نجفی: آمانو نمی‌تواند متن تفاهم را به سنای آمریکا بدهد
۱۳۹۴ مرداد ۱۰, شنبه
روز گذشته (جمعه ۹ مرداد/ ۳۱ ژوئیه) خبرگزاری رویترز از قول یک دیپلمات آگاه از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ گزارش داد، اعضای کمیته روابط خارجی سنای آمریکا از یوکیا آمانو برای حضور در این کمیته دعوت کرده‌اند.
برابر این گزارش نمایندگان سنا خواستار دریافت اطلاعات بیشتری درباره چگونگی نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر انجام تعهدات ایران مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شده‌اند.
در پی این دعوت، آژانس با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که آمانو چهارشنبه (۱۴ مرداد/ ۵ اوت) با اعضای کمیته روابط خارجی سنا دیدار می‌کند و آنها را در جریان نقش آژانس در راستی‌آزمایی و نظارت بر تعهدات تهران طبق برجام قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: تمایل سنای آمریکا به آگاهی بیشتر از نقش آژانس در برجام
تائید تفاهم محرمانه با آژانس
رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس پذیرش دعوت سنا را جزو اختیارات مدیرکل آژانس می‌داند اما تاکید دارد که چون تفاهم‌نامه میان این نهاد و ایران محرمانه است متن آن نمی‌تواند در اختیار نمایندگان آمریکا قرار گیرد.
نجفی روز شنبه، دهم مرداد ماه در این باره به خبرگزاری ایسنا گفت: «قطعا