان حکم دادگاه بدوی مبنی بر چهار سال حبس تعزیری تأیید شده است.
آقای ملیحی را در ارتباط با کار خبرنگاری محاکمه کرده‌اند؟ اتهام ایشان دقیقاً چیست؟
ایرادی که ما به دادگاه داشتیم این بود که حتی اگر اتهاماتی که دادستان اعلام کرده است صحیح باشد، حضور آقای ملیحی در آن اجتماعات به عنوان یک خبرنگار، تمام این اتهامات را بری می‌کند. امکان انتساب آن جرایم را ناممکن میسازد. چون خبرنگار به عنوان روایتگر صادق وقایع و رخدادها حق و تکلیف دارد که در مراجع و محافل مختلف حاضر شود و گزارش آن‌ها را اعلام کند.
اگر ما اعلام کنیم که خبرنگار حق ندارد به اجتماعی برود، عین آن است که به یک پلیس بگوییم حق نداری در یک درگیری وارد شوی. عین آن است که به پزشکی بگوییم در بیمارستان، حق ندارد مبادرت به معالجه کند.
حکمی که الان صادر شده است، حکم قطعی دادگاه است؟ اعتراضات شما نمی‌تواند در حکم صادره تغییری بدهد؟
خیر؛ از نظر قانون، جز در موارد بسیار استثنایی که مقامات ارشد قوه‌ی قضاییه مبادرت به تغییر آن بکنند، وجود هیچ نوع اعتراضی، در ساختار کنونی قانون ایران وجود ندارد.
آقای دادخواه، شما به عنوان وکیل آقای ملیحی و این پرونده به عنوان یک نمونه از پرونده‌های شما، آیا توانستید در روند دادرسی به موکلتان دسترسی داشته باشید؟
اصولاً اجازهی دیدار موکل را نمیدهند و این ایرادی است که ما مرتب به نحوهی دادرسی میگیریم. عموماً در این نوع پرونده‌ها، به وکیل اجازه نمیدهند که موکل خود را در زندان ملاقات کند و این حق مسلم حقوق شهروندی و حقوق بشر موکل نادیده گرفته میشود.
در روند رسیدگی به پروندهی کسانی که بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته بازداشت شده‌اند، با گذشت بیش از یک سال، هنوز هم حکمهای عجیبی صادر میشود. مانند نوزده و نیم سال زندان، تبعید یک دختر به شهرهای دورافتاده، ممنوعیت مادام‌العمر از خبرنگاری و… چنین احکامی را شما از لحاظ قضایی چگونه تفسیر میکنید؟
اصل بر این است که در دادرسی و صدور حکم و بیان مجازات، هرگز کینه‌ورزی و نهایتاً بغض و عداوت نقشی نداشته باشد. قرار بر این بود که بر مبنای نگرش انسانی و عطوفت اسلامی رفتار کنند. من فکر می‌کنم، با عنایت به روال مترقی که در اکثر کشورها وجود دارد، باید نسبت به این مورد تجدیدنظر شود.
حسین کرمانی
تحریریه: مصطفی ملکان