مسئله مشروعیت و فساد در دولت کرزای
۱۳۸۸ آبان ۲۸, پنجشنبه
نمایندگان بیش از ۴۰ کشور دنیا در مراسم تحلیف حامد کرزای رئیس جمهور جدید افغانستان در روز پنجشنبه در کابل شرکت می‌کنند. در این مراسم بسیاری از سیاستمداران دنیا از جمله هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا نیز به نمایندگی از رئیس جمهور این کشور شرکت می‌کند.
در آستانه‌ی مراسم تحلیف کرزای شمار نیروهای انتظامی در کابل افزایش یافت. علیرغم تدابیر شدید امنیتی نگرانی‌هایی نیز در خصوص عملیات تروریستی علیه مراسم تحلیف وجو دارد.
مسئله مشروعیت دولت کرزای
با توجه به نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، به گفته‌ی کارشناسان، کسب مشروعیت داخلی و خارجی بزرگترین چالش حکومت کرزای خواهد بود.
احمد ضیا رفعت، استاد دانشگاه کابل دراینباره چنین توضیح می‌دهد: «انتخابات افغانستان با اما و اگرهای زیادی به همراه بود و دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آنگونه که انتظار می‌رفت، برگزار نشد و سرانجام "کمیسیون مستقل انتخابات" به عنوان تنها نهادی که صلاحیت داشت آقای حامد کرزای را برنده انتخابات اعلام کرد. از سوی دیگر بلافاصله دبیر کل سازمان ملل متحد و متحدان غربی افغانستان این حکومت را به رسمیت شناختند. به هر حال مسئله مشروعیت حکومت چیزی هست که کم‌کم خود را نشان داد».
احمد ضیا رفعت در ادامه صحبت‌هایش درباره مخالفان کرزای هم چنین میگوید: «هر چند شماری از مخالفان سیاسی آقای کرزای هنوز سئوال‌هایی درباره‌ی مشروعیت حکومت وی دارند ولی این حکومت از جنبه‌های مختلف می‌تواند مشروعیت خود را داشته باشد اما مقبولیت لازم را هنوز ندارد».
فشارهای مردم و غربی‌ها به حامد کرزای
دولت کرزای زیر فشار شدید منتقدان سیاسی در داخل و متحدان غربی قرار دارد. دلیل اصلی آن افزایش فساد در طی ۸ سال گذشته بوده است. حامد کرزای برای اینکه همکاری غرب را داشته باشد باید دولتی را بر سرکار بیاورد که بتواند با فساد اداری مباره کند.
احمد ضیا رفعت استاد دانشگاه کابل به انتظارهای غربی‌ها و مردم اشاره می‌کند و میگوید: «آقای کرزای برای معرفی وزیران کابینه با چالش‌های خاصی روبروست، زیرا بایستی نظر سران اقوام را هم در نظر بگیرد که می‌خواهند در حکومت مشارکت داشته باشند. غربی‌ها هم علاقه دارند بعضی از چهره‌های خاصی را در کابینه داشته باشند و مردم افغانستان نیز افراد شایسته را طلب می‌کنند. این فشارها و انتظارها هست که آقای کرزای را در وضعیتی قرار داده که هم بایستی به سوی "شایسته سالاری" برود و هم پاسخگوی همه این انتظارها باشد».
انتظارها از کرزای زیاد است
سازمان شفافیت بین‌المللی Transparency International به موفقیت مبارزه علیه فساد در افغانستان با تردید می‌نگرد. این سازمان یکی از دلایل اصلی آن را در عدم استقرار امنیت در این کشور ارزیابی می‌کند.
ولی احمد ضیا رفعت، معتقد است، افغانستان برای موفقیت در مبارزه علیه فساد نیاز به زمان بیشتری دارد. وی در این رابطه میگوید: «یکی از خواست‌های متحدان غربی و مردم افغانستان مبارزه با فساد در کشورهست. اما فساد در دستگاه حکومت چیزی نیست که بشود به آسانی با آن مبارزه کرد. قوانین کشور بایست بازنگری شوند، پارلمان افغانستان هم پارلمان کارآمدی نیست. دولت قادر نیست در زمانی کوتاه بتواند از ظرفیت توانمند کادرهای برجسته ای برخوردار باشد. بنا براین نیاز به زمان هست».
افغانستان در فساد مالی رتبه دوم را در دنیا دارد
"سازمان شفافیت بین‌المللی" که یک بنیاد مستقل غیر دولتی است، در آخرین گزارش سالانه‌ی خود افغانستان را در میان ۱۸۰ کشور دنیا در رده‌ی ۱۷۹ مین کشور قرار داده است. این بدان معناست که افغانستان دومین کشور در زمینه‌ی فساد است. ولی مسئولین همین سازمان در گفتگو با بخش فارسی دویچه وله گفتند، دلیل اساسی توسعه‌ی فسادهای مالی واداری درافغانستان وجود بی‌ثباتی وعدم شکل‌گیری یک دولت مستقل و باثبات است.
میکولوش مارشال، یکی از مسئولین این سازمان در گفتگو با بخش فارسی دویچه وله به عدم وجود شرایط و زمینه‌های مبارزه با فساد در افغانستان نیز اشاره می‌کند.
افغانستان قادر نیست با فساد مبارزه کند
سازمان شفافیت بین‌المللی برای مبارزه علیه فساد اداری و مالی به دولت‌های مختلف جهان کمک می‌کند. این سازمان برای مبارزه علیه فساد، اصلاحات سیاسی و اجتماعی از جمله برگزاری انتخابات آزاد، آزادی مطبوعات، فعالیت احزاب مخالف و سیستم چند حزبی پارلمانی را به دولت‌ها توصیه می‌کند. حال آیا چنین شرایطی در افغانستان واقعا وجود دارد؟
میکولوش مارشال یکی از مسئولین سازمان شفافیت بین‌المللی در گفتگو با بخش فارسی دویچه وله به این سئوال چنین پاسخ می‌دهد: «در رابطه با افغانستان مهم این است که ثبات در این کشور حاکم شود. حکومت افغانستان قادر نیست کشور را کنترل کند و عملا در این کشور جنگ داخلی وجود دارد. بنابراین نمی‌توان از حامد کرزای انتظارهای زیادی برای مبارزه علیه فساد داشت، زیرا شرط ضرور برای مبارزه با فساد در این کشور وجود ندارد».
سازمان شفافیت بین‌المللی که به دولت‌های مختلف در عرصه‌ی مبارزه با فساد کمک می‌کند، معتقد است فقط در صورت استقرار امنیت و ثبات، اتحاد گروههای مختلف سیاسی افغان و اجرای یک برنامه درازمدت برای بازسای افغانستان می توان علیه فساد مبارزه کرد.
نویسنده: طاهر شیرمحمدی
تحریریه: داود خدابخش