مصر در معرض خطر درگیریهای خشونتآمیز تازه
۱۳۹۲ مرداد ۴, جمعه
به فراخوان فرمانده کل ارتش و وزیر دفاع دولت موقت، از نخستین ساعات بامداد روز جمعه (۲۶ ژوئیه، ۴ مرداد) مخالفان اخوانالمسلمین در میدان تحریر قاهره گرد آمدند. ژنرال السیسی روز چهارشنبه (۲۴ ژوئیه، ۲ مرداد) ازمردم مصر خواسته بود از اقدامات ارتش برای مبارزه با هرج و مرج و تروریسم پشتیبانی کنند. اخوانالمسلمین نیز هواداران خود را به شرکت در تظاهرات اعتراضی متقابل فراخوانده بود.
از زمان برکناری محمد مرسی رئیسجمهور اسلامگرای مصر، هواداران اخوانالمسلمین کوشیدهاند با تظاهرات خیابانی و در مواردی توسل به خشونت زمینه بازگشت او را به قدرت فراهم کنند. بامداد جمعه یک قاضی مصری برای وی به اتهام توطئه، حکم بازداشت موقت صادر کرد. همزمان ارتش با تعیین یک مهلت ۴۸ ساعته برای طرفداران مرسی اعلام کرد که در پایان این مهلت اگر اوضاع آرام نشده باشد، برخورد تندتری با مخالفان خواهد کرد.
مرسی متهم به همکاری توطئهآمیز با حماس
مسئولان مصر محمد مرسی را متهم کردهاند که در زمان ریاستجمهوری خود با جنبش حماس در فلسطین بر سر "یک حرکت خصمانه" در مصر توافق کرده است. ظرف دو هفتهای که مرسی در زندان موقت بهسر میبرد، باید این اتهام روشن شود.
بازداشت موقت مرسی و انتقال او به زندان، بر خشم هواداران اخوانالمسلمین افزوده است. ناظران امور مصر بیمناک هستند که تظاهرات خیابانی به درگیری میان طرفین منتهی شود. از بیم همین درگیریها، خودروهای ارتش روز جمعه در خیابانهای مشرف به میدان تحریر مستقر شدند. خبرگزاری آلمان گزارش میدهد که میلیونها نفر دوباره به خیابانها ریختهاند.
ژنرال عبدالفتاح السیسی فرمانده کل ارتش و وزیر دفاع دولت جدید تصمیم دارد پس از تدوین و تصویب یک قانون اساسی جدید در مصر انتخابات پیشرس ریاستجمهوری و پارلمان را برگزار کند. اما اخوانالمسلمین حاضر به پذیرش این روند نیست. هواداران این جریان همچنان بر بازگشت مرسی به قدرت پافشاری میکنند. آنها از زمان برکناری مرسی در شهرک نصر قاهره چادر زدهاند.
برپایه گزارش خبرگزاری آلمان، برخورد خشونتآمیز ژنرال السیسی با هواداران مرسی سبب شده است که برخی از مصریهائی که هوادار اخوانالمسلمین نیز نیستند به تظاهرات اعتراضی آنها بپیوندند. موافقان و مخالفان مرسی بهجای مذاکره بر سر آینده مصر، سازشناپذیری خود را به نمایش گذاشتهاند.
اخوانالمسلمین در موضع ضعف
سازشناپذیری دوطرف که یکی عکسهای مرسی و دیگری عکسهای ژنرال السیسی را در دست دارند، مصر را که پیشتر نیز از تقابل جبهههای سیاسی رنج میبرد، دستخوش چنددستگی شدیدتر کرده است. این وضعیت برای اخوانالمسلمین که قدرتش تضعیف شده خطرناکتر است. گزارشگر هفتهنامه اشپیگل آلمان از قاهره مینویسد که اگر السیسی واقعا تصمیم به مقابله با اسلامگرایان بگیرد، کار چندانی از اخوانالمسلمین ساخته نیست.
جنبش ۶ آپریل که اکثر جوانان سکولار مصر در آن جمع شدهاند، از برکناری محمد مرسی در روز ۳۰ ژوئن امسال پشتیبانی کرد، اما از شرکت در تظاهراتی که روز جمعه در میدان تحریر برای پشتیبانی از ارتش برپا شد، خودداری ورزید. این جنبش در صفحه فیسبوک خود نوشت:«ارتش برای حفاظت از ما در برابر خشونت نیازی به وکالت مردم ندارد. این وظیفه ارتش است.»
برخلاف جنبش ۶ آوریل، جنبش تمرد که در تظاهرات اعتراضی پایان ماه ژوئن امسال و برکناری مرسی نقش اساسی داشت روز پنجشنبه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که در تظاهرات روز جمعه به نفع ارتش شرکت میکند. محمد عبدالعزیز یکی از سخنگویان این جنبش به خبرنگاران گفت که مصر روز جمعه تصفیه خواهد شد.
بسیاری از کارشناسان امور مصر نگران آن هستند که با شدت گرفتن سرکوب اسلامگرایان، بخشهای تندروی اخوانالمسلمین و سلفیها وارد فعالیتهای زیرزمینی مسلحانه شوند. چنین روندی را در دهه نود میلادی الجزایر پس از رانده شدن اسلامگرایان از صحنه مبارزات پارلمانی تجربه کرده است.