معاون وزارت بهداشت: از وجود روغن پالم در شیرخشک نوزادان گریزی نیست
۱۳۹۳ مهر ۱۵, سه‌شنبه
رسول دیناروند، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو با تصریح بر این‌که استفاده از روغن پالم در شیر خشک نوزادان، گریز ناپذیر است، می‌گوید: «شیر خشک نوزادان در کشور ما وارداتی است و در داخل فقط بسته بندی داریم. یعنی پایه شیرخشک را از خارج می آوریم، چون شیر خشک نوزادن استاندارد خیلی بالایی دارد، پایه آن حتماً باید از خارج وارد شود. در شیرخشک های نوزادان چربی گیاهی حتماً اضافه می شود و حتماً بخشی از آن روغن پالم است. اما چرا روغن پالم اضافه می کنند، چون باید پروفایل استاندارد آن را رعایت کنند و شیرخشک به چربی نیاز دارد.»
روغن پالم، مزایا و معایب
پس از آنکه شماری از مقام‌های دولتی از جمله وزیر بهداشت وجود روغن گیاهی در شیر پرچربی برخی از شرکت‌ها را تائید کردند، بحث بر سر استفاده از این روغن در لبنیات بالا گرفت.
روغن پالم نوعی چربی گیاهی است که از هسته خرما گرفته می‌شود و به دلیل بهای نازل‌تر در برخی از محصولات لبنی جایگزین چربی طبیعی می‌شود.
اما این‌که این روغن‌ها ضرر دارند و یا مفیدند موضوع اصلی بحث نبود. به گفته مسئولان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، روغن پالم جزو روغن‌های خوراکی محسوب می‌شود، اما استفاده از آن در لبنیات تخلف محسوب می‌شود. بسیاری از محصولات لبنی چون بستنی دارای روغن پالم هستند.
رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو درباره روغن پالم به خبرگزاری فارس می گوید: «روغن پالم یک نوع روغن خوراکی است و نباید از آن ترسید، مزایا و معایبی دارد که هر کدام در جای خود و در مقایسه با سایر روغن‌ها باید دیده شود. روغن پالم از روغن‌های جامد بسیار بهتر و کم ضررتر است اما در مقایسه با سایر روغن‌های گیاهی دیگر، اسید چرب ترانس بیشتری دارد. در حالی که روغن پالم ایزومر ترانس ندارد و از این نظر جایگزین خوبی برای چربی های جامد است. وقتی آن را با روغن های جامد هیدروژنه مقایسه می‌کنیم، روغن پالم بهتر است و این ویژگی مثبت روغن پالم است.»
خطر انسداد عروق
اسید چرب اشباع دارای مضرات و مزایایی است. یکی از مضراتش این است بیماریهای قلبی- عروقی و گرفتگی عروق را افزایش می دهد یعنی وقتی اسید چرب اشباع در روغنی بالا باشد توصیه می‌کنند مصرف آن محدود شود به همین علت است که توصیه سازمان بهداشت جهانی و آکادمی‌های معتبر تغذیه‌ای این است که به طور کلی مردم حداکثر ۳۰ درصد انرژی مورد نیازشان را از چربی دریافت کنند.
بنا براین اگر هر فرد به طور متوسط بین ۱۸۰۰ تا ۲۴۰۰ کالری در روز نیاز دارد، باید ۷۰۰ کالری مورد نیازش را از چربی دریافت کند که می شود روزی ۸۰ گرم چربی که حداکثر یک سوم آن باید چربی اشباع باشد یعنی مثلاً روزانه هر فرد نباید بیشتر از ۲۷ گرم چربی اشباع مصرف کند. اسید چرب اشباع در چربی حیوانی هست، در چربی شیر و چربی روغن پالم هم هست. اینها ۳ منبع اصلی اسید چرب اشباع هستند و همین طور محصولاتی که این روغن ها در آن‌ها استفاده می شود مثل شیرینی و شکلات. اینها هم منبع اسید چرب اشباع هستند. بنابراین کسی که مثلاً ۵۰۰ سی سی شیر در روز مصرف می کند، اگر ۳ درصد آن چربی باشد، ۱۵ گرم چربی اشباع دریافت کرده است.»
