قیمت نفت به بالای ۵۰ دلار رسید
۱۳۸۷ دی ۱۸, چهارشنبه
آنچه را که کاهش تولید نفت از سوی کشورهای صادرکننده‌ی نفت (اوپک) نتوانست انجام دهد، حمله‌ی اسرائیل به غزه موفق به انجام آن شد: قیمت نفت که در روزهای پایانی سال گذشته به کمتر از ۴۰ دلار رسیده بود، دوباره به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. آنچه نظر تحلیل‌گران بازار نفت را به خود جلب کرده، این است که پس از ماه‌ها، عامل ژئوپولیتک بر بازار نفت اثر گذاشته است. در ماه‌های گذشته فاکتور تعیین‌کننده در قیمت نفت، رکود اقتصادی در جهان بود.
علاوه بر جنگ در غزه، بالاگرفتن تنش میان روسیه و اوکراین بر سر بهای گاز اثری مضاعف بر بهای نفت به جای گذاشته است. روسیه از اول ژانویه ارسال گاز به اوکراین را متوقف کرد. روسیه خواهان ۲۵۰ دلار به ازای هر هزار مترمکعب گاز صادراتی به اوکراین است. این رقم ۷۰ دلار بیش از نرخی است که اوکراین تاکنون می‌پرداخت. کیف حاضر به پرداخت چنین قیمتی نیست.
بهای نفت در روز ۱۹ دسامبر ۲۰۰۸ در پایین‌ترین سطح بود. در نیویورک هر بشکه نفت وست تگزاس، که نفت آن از نوع سبک و شیرین است، به ۳۲ دلار و ۴۰ سنت خرید و فروش شد. اما دیروز - سه‌شنبه، ۶ ژانویه، - به رقم ۵۰ دلار در هر بشکه رسید. نفت دریای شمال نیز روز گذشته، به رقم ۵۰ دلار در هر بشکه رسید.
دوران سقوط قیمت نفت به‌سر آمده
هفته‌ی گذشته بمباران غزه توسط اسرائیل موجب شد که قیمت نفت در طول یک هفته بسیار افزایش یابد. با این‌حال قیمت کنونی نفت هنوز هم تقریبا ۱۰۰ دلار نسبت به بهای آن در اوایل تابستان گذشته کمتر است.
کارشناسان می‌گویند دوران سقوط قیمت نفت به‌سر آمده است. هانس لوکر، تحلیل‌گر بانک رایفایزن در وین، پایتخت اتریش می‌گوید، قیمت نفت دیگر به پايین‌تر از ۴۰ دلار سقوط نخواهد کرد. به اعتقاد این کارشناس، نگرانی از اینکه درگیری در خاورنزدیک گسترش پیدا کند، موجب بالا رفتن قیمت نفت شده است.
علاوه براین، برخی کشورهای عرب تولید‌کننده‌ی نفت از تحریم نفتی در برابر ادامه‌ی حمله‌های اسرائیل به غزه سخن گفته‌اند. چنین رویکردهایی، هرچند بسیار بعید به نظر می‌رسد که عملی باشند، با این حال در نوسان بازار جهانی نفت موثرند. ۲۵ درصد صادارات نفت جهان از طریق کشورهای خاورمیانه تامین می‌شود.
اثرات کاهش تولید اوپک
به نظر می‌رسد موثرترین عامل افزایش بهای نفت، کاهش صدور نفت از سوی کشورهای عضو اوپک باشد. اوپک ماه گذشته در اجلاس فوق‌العاده‌ی خود در الجزیره تصمیم گرفت ۲/۲ میلیون بشکه از تولید روزانه‌ی خود بکاهد. این تصمیم از روز اول ژانویه به اجرا گذاشته شد.
کاهش تولید اوپک به تدریج بر بازار نفت تاثیر می‌گذارد. در کنار درگیری در خاورمیانه و تنش میان روسیه و اوکراین، کاهش تولید اوپک سومین عامل موثر در افزایش قیمت نفت است. اوپک با این تصمیم خود انتظار دارد که بهای نفت در سطحی بالاتر از ۵۰ دلار تثیبت شود. غلامحسین نوذری ، وزیر نفت ایران پیش‌بینی کرده است که قیمت نفت در هفتههای آتی به ۷۰ دلار خواهد رسید.
با همه‌ی این‌ها، بسیاری از تحلیل‌گران بر این نظرند که هنوز نمی‌توان از روندی تثبیت‌شده برای قیمت نفت در بازارهای جهانی سخن گفت. این ارزیابی به معنای آن که ممکن است بهای نفت در هفتههای آتی به جای افزایش، باردیگر کاهش یابد.