شکایت دسته‌جمعی مشتریان آمریکایی از خودروسازان آلمانی

اتهام تبانی ممکن است خدشه‌ی عمیق دیگری بر وجهه‌ی شرکت‌های خودروسازی آلمانی وارد کند. کار به شکایت حقوقی در ایالات متحده رسیده است. سه مشتری در این کشور فولکس‌واگن، دایملر و ب‌ام‌و را به تبانی و نقض قانون رقابت آزاد در آمریکا متهم کرده‌اند؛ تبانی در قیمت‌گذاری و دستکاری فناوری تصفیه‌ی گازهای سمی خودرو. این سه مشتری از طریق یک دفتر حقوقی به دادگاهی در ایالت نیوجرسی شکایت برده‌اند.

وکلای آمریکایی در تنظیم دادخواست عموما به اطلاعات رسانه‌های آلمانی استناد کرده‌اند. دادخواست، به صورت بالقوه برای جمع تنظیم شده، یعنی اگر به همین صورت پذیرفته شود، هر مشتری دیگری می‌تواند به آن بپیوندد.

شاکیان خودروسازان آلمانی را به نقض قانون رقابت آزاد، قانون حمایت از مصرف‌کنندگان و کسب درآمد از راه‌های غیرقانونی متهم می‌کنند و بر این پایه خواستار جریمه‌ی خودروسازان و دریافت خسارت شده‌اند.

حال خودروسازان آلمانی ۲۱ روز فرصت دارند واکنش نشان دهند. اتهامات یادشده شامل زیرمجموعه‌های فولکس‌واگن، یعنی آئودی، پورشه و بنتلی هم می‌شود.

گفته می‌شود وزارت دادگستری آمریکا هم بررسی نقض قانون رقابت آزاد را آغاز کرده است.

جزئیات تبانی غول‌های خودروسازی آلمان

هفته‌نامه اشپیگل آلمان در تازه‌ترین شماره‌ی خود به تشریح جزئیات تبانی گسترده‌ی پورشه، آئودی، فولکس‌واگن، دایملر و ب‌ام‌و پرداخته است. بر این اساس، این خودروسازان در طول چند دهه در عرصه‌های مختلف فنی با هم هماهنگ عمل کرده‌اند؛ مثلا این‌که کدام فناوری به چه صورت و در چه زمانی به بازار عرضه شود. این هماهنگی‌های غیر قانونی که نقض آشکار قانون رقابت آزاد هستند، در بخش‌های مختلف در جریان بوده‌اند؛ از موتور و گیربکس گرفته تا بدنه و سیستم تعلیق.

به نوشته‌ی اشپیگل، مثلا ب‌ام‌و، دایملر، آئودی، پورشه و فولکس‌واگن با هم توافق کرده بودند که سقف متحرک خودروهای کروکی فقط تا سرعت ۵۰ کیلومتر در ساعت قابل باز و بسته شدن باشد. هیچ‌یک از این خودروسازان به این ترتیب سقف متحرکی تولید نمی‌کرده که در اتوبان و سرعت بالا هم باز و بسته شود.

یکی از موارد مناقشه‌برانگیز که خودروسازان آلمانی هم در آلمان و هم در آمریکا هنوز با آن درگیر هستند، فناوری تصفیه‌ی گازهای سمی موتورهای دیزل است. در خودروهای دیزل سبک و سنگین منبعی حاوی ترکیبی شیمیایی تعبیه می‌شود. این ترکیب که با نام تجاری "اَد بلو" (AdBlue)  شناخته می‌شود، ترکیب سمی اکسید نیتروژن حاصل از احتراق موتور دیزل را به عناصر بی‌خطر تجزیه و بدین ترتیب میزان اکسید نیتروژن خروجی از اگزوز خودروهای دیزل را تا ۹۰ درصد کاهش می‌دهد.

البته این در صورتی است که به میزان کافی ادبلو به گازهای خروجی از موتور تزریق شود. منبع ادبلو باید به اندازه‌ای بزرگ باشد که مایع تصفیه‌کننده برای دست‌کم ۱۵۰۰۰ کیلومتر (بسته به استاندارد آلایندگی خودرو و کشورهای مختلف) کفایت کند.

خودروسازان آلمانی در هماهنگی با یکدیگر اندازه منبع را کوچک کرده بودند تا ضمن صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید، جایی که آزاد می‌شود را صرف تجهیزات اضافه کنند. همزمان نرم‌افزاری در خودروها تعبیه شده بود که شرایط معاینه فنی را تشخیص می‌داد و در هنگام تست آلودگی به میزان کافی ادبلو به گاز خروجی از اگزوز اضافه می‌کرد. با این حساب خودرو در شرایط تست پاک به نظر می‌رسید.

این ۵ خودروساز آلمانی همچنین می‌توانستند با هماهنگی با هم از برخی قطعه‌سازان خرید نکنند و آنها را ورشکسته و حذف کنند. در چنین صورتی رقابت آزاد عملا از بین می‌رفت.

ب‌ام‌و، پورشه، آئودی، دایملر و فولکس‌واگن همواره بر رقابت تنگاتنگ با یکدیگر تأکید کرده‌اند و کیفیت برجسته‌ی خودروهای تولیدی را حاصل این رقابت نفسگیر دانسته‌اند. دست‌اندکاران این شرکت‌ها در ملأ عام، در نمایشگاه‌ها یا هر فرصتی که به دست می‌آورند، از کیفیت برتر تولید خودی می‌گویند و حتی محصول رقیب را به صورت تلویحی به استهزا می‌کشند. تحقیقات اشپیگل اما نشان می‌دهد که پشت پرده هماهنگی و همکاری تنگاتنگی در جریان بوده و طرفین غیر از مکالمات تلفنی و ایمیلی، بیش از هزار بار هم با هم دیدار کرده‌اند.

اگر اتهام‌های یادشده که به داده‌های نهادهای ذی‌صلاح آلمانی و اروپایی هم مستند شده‌اند، اثبات شوند، خودروسازان آلمانی کار سختی در ترمیم وجهه‌ی خود خواهند داشت؛ وجهه‌ای که اکنون هم به دلیل جنجال دستکاری فرایند تصفیه‌ی گازهای سمی کم آسیب ندیده است.