شکایت علیه فرماندهان ارشد ارتش ترکیه

دو روز پس از دستگیری ۵۱ افسر ارتش ترکیه، علیه ۷ تن از آنها به اتهام توطئه برای سرنگونی دولت اقامه دعوا شده است. روز چهارشنبه (۲۴ فوریه / ۵ اسفند) دادگاهی در استانبول حکمی مبنی بر تداوم قرار بازداشت ۴ دریادار، یک ژنرال نیروی زمینی و دو سرهنگ را صادر کرد. در این میان شش افسر بازداشت شده آزاد شدند.

دادستان ترکیه در روز دوشنبه (۲۲ فوریه / ۳ اسفند) مبادرت به دستگیری ۴۹ افسر، از جمله فرماندهان پیشین نیروی هوایی و دریایی کرد. از میان دستگیرشدگان ۳۶ فرد مظنون بایستی به سرعت در برابر قاضی مسئول صدور بازداشت قرار گرفته و بازجویی می‌شدند.

این افراد متهم هستند که میان سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ قصد سرنگونی دولت اسلام‌گرای رجب طیب اردوغان را داشته‌اند. در صورتی که اتهام این نظامیان ثبات شود، احتمالا آنها به حبس ابد محکوم خواهند شد.

شایعه استعفای جمعی سران ارتش

به گزارش خبرگزاری فرانسه، در پی این دستگیری‌ها، امیران ارتش ترکیه در شامگاه سه‌شنبه (۲۳ فوریه / ۴ اسفند) یک اجلاس ویژه برگزار کردند. مقامات ارتش اعلام کردند که در این نشست "وضعیت حساس" کنونی مورد مشورت قرار گرفته است.

به گزارش روزنامه "ملیت"، در آنکارا شایعاتی مبنی بر استعفای یکپارچه‌ی کل ستاد فرماندهی ارتش به گوش می‌رسد. نخست وزیر اردوغان که در شامگاه سه‌شنبه از سفر اسپانیا بازگشته بود، با مشاوران خود ملاقات کرد.

ارتش ترکیه فقط به خاطر دستگیری‌ها تحت فشار نیست. در اوایل هفته‌ی جاری فاش شد که یکی از واحدهای نیروی دریایی رمز ورود به یکی از تأسیسات را واژه‌ی "نخست وزیر دهاتی" انتخاب کرده بوده است. در پی آن جمیل چیچک، معاون نخست وزیر، در ملاقاتی با ایلکر باسبوگ، رئیس ستاد فرماندهی ارتش، در مورد این رفتار نیروی دریایی اعتراض کرد. باسبوگ نیز دستور تحقیق در این زمینه را داد. ولی به طور کلی، سران ارتش ترکیه به اردوغان و پیشینه‌ی اسلام‌گرای وی با بی‌اعتمادی می‌نگرند.

باید اشاره کرد که رهبری ارتش ترکیه به طور سنتی خود را حافظ اصل سکولاریسم متعلق به کمال آتاتورک، بنیانگذار دولت جمهوری ترکیه، می‌دانند. بر اساس این اصل، امرای ارتش معتقد به جدایی سختگیرانه دین از دولت هستند.

این رویکرد امرای ارتش در سال‌های گذشته به تنش‌هایی با دولت اسلام‌گرای نخست وزیر رجیب طیب اردوغان منجر شده است. حزب وی موسوم به "حزب عدالت و توسعه" معتقد به اصول اسلامی و دخالت فزاینده دین در سیاست است.

نگرانی اتحادیه اروپا از موج دستگیری‌ها

اتحادیه اروپا با دستگیری ۴۹ نظامی ترکیه، نگرانی خود را نسبت به این مسئله ابراز داشت. یک سخنگوی کمیسر گسترش اتحادیه اروپا، در بروکسل روز سه‌شنبه (۲۳ فوریه) مقامات ترکیه را فراخواند، در تحقیقات خود به اصول و موازین نظام مبتنی بر قانون پایبند باشد.

آنجلا فیلو، سخنگوی کمیسیون گسترش اتحادیه اروپا، گفت که این کمیسیون به دقت روند دستگیری‌ها و رسیدگی به این پرونده‌های قضایی را پیگیری می‌کند. وی افزود: «شهروندان ترکیه حق دارند در مورد این قضیه همه چیز را بدانند، و به همین دلیل تحقیقات باید دقیق و مثال‌زدنی باشد».

خانم فیلو اظهار داشت که نهاد تحقیقات قضایی ترکیه باید موازین یک روند رسیدگی منصفانه را به دقت رعایت کند.

ترکیه از سال ۲۰۰۴ کاندیدای ورود به اتحادیه اروپا است، ولی مذاکرات میان ترکیه و اتحادیه اروپا پیشرفت کندی دارد.

به گزارش شبکه تلویزیونی سی ان ان ترکیه، از ۴۹ افسر پیشین و کنونی ارتش ترکیه، ۱۷ نفر ژنرال پیشین بوده‌اند و ۴ نفر دریادار فعال در نیروی دریایی ترکیه هستند. فرماندهان اسبق نیروی دریایی و هوایی نیز جزو دستگیرشدگان هستند.

DK/BB