عرضه اینترانت ملی به کاربران خانگی در ایران

علی حکیم جوادی، معاون وزیر ارتباطات ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از تصویب نرخ اتصال کاربران به شبکه ملی اطلاعات (اینترانت ملی) خبر داد و گفت اقدامات فنی و اجرایی و انجام فاز آزمایشی برای امکان اتصال کاربران خانگی انجام شده است.

در همین حال سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران می‌گوید که تعرفه‌های تعيين شده دسترسی به شبكه ملی اطلاعات (اینترانت) ۸۰ درصد پایين‌تر از تعرفه‌های دسترسی به اینترنت با شرایط مشابه است.

به گفته حکیم جوادی تصمیم‌گیری در مورد سرعت اینترانت ملی در "شورای عالی فضای مجازی" صورت خواهد گرفت تا وزارت ارتباطات بتواند اینترانتی با پهنای باند ۲ میگابیت بر ثانیه در اختیار کاربران خانگی قرار دهد.

هم اکنون بر اساس قوانین ایران کاربران خانگی حق دارند از اینترنتی با سرعت ۱۲۸کیلوبیت بر ثانیه برخوردار باشند. در واقع استفاده از فیلترشکن‌ها برای دور زدن فیلترینگ در ایران موجب شده است که سرعت واقعی به مراتب کمتر از میزان رسمی باشد.

حکیم جوادی تصریح می‌کند که در حال حاضر به دلیل محدودیت‌های فنی سرعت اتصال به این شبکه حداقل ۲ مگابیت بر ثانیه تعیین شده اما با راه افتادن پروژه فیبرنوری منازل این محدودیت نیز برداشته می‌شود و کاربران خانگی می‌توانند به سایت‌های داخل ایران به ۱۰ برابر این سرعت دسترسی داشته باشند.

بر اساس این گفته‌ها سایت‌های خارجی همچنان از طریق اینترنت و با سرعت ۱۲۸کیلوبیت بر ثانیه برای کاربران خانگی در دسترس خواهد بود. این نگرانی وجود دارد که راه‌اندازی اینترانت ملی مقدمه قطع کامل دسترسی کاربران به اینترنت باشد.

اینترانت ملی و نگرانی کاربران از محدودیت‌های بیشتر

اینترانت به شبکه‌ای گفته می‌شود که به صورت محلی کار می‌کند. اینترانت می‌تواند در سطح یک سازمان یا یک کشور کار کند. به عنوان نمونه دفا‌تر فروش بلیط‌های هواپیما‌ها و قطار در ایران از اینترانت استفاده می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌های ایران نیز از این شبکه برای مدیریت و استفاده از اطلاعات تحصیلی دانشجویان سود می‌جویند.

پیش‌تر استفاده نادرست از واژه‌ی "اینترنت ملی" به جای "شبکه ملی اطلاعات" یا "شبکه اینترانت ملی" انتقاد شده بود. واژه‌ی "اینترنت" یک اسم خاص است و برای تمامی کاربران این شبکه در جهان یک معنای واحد دارد.

منتقدان می‌گویند به همین دلیل، عبارت "اینترنت ملی"، معنای "شبکه‌ی جهانی کشوری" را دارد و این عبارت، صحیح نیست. به همین دلیل چندی است که به ‌جای اینترنت ملی، از عبارات شبکه‌ی ملی اطلاعات و یا شبکه اینترانت ملی استفاده می‌شود.

به گفته مسئولان ایران ایده اصلی و هدف از راه‌اندازی اینترانت ملی جدا شدن از اینترنت جهانی نیست، بلکه حکومت در تلاش است که در جهت "کاهش هزینه‌های خرید پهنای باند، افزایش امنیت اطلاعات ملی و توسعه تجهیزاتی و اطلاعاتی" عمل کند.

کارشناسان می‌گویند این شبکه مستقل از اینترنت جهانی عمل کرده اما به آن متصل است تا کاربران علاوه بر دریافت خدمات ملی از طریق شبکه‌ی ملی اطلاعات بتوانند از خدمات اینترنت جهانی نیز بهره‌مند شوند.

با این حال نگرانی کاربران اینترنت از جایگزینی اینترانت ملی به جای این شبکه جهانی بی‌دلیل نیست. حکومت ایران در رعایت حقوق مدنی و پایبندی به آزادی‌های قانونی و جهانشمول شهروندان کارنامه خوبی ندارد.

سابقه مسئولان ایران در نقض حقوق شهروندان این نگرانی را تقویت کرده است که حکومت در تلاش است که جایگزینی کاملا قابل کنترل را برای اینترنت بیاید. به همین دلیل با وجود مزیت‌های این شبکه و وعده‌های مسئولان ایرانی، کاربران همچنان نگران سرنوشت اینترنت در کشور هستند.