«مرگ هاله سحابی قتل عمد است»

دویچه‌وله: خانم عبادی امروز صبح خبر رسید که خانم هاله سحابی، دختر مهندس عزت‌الله سحابی، در مراسم تشییع جنازه‌ی پدرشان مورد ضرب و شتم نیروهای انتظامی قرار گرفته و بعد از ساعتی فوت کردند. جزئیات بیشتری از این جریان را برای ما بگویید.

شیرین عبادی: بسیار خبر تأسف‌انگیزی بود و این هم سند دیگری‌است بر خشونت حکومت جمهوری اسلامی و برگ دیگری‌است از دزدی‌هایی که انجام می‌دهند. نه تنها اموال بیت‌المال را می‌دزدند، بلکه مرده‌های مردم را هم می‌دزدند. شادروان سحابی به وسیله‌ی خانواده و دوستانش می‌بایستی تشییع و تدفین می‌شد. اما مأمورین حکومتی در لباس مأمورین شخصی اقدام به ربودن پیکر بی‌جان مهندس سحابی می‌کنند و مأمورین انتظامی در یک بازی نمایشی و تئاتر عدالتی به قول خود اقدام به مقابله با لباس شخصی‌ها می‌کنند و طبیعی است که مثل همیشه مغلوب لباس شخصی‌ها می‌شوند و لباس‌شخصی‌ها که در حقیقت مأمورین مخفی حکومتی هستند و فقط از وزارت اطلاعات و سپاه دستور می‌گیرند، اقدام به ربودن جسد می‌کنند و می‌خواهند آن را حتی بدون تشریفات مذهبی دفن کنند که مورد اعتراض پسر آقای سحابی قرار می‌گیرد و در این گیرودار هاله که شاهد این رفتار ناپسند و دزدیدن جنازه‌ی ارزشمند پدرش بود، معترض می‌شود، مورد حمله قرار می‌گیرد و در اثر حمله و عصبانیت ناشی از چنین برخوردی سکته می‌کند و در حقیقت شهید می‌شود. جنبش زنان شهید دیگری داد. این واقعه برای همه‌ی ما بسیار دردناک است و به مادر دغدارش تسلیت می‌گویم. اما باید بگویم هاله‌ی عزیز از قید دو سال زندانی که این حکومت غیرعادلانه بر او تحمیل کرده بود، آزاد شد. از دیدن رنجی که این حکومت حاضر نبود حتی مراسم مذهبی برای شخصی مانند عزت‌الله سحابی برگزار کند، آزاد شد. هاله جان آزادیت مبارک!

این اتفاقی است که برای یکی از فعالان مدنی و سیاسی ایران و فعالان جنبش زنان ، در مراسم تشییع جنازه‌ی یکی از چهره‌های شناخته‌شده‌ی جنبش ملی ایران و در برابر چشمان حداقل دهها نفر روی داده و دهها نفر شاهد بودند که خانم سحابی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بعد فوت شده. به نظر شما عکس‌العمل سازمان‌‌ها و مجامع بین‌المللی حقوق بشر و فعالان حقوق بشر ایرانی در خارج از ایران چه باید باشد؟

خیلی طبیعی است که سازمان‌های حقوق بشری و فعالان حقوق بشر بایستی به شدت در مقابل این عمل، یعنی ضرب و شتم منجر به فوت هاله سحابی، واکنش نشان دهند و همچنین به رویه‌ای که در حکومت بتازگی باب شده است و آن دزدیدن جنازه‌هاست واکنش نشان دهند. قبل از آقای سحابی هم جنازه‌ی چند نفری که در اعتراضات به قتل رسیده بودند دزدیده شد. بنابراین علاوه بر دزدی‌هایی که حکومت می‌کند، این رقم دزدی را هم بایستی بر پرونده‌ی آن‌ها اضافه کرد، جنازه‌های مردم را هم می‌دزدند.

خانم عبادی آیا می‌توان این رویداد را به‌عنوان قتل غیرعمد پیگیری کرد؟

نه تنها قتل غیرعمد نیست، بلکه قتل عمدی است. وقتی که حکومت عده‌ای از جیره‌خواران خودش را تحت عنوان لباس شخصی‌برای برهم زدن یک مجلس ترحیم ساده و یک تشییع جنازه‌ی ساده می‌فرستد و چنین حوادثی اتفاق می‌افتد، این دیگر قتل غیرعمد نیست. این در حقیقت نقض گسترده‌ی حقوق بشر است که در این قالب، قابل رسیدگی است و به‌زودی گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر تعیین خواهد شد و تمامی این‌ها گزارش به کسی که باید این‌ها را بشنود، داده خواهد شد.

خبرهایی که الان از اطراف خانه‌ی مهندس سحابی و اطراف خانه‌ی خانم سحابی می‌رسد، نشان از این دارد که مملو از نیروهای امنیتی و انتظامی است، جو بسیار امنیتی است و این نشان می‌دهد که احتمالاً ترسی از واکنش‌های مردم و حتی واکنش‌های خانواده‌ی سحابی نسبت به این مسئله وجود دارد. چه قدر این امکان را شما محتمل می‌دانید؟

من مهندس سحابی را می‌شناختم. آن بزرگ مرد فقط نگران ایران بود که مبادا ویران شود و این نگرانی را به خانواده‌اش هم منتقل کرده بود و آن‌ها نیز نگران آبادی ایران هستند. آن‌ها به‌هیچ‌وجه قصد شورش نداشتند و ندارند. این حکومت است که حتی از مرده‌ی افرادی مانند سحابی می‌ترسد. جنازه‌ها را می‌دزد. اجازه‌ی دفن مطابق شئون اسلامی نمی‌دهد. آن‌ها قصد شورش ندارند. این حکومت است که علیه مردم شوریده است.

میترا شجاعی
تحریریه: شیرین جزایری