مراودات عاشقانهی مرگ و موسیقی راک
۱۳۸۷ اسفند ۱۳, سهشنبه
تمام نامداران موسیقی راک در اینجا جمع شدهاند، از جیم موریسون و جیمی هندریکس گرفته تا کورت کوبین خواننده و گیتاریست گروه پر آوازهی نیروانا. در حقیقت این نمایشگاه "انجمن خوانندگان و نوازندگان مرده" است، آنهایی که نامهای ماندگاری را در دنیای موسیقی راک به جای گذاشتهاند.
"خورشید دیگر نمیدرخشد" نام نمایشگاهی است که از روز یکشنبه ( اول مارس/ ۱۱ اسفند) در موزهی راک و پاپ شهر گرونا در آلمان افتتاح شده است و تا روز ۲۶ آوریل هم ادامه دارد. آنچه که در این نمایشگاه انتظار بازدیدکنندگان را میکشد، ۲۰۰ صفحه و جلد سیدی، نمونهی ترانهها و متنهایشان به همراه ویدئوکلیپهایی است که از بخش تاریک دنیای درخشان راک پرده برمیدارد.
عنوان نمایشگاه، از نام ترانهای متعلق به گروه "واکر برادرز" برگرفته شده که در اصل یک ترانهی عاشقانه به حساب میآید، اما به گفتهی برگزارکنندهی نمایشگاه پس از مرگ خوانندهی گروه، "جوی دیویژن" این ترانه به عنوان ترانهی غمانگیز مرگ شناخته شد و ملودی آن هنوز هم در ذهن بسیاری از ۵۰، ۶۰ سالههای امروزی نقش بسته است. البته گروه راک انگلیسی جوی دیویژن، تنها سه سال دوام نیاورد و در سال ۱۹۸۰ با مرگ خوانندهی گروه، یان کورتیس در اثر ابتلا به بیماری صرع از هم پاشیده شد.
مرگ خوشقدم
ترانهی دوازده دقیقهای "وقتی که موسیقی تمام شد، چراغها را خاموش کن" از گروه "دورز" (The Doors) نمونهی درخشان تمنا برای مرگ و آشفتگی است. این گروه راک آمریکایی، ترانهی یاد شده را در سال ۱۹۶۷ ضبط کرد و چهار سال بعد هم خوانندهی کاریزماتیک خود، یعنی جیم موریسون را که در موفقیت این گروه نقش اصلی را بازی میکرد، از دست داد.
علت مرگ به طور رسمی نارسایی قلبی عنوان شد، اما داستانهای بیشماری وجود دارند که دلیل مرگ او را چیز دیگری میدانند. تصاویری از آرامگاه موریسون در گورستان پرلاشز واقع در پاریس، که سالهاست نیایشگاه دوستدارانش به شمار میآید، در این نمایشگاه در معرض دید قرار گرفتهاند.
چهرهی شناخته شدهی بعدی، کورت کوبین است. خواننده و گیتاریست گروه نیروانا و اسطورهی دههی نود میلادی که در سن ۲۷ سالگی با شلیک گلوله به زندگی خودش پایان داد. اواسط دههی ۶۰ میلادی بود که خوانندگان و نوازندگان سبک راک "مرگ" را به عنوان موضوع ترانهها و آثارشان کشف کردند. البته آنها به واسطهی مصرف مواد مخدر تجربههای مرگآوری را هم رقم زدند. یک دههی بعد بود که این بار برای نخستین مرتبه مراسم "تدفین" زینتبخش طرح روی جلد صفحههای راک شد!
در دههی نود جیمی هندریکس، خواننده و نوازندهی سرشناس گیتار در سن ۲۷ سالگی درگذشت، یعنی درست در همان سنی که کورت کوبین به زندگی خودش پایان داد. بعد از آن نوبت جنیس جاپلین، خواننده و آهنگساز آمریکایی بود که مواد مخدر و الکل او را از پای در آورد. در اصل همین دو عامل هم بود که باعث شد بزرگان راک را با مرگ زودرسشان به افسانه تبدیل کند.
در سال ۱۹۸۳ گروه "بولاک برادرز" با انتشار صفحهی موسیقی خود، به نوعی یک مراسم یادبود برای از دسترفتگان راک برپا کرد. این مراسم بزرگداشت چیزی نبود جز طرح روی جلد این صفحه که در آن مراسم شام آخر لئوناردو داوینچی تصویر شده بود، در حالیکه سرهای درگذشتگان نامدار راک بر تن حواریون نشسته بود.
ترانههای "امیدوارم بمیرم، قبل از اینکه پیر شوم" از گروه "د هو" (The Who) در میانهی دههی ۶۰ و آلبوم موفق پینک فلوید "سمت تاریک ماه" در دههی هفتاد میلادی را در این میان نباید از یاد برد. به ویژه پینک فلوید، که ترانههای این آلبومش همه پیرامون جنون و مرگاند. در واقع اگر همیشه "مرگ" مهمان بدقدم و ناخواندهای به حساب میآمده، دستکم میتواند به این دل خوش کند که نوازندگان و ترانهسرایان دنیای راک به خوبی به ارزشهایش واقفند.