محدود کردن گردشگران ایرانی در مصر برای رفع "خطر انقلاب"

هشام زعزوع، وزیر گردشگری مصر، روز پنج‌شنبه (۲۸ مارس / ۷ فروردین) در مصاحبه با آسوشیتدپرس، در برابر تردیدهایی که برای دادن روادید به ایرانیان وجود دارد، موضع‌گیری کرد؛ تردید‌هایی که ناشی از دهه‌ها بدگمانی و تیرگی روابط دیپلماتیک دو کشور است.

زعزوع به آسوشیتدپرس گفت که خود را تکنوکرات می‌داند و بدین جهت از نظر او نمی‌توان از گردشگران کشوری چون ایران چشم پوشید. وی افزود که همه تلاش او در جهت افزایش سهم مصر در صنعت گردشگری جهان است.

کشور مصر که بیشتر ساکنان آن سنی‌مذهب هستند، می‌کوشد روابط خود با ایران را عادی سازد. این روابط پس از آنکه مصر قرارداد صلح با اسرائيل را در سال ۱۹۷۹ امضا کرد و پس از انقلاب ایران، به شدت به سردی گرایید. روابط ایران و مصر از زمان سرنگونی حسنی مبارک، رئیس‌جمهور سابق مصر، در پی جنبش مردم این کشور رو به بهبود گذاشته است.

مصری‌ها احساسی واحد نسبت به ایرانی‌ها ندارند. برخی معتقدند که ایرانی‌ها قصد بی‌ثبات کردن مصر را دارند و در ورود ایرانیان به مصر احتمال تبلیغ تشیع و تلاش برای گسترش این مذهب در کشورهای سنی‌مذهب را می‌بینند. برخی از مصری‌ها اما دید مثبتی به ایران دارند و بخصوص از کشمکش‌های ایران با آمریکا طرفداری می‌کنند.

در این میان رئیس‌جمهور جدید مصر، محمد مرسی، و رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، محمود احمدی‌نژاد، دیدارهایی با هم داشته‌اند و با هم درباره زمینه‌هایی برای همکاری گفت‌وگو کرده‌اند. از جمله این زمینه‌ها گردشگری است.

هشام زعزوع نیز در روز ۲۵ فوریه (۷ اسفند) برای امضای تفاهم‌نامه گردشگری میان ایران و مصر به تهران سفر کرد. سفر زعزوع به تهران خشم اسلام‌گرایان تندرو مصر همچون حزب نور را برانگیخت. این حزب در بیانیه‌ای به دولت محمد مرسی هشدار داد که مبادا درهای مصر را به روی ایرانیان بگشاید و کشور را که "بهره‌مند از وحدت سنی‌ها"ست با خطر تجزیه روبرو کند.

هنگامی که احمدی‌نژاد نیز در تاریخ ۵ فوریه (۱۷ بهمن) از قاهره دیدن کرد، با سردی و بی‌احترامی روبرو شد. استقبال روحانیان دانشگاه الازهر از او "نامطبوع" توصیف شد و یک معترض سوری از میان جمعیتی که او در حال عبور از آن بود، به سویش لنگه کفش پرتاب کرد.

احمدی‌نژاد در این سفر به طور یکجانبه ضرورت اخذ ویزا برای مصریانی را که خواهان سفر به ایران هستند لغو کرد.

"گردشگران ایرانی نمی‌خواهند انقلاب راه بیندازند"

هشام زعزوع در برابر کسانی که واهمه دارند ایرانیان بخواهند به تبلیغ تشیع بپردازند یا مراسم مذهبی خود را در مصر برگزار کنند، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که ایرانیان برای صدور انقلاب اسلامی به مصر سفر نمی‌کنند. او افزود، برای گردشگران ایرانی محدودیت حرکت وجود خواهد داشت و آنان از مکان‌های مذهبی دیدن نخواهند کرد.

زعزوع گفت: «ما ۳۵ سال است که ایرانیان را در کشور خود نپذیرفته‌ایم. آنها که اکنون قرار است بیایند فقط گردشگرند و تا جایی که من متوجه شده‌ام، برای این به مصر نمی‌آیند که انقلاب به راه بیندازند.» وزیر گردشگری مصر افزود: «آنها برای تعطیلات می‌آیند و برای اینکه از دیدنی‌های مصر، از شهرهای باستانی‌ای چون اسوان و الاقصر دیدن کنند.» زعزوع همچنین گفت که اگر مشکلی رخ نماید، مقام‌های مصری به‌سادگی جلوی آن را خواهند گرفت.

زعزوع گفت که تدارکاتی در دست انجام است تا بازدید گردشگران ایرانی از مصر آغاز شود. اما او نگفت که تورهای مسافرتی به مصر از چه هنگام شروع می‌شوند.

ایرانیان، محروم از تماشای قاهره و اهرام ثلاثه

هفته گذشته مقام‌های مصری مقرراتی را در مورد سفر گردشگران ایرانی اعلام کردند. یکی از مقام‌های مصری گفت که گردشگران ایرانی تنها اجازه بازدید از برخی شهرها مثل الاقصر و شرم‌‌الشیخ را دارند. نام قاهره و اهرام ثلاثه در فهرست مناطق قابل بازدید ایرانیان نیست. مقبره مالک اشتر، از چهره‌های محبوب شیعیان، در حاشیه شهر قاهره واقع شده است.

شمار گردشگران ایرانی در هر تور مسافرتی را محدود به صد نفر کرده‌اند. تنها سه آژانس مسافراتی اجازه دارند تورهای مربوط به سفر به مصر را سازماندهی کنند. پروازها باید مسافران را به طور مستقیم از ایران به محل مورد بازدید آنها انتقال دهند.

هدف دولت مصر این است که میزان شکوفایی صنعت گردشگری این کشور را به سطح پیش از انقلاب مصر برگرداند. ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۰ از مصر دیدن کردند. اما از سال ۲۰۱۱ و با اوج‌گیری جنبش اعتراضی، از تعداد گردشگران و میزان سرمایه‌گذاری در این کشور کاسته شد. در سال ۲۰۱۲ بار دیگر شمار گردشگران مصر افزایش یافت و به ۱۰ میلیون نفر رسید، اما بیشتر گردشگران ترجیح می‌دهند در کنار دریای سرخ وقت بگذرانند و هنوز از سفر به شهرهای گوناگون می‌پرهیزند.

انتقاد ایرانیان به تفاهم‌نامه گردشگری ایران و مصر

تحلیلگران ایرانی از تفاهم‌نامه گردشگری ایران و مصر انتقاد می‌کنند و می‌گویند که این توافق‌نامه بیش از هر چیز منافع مصر را تامین می‌کند، چون در درجه اول ناظر بر صدور گردشگر از ایران به مصر است.

محمود احمدی‌نژاد در سفر خود به قاهره در ۱۷ بهمن ماه الزام کسب روادید ایران برای مصریان را لغو کرده بود. اما مقام‌های مصری اعلام کردند که ایران نباید انتظار داشته باشد که مصری‌ها هم از ایرانیانی که مایل به دیدن مصر هستند روادید نخواهند. او افزود که مقررات پیچیده‌ای در این زمینه در مصر وجود دارد و اگر مصر بخواهد این مقررات را برای ایرانیان لغو کند، مجبور خواهد شد از شهروندان دیگر کشورها هم روادید نخواهد.

تحلیلگران ایرانی همچنین انتقاد می‌کنند به اینکه ایجاد محدودیت برای گردشگران ایرانی در مصر خلاف "شأن و منزلت مردم ایران" است.