فرشاد، پسری که برای چندرغاز هر روز خرگوش می‌شود

فرشاد ۱۵ سال بیشتر ندارد و روزی ۱۲ ساعت به شکل خرگوش درمی‌آید تا نظر مردم را به یک فروشگاه اسباب‌بازی و لوازم کودک جلب کند. او برای این که بتواند به خرج خانواده ۵ نفره‌شان کمک کند، مجبور است از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب کار کند و در ماه ۳۰۰ هزارتومان مزد می‌گیرد.

آمارهای غیررسمی تعداد کودکان کار را در ایران ۷ میلیون نفر تخمین می‌زنند. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تقریبا دو سال پیش تعداد کودکان کار در ایران را ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اعلام کرده بود. گفته می‌شود که ۴۰ درصد از این رقم را کودکان مهاجر تشکیل می‌دهند.

فرشاد در زندگی‌اش شانس رفتن به مدرسه نداشته است. وقتی خانواده‌ها نتوانند مخارج کودکان خود را تامین کنند، آنها مجبور به کار کردن می‌شوند و بدین ترتیب از تحصیل و ایجاد آینده‌ای بهتر برای خود و کشور باز می‌مانند. این نسل نیز کودکانی را تولید می‌کند که به سرنوشت والدین خود دچار می‌شوند. بدین ترتیب کار در کودکی "موروثی" می‌شود.

به گزارش خبرگزاری‌ها، وخامت اوضاع اقتصادی باعث شده که در مدت‌زمانی کوتاه تعداد بیشتری از کودکان روانه بازارهای غیررسمی کار شوند.

کودکان کار معمولا به کارهای کاذب می‌پردازند.

در ایران ماده ۷۹ قانون کار، اشتغال کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع دانسته است. این قانون همچنین برای کار کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله نیز شرایط خاصی پیش‌بینی کرده است، اما این قانون عملا نادیده گرفته می‌شود.

فردی که از کودکی به‌جای تحصیل و تفریح مجبور به تامین معاش خود و خانواده خود باشد، کودکی از دست رفته و تباه‌شده‌ای دارد.

کودکانی که مجبور به کار هستند از بسیاری از حقوق اولیه انسانی و تصریح‌شده در قانون باز می‌مانند. یکی از این حقوق، حق آموزش و تحصیل است.

در ایران واژه "کودک کار" واژه‌ای نسبتا جدید است. در گذشته کودکان در خانواده‌های روستایی، معمولا نیروی کار محسوب می‌شدند.

در شهرها نیز کودکان به صورت سنتی شغل پدر را می‌آموختند و در مغازه‌ها کار می‌کردند.

در تعریف جهانی، کودک کار به کودکانی گفته می‌شود که به‌صورت پیوسته و پایداربه کار گرفته می‌شوند.

کودکان کار برای درآمدی ناچیز در سرما و گرما و در شرایط غیراستاندارد و گاهی خطرناک کار می‌کنند. کار به سلامت جسمی و روانی کودکان آسیب می‌زند و آن‌ها در معرض انواع خشونت‌های جسمی و جنسی قرار می‌گیرند.

کودکان کار به علت شرایط سخت مالی از تغذیه مناسبی برخوردار نیستند.

دکتر علی‌اکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت ایران پیش از این و به مناسبت روز جهانی ایدز گفته بود: « شیوع ایدز نزد کودکان کار و خیابان ۴۵ برابر جمعیت عادی است.»

هیچ نهادی مسئولیت وضعیت کودکان کار را قبول نمی‌کند. جاوید سبحانی، عضو سابق انجمن حمایت از حقوق کودکان در این باره به خبرگزاری ایلنا گفته‌است: «بهزیستی کودکان مشغول در خیابان را کودک خیابانی نمی‌داند و وزارت کار نیز آن‌ها را در ردیف کودکان کار قرار نمی‌دهد و به خاطر مغشوش بودن مفهوم، هیچ کدام از سازمان‌ها مسئولیت این کودکان را بر عهده نمی‌گیرند».