مجسمه اسکار؛ یک داستان پر فراز و نشیب

اندکی پس از شکل‌گیری آکادمی "علوم و هنرهای تصاویر متحرک" در سال ۱۹۲۷، دست‌اندرکاران آکادمی مراسم شامی را در هتل بالتیمور در شهر لس آنجلس ترتیب دادند تا در مورد اهداف و چارچوب‌های این انجمن تازه تأسیس به صحبت بنشینند.

یکی از پرسش‌های مهم که در آن شب مطرح شد چگونگی تقدیر از دستاوردهای برتر در عرصه سینما بود، به طوری‌که برای دیگرانی نیز که در این عرصه فعالیت دارند، ایجاد انگیزه کند. پس از گفت‌وگوهای بسیار، حاضران بر سر این نکته به توافق رسیدند که به طور سالانه جوایزی را به برندگان اعطا کنند.

مشخص بود که برای این منظور باید تندیسی ویژه خلق می‌شد تا در مراسم سالانه در دست تقدیرشدگان گذاشته شود.

سدریک گیبنز، مدیر هنری وقت کمپانی گلدین مایر، شوالیه برهنه‌ای را طراحی کرد که شمشیر به دست روی یک حلقه فیلم ایستاده است. پس از ارائه این طرح، آکادمی جرج استنلی مجسمه‌ساز ساکن لس‌آنجلس را مأمور کرد تا به این شوالیه روی کاغذ، جانی سه بعدی ببخشد و بدین گونه مشهورترین تندیس صنعت سینما متولد شد.

مجسمه اسکار نزدیک به ۳۴ سانتی‌متر بلندی و ۳ کیلو و ۸۵۰ گرم وزن دارد. حلقه فیلمی که شوالیه روی آن ایستاده ۵ پره دارد که بیانگر پنج صنف اصلی آکادمی یعنی هنرپیشگان، کارگردانان، تهیه‌کنندگان، تکنیسین‌ها و نویسندگان است.

با اینکه مجسمه اسکار به لحاظ ظاهر همچنان به اصل خود وفادار مانده، اما اندازه آن تا سال ۱۹۴۵ دستخوش تغییر و تحول بود تا آنکه استانداردی مشخص برای این مجسمه تعیین شد که از آن پس رعایت می‌شود.

از زمان برگزاری نخستین مراسم اسکار در ۱۶ مه سال ۱۹۲۹ در هتل روزولت هالیوود، تا کنون بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ عدد مجسمه اسکار اعطا شده است. هر ساله در ماه ژانویه کار ساخت و آماده‌سازی مجسمه‌های اسکار از سوی شرکت "آر. اس. اوونز" که در شیکاگو مستقر است، تحت تدابیر شدید امنیتی آغاز می‌شود.

اسکار چگونه "اسکار" نام گرفت

مجسمه اسکار در ابتدا نام مشخصی را به دوش نمی‌کشید و تا چند سال با نام "جایزه قدردانی آکادمی" شناخته می‌شد. در مورد انتخاب نام اسکار اطلاعات دقیقی در دست نیست اما داستانی که بیش از همه رایج است، به نخستین دیدار مارگارت هریک، کتابدار وقت آکادمی با این مجسمه باز می‌گردد.

گفته می‌شود خانم هریک وقتی با این مجسمه روبرو می‌شود، با صدای بلند و هیجان‌زده اعلام می‌کند که او بسیار به عمویش که اسکار نام داشته، شباهت دارد.

همچنین گفته می‌شود که بت دیویس‌، هنرپیشه آمریکایی که خود دو بار موفق به دریافت اسکار شد، بر این نکته تأکید می‌کرده که این مجسمه او را به یاد شوهر اولش "هارمون اسکار نلسون" می‌اندازد.

آکادمی تازه در سال ۱۹۳۹ بود که حاضر به پذیرفتن نام "اسکار" برای این مجسمه شد. با این همه این نام تا پیش از آن در میان دست‌اندرکاران صنعت سینما جا افتاده بود. سیدنی اسکولسکی، ستون‌نویس هالیوود در سال ۱۹۳۴ به مناسبت دریافت این جایزه از سوی کاترین هپبورن در مقاله خود از نام اسکار استفاده کرده بود.

اسکارهای گچی، فلزی، طلایی

مجسمه اسکار در سال‌های اولیه از برنز و با روکشی از طلا ساخته می‌‌شد اما پس از مدتی فلز برنز جای خود را به آلیاژ بریتانیوم داد که روی آن را روکشی از مس، نیکل، نقره و در نهایت طلای ۲۴ عیار می‌پوشاند.

در سال‌های جنگ جهانی دوم به دلیل کمبود فلز، مجسمه‌های اسکار از گچ‌ تولید شدند که روی آنها را رنگ می‌کردند. آکادمی پس از پایان جنگ، برندگان آن دوران را فراخواند تا اسکارهای گچی خود را با اسکاری از جنس فلز و روکش طلا معاوضه کنند.

به طور معمول این جایزه در ۲۵ شاخه به برگزیدگان اهدا می‌شود. با این همه از آنجا که تا زمان گشایش پاکت‌های حاوی نام‌ها در شب اسکار، شمار دقیق برندگان مشخص نیست، آکادمی نیز تا پیش از آن اطلاع چندانی از شمار دقیق مجسمه‌هایی که باید تولید و اهدا شوند، ندارد.

با اینکه شمار شاخه‌هایی که به آنها جایزه تعلق می‌گیرد‌، روشن است اما با این حال این احتمال وجود دارد که در برخی از این شاخه‌ها نام بیش از یک نفر به عنوان برنده اعلام شود. از همین رو مجسمه‌های اسکار مازاد تا سال بعد که این مراسم دوباره برگزار شود، در انبار حفاظت‌شده آکادمی نگه‌داری می‌شوند.

اسکارهای ۱ دلاری

دو روز پس از برگزاری مراسم اسکار در سال ۲۰۱۲ در جریان یک حراجی در شهر لس‌آنجلس یک مجموعه ۱۵ تایی از مجسمه‌های اسکار به قیمت بیش از ۳ میلیون دلار به فروش رفت.

این حراجی در حالی صورت گرفت که اعضای آکادمی نسبت به فروش این مجسمه‌ها معترض بودند. طبق قانون آکادمی اسکار که در سال ۱۹۵۰ تصویب شد، برندگان حق فروش جوایز خود را ندارند اما اسکارهای ارائه شده در این حراجی پیش از این تاریخ به برندگان تعلق گرفته بودند.

در این مجموعه دو جایزه اسکار فیلم‌های "بلندی‌های بادگیر" (محصول ۱۹۳۹) و "همشهری کین" (محصول ۱۹۴۲) نیز چوب حراج خوردند. ‌آکادمی اسکار در بیانیه اعتراضی خود نوشت: «اعضای آکادمی و نیز بسیاری از هنرمندان و دست‌اندرکاران صنعت سینما که خود برنده جایزه اسکار بوده‌اند، قویا معتقدند که اسکار بایستی به دست آورده شود نه اینکه بتوان آن را خرید.»

به دلیل آنکه قانون عدم فروش اسکار در سال ۱۹۵۰ به تصویب رسیده بود، آکادمی به طور قانونی حق جلوگیری از برگزاری این حراجی را نداشت.

به موجب این قانون که همچنان از سوی تمامی برندگان امضا می‌شود، نه آنان و نه وراث آن‌ها اجازه فروش مجسمه اسکار را نخواهند داشت. این جایزه تنها می‌تواند با قیمت نمادین ۱ دلار به آکادمی فروخته شود.