معاون وزیر بهداشت می‌گوید: «به همین علت اگر قرار است چربی اشباع دریافت کنیم بهتر است آن را از ماده غذایی مانند شیر که قابل جایگزین نیست دریافت کنیم. فرض کنید به کسی می‌گویند سقف چربی اشباع دریافتی تو باید ۱۰ درصد باشد یعنی ۱۰ درصد انرژی که روزانه دریافت می‌کند باید از چربی اشباع باشد. برای او بهتر است که این میزان انرژی را از چربی شیر دریافت کند تا این‌که برود و آن را مستقیماً از روغن پالم یا روغن های دیگر دریافت کند.»
"مردم از روغن پالم می‌ترسند"
دیناروند همچنین معتقد است: « مردم از روغن پالم می ترسند اما روغن جامد را دوست دارند و روغن حیوانی را روغن مفیدتری می دانند. متأسفانه این اشتباه محرز وجود دارد و این تصور نادرست است. پالم اگر جایگزین روغن جامد بشود، اتفاق مثبت و مفیدی است اما اگر جایگزین چربی شیر بشود، مثبت نیست، پالم به طور کلی اگر قرار است مصرف شود باید جایی مصرف شود که گریزناپذیر است.»
رئیس سازمان غذا و دارو در باره اسید چرب اشباع شیرخشک و ضررهای آن برای نوزادان می‌گوید: «ویژگی روغن پالم برای شیر خشک نوزادان لازم است و ویژگی پایداری آن برای شیرخشک ضروری است. البته میزان استفاده از روغن پالم در شیرخشک نوزادان هم رعایت می‌شود که از حد مجاز بیشتر نشود. ما بیش از آنکه یک روغن را هدف قرار دهیم باید میزان اسید چرب ترانس و اشباع آن را هدف قرار دهیم، ما می‌توانیم سوپر پالم اولئین مصرف کنیم که اسید چرب اشباع آن پایین است.»
او در باره زیان چربی اشباع برای نوزادان افزود: «چربی اشباع در شیر مادر هم هست، مهم این است که سقف این نوع چربی از حد مجاز بیشتر نشود، توصیه تغذیه‌ای این نیست که میزان اسید چرب اشباع صفر باشد. چربی اشباع فوایدی برای نوزاد ندارد اما مصرف آن هم گریزناپذیر است.»
دیناروند با تاکید بر این‌که پالم یک روغن خوراکی است و می‌توان آن را به همه جا گسترش داد، می‌افزاید: «به‌عنوان مثال به هر قنادی‌ای که بروید و شیرینی بخورید، روغن پالم دارد. پالم یک روغن خوراکی است، اما وزارت بهداشت گاهی توصیه تغذیه‌ای دارد، مثلاً به مردم می‌گوید زیاد نمک نخورید، حالا اگر شما رفتید و جایی نمک وجود داشت که تخلف نیست.»
او درخصوص تخلفات صورت‌گرفته در استفاده از روغن پالم می‌گوید: «هیچ کس حق ندارد در ماست پرچرب، چربی جایگزین اضافه کند. این تخلف است و ما با آن برخورد می کنیم و اگر منظورتان این باشد که این چربی خطرناک است واقعاً این طوری نیست. ما نمی‌توانیم یک کالا را به خاطر توصیه تغذیه‌ای ممنوع کنیم. ممنوعیت موضوع دیگری است و با توصیه تغذیه‌ای فرق دارد.»
اختلاف موسسه استاندارد و وزارت بهداشت
دیناروند در خصوص تولید شیرخشک صنعتی در ایران هم می‌گوید: « در مورد شیرخشک صنعتی تولید شده در ایران، موسسه استاندارد تصویب کرد که می‌شود در آن روغن پالم بزنند، اما ما در وزارت بهداشت مخالفت کردیم و هیچ مجوزی برای تولید شیرخشک صنعتی با روغن پالم ندادیم. از آنجایی‌که هیچ کالایی بدون پروانه وزارت بهداشت نمی‌تواند وارد بازار شود، تولید شیر خشک صنعتی با روغن پالم هم در کشور امکان ندارد و عملاً اتفاق نیفتاده است. اگر هم اتفاق افتاده باشد، موارد تخلف است، مثل کاری که در مورد لبنیات صورت گرفت.»
رئیس سازمان غذا و دارو در پایان تاکید دارد که اطلاع‌رسانی درباره روغن پالم به مردم می‌توانست بهتر باشد و به خاطر همین هم وزیر بهداشت به این سازمان تذکر داده است.