تغییر در گورستان خاوران؛ نامه اعتراضی خانواده‌های اعدامیان
۱۴۰۰ اردیبهشت ۵, یکشنبه
خانواده‌های اعدامشدگان دهه ۶۰ و کشتار جمعی تابستان ۶۷ در نامه‌ای به پیروز حناچی، شهردار تهران خواهان پاسخ‌گویی در قبال دفن جسدهای تازه در گورهای جمعی قربانیان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ شده‌اند.
آنها می‌پرسند: «با چه هدفی و نیتی و از منظر کدام باور و اعتقادی دستور این عمل داده شده است؟»
رونوشت نامه برای دفتر ریاست جمهوری، وزارت کشور و شورای شهر تهران ارسال شده است.
در روزهای اخیر گزارش‌هایی مبنی بر ایجاد قبرهای جدید در گورستان خاوران منتشر شد که به گفته ناظران سیاسی حاکی از تلاش جمهوری اسلامی برای از بین بردن آثار بخشی از جنایات حکومتی در دهه ۱۳۶۰ است.
مبنای بسیاری از گزارش‌ها اظهارات سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه بهاییان ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو بود. به گفته او، سازمان بهشت‌زهرا شهروندان بهایی را از خاکسپاری عزیزان خود در گورستان ویژه این اقلیت دینی منع کرده و از آنها خواسته است، درگذشتگان را در بخشی از گورستان خاوران دفن کنند که پیکرهای اعدامشدگان دهه ۶۰، بی نام و نشان به‌خاک سپرده شده‌اند.
خانواده‌های اعدامشدگان در نامه خود به حناچی، ازبین بردن گورهای جمعی عزیزانشان را «مغایر حرمت انسانی» خوانده‌اند و تاکید کرده‌اند: «این حقوق شهروندی و انسانی ما خانواده‌هاست که از محل دقیق خاکسپاری عزیزانمان با خبر باشیم و بتوانیم با حضور بر سر مزارشان، یاد عزیزانمان را گرامی بداریم. اکنون پس از حدود چهل سال محرومیت از این حق، ما خواهان عدم تعرض و تغییرات در این گورستان هستیم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پیش‌تر شماری از فرزندان اعدامشدگان دهه ۶۰ و کشتار جمعی تابستان ۶۷ با انتشار بیانیه‌ای به این اقدام حکومتی اعتراض کردند و یادآور شدند که جمهوری اسلامی بارها تلاش کرده است، «بقایای جنایاتش در سال‌های دهه ۶۰ و قتل‌عام تابستان ۱۳۶۷ را بپوشاند و به فراموشی تاریخ بسپارد.»
امضاکنندگان ضمن تاکید بر این که «خاوران نه تنها جغرافیای ما بلکه تاریخ مشترک تمام حذف‌شدگان و مبارزان راه عدالت و آزادی است»، از جامعه بهائیان خواسته‌اند، «به تعرض به اجساد، خاطرات و تاریخ اعدامیان دهه‌ی ۶۰ که خواسته‌ی نیروهای امنیتی است تن ندهند.»
آنها همچنین از ملت ایران درخواست کرده‌اند، نسبت به این پدیده بی‌تفاوت نباشند.
فرزندان اعدامشدگان دهه ۶۰ و کشتار جمعی تابستان ۶۷ تصریح کرده‌اند: «ما هم‌سرنوشت هستیم چرا که رهایی همچون دادخواهی امری جمعی است.»
دو تدفین تازه در گورستان‌اعدام‌شدگان
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با دویچه وله تایید کرد که در بخش گورهای جمعی خاوران ده گور ایجاد شده و قابل مشاهده است که دو گور پر شده‌اند. او یقین دارد که دو جسد تازه در این مکان دفن شده‌اند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این منبع آگاه تاکید کرد، ته حفره‌ها سیمان‌کاری شده که نشانه دفن جسدهای تازه در آینده نزدیک است.
به گفته او، خانواده‌های اعدامشدگان در حال بررسی اعتراضات رسمی به این اقدام حکومتی از طرق گوناگون هستند.
«نظام خلاق»
یک جامعه‌شناس مقیم تهران به دویچه وله گفت: «نظام مقدس ما در زمینه‌های غیراخلاقی خیلی خلاق است، به عنوان نمونه همین خاوران یا گورستان‌های مشابه در شهرهای دیگر ایران. آقایان همواره تلاش کرده‌اند، آثار جنایات خود را محو کنند و در این رابطه کارهایی کرده‌اند که عقل جن هم به آنها نمی‌رسد.»
به اعتقاد این جامعه‌شناس که نخواست نامش فاش شود، این اقدام جمهوری اسلامی «یک تیر و دونشان» است: «آقایان می‌دانند که خانواده‌های قربانیان سیاسی با بهایی‌ها در نمی‌افتند، اگر هم در بیافتند فبها. از هر طرف که کشته شود سود اسلام است».
نوشته‌‌ها و مستندنگاری‌‌های بازماندگان زندان‌‌های دهه ۱۳۶۰ نشان می‌‌دهند که در سال ۶۷ هزاران زندانی سیاسی وابسته به سازمان مجاهدین خلق و گروه‌‌های چپ، بدون محاکمه اعدام شدند. بسیاری از اعدامشدگان در گورهای دسته‌جمعی، بدون نام و نشان، به خاک سپرده شدند. خاوران شناخته‌شده‌ترین گورستان‌دسته‌جمعی ایران است.
در یک فایل صوتی که در اینترنت منتشر شد، حسینعلی منتظری، قائم مقام وقت آیت‌الله خمینی این اعدام‌‌ها را تایید کرده و «بزرگ‌ترین جنایت جمهوری اسلامی» خوانده است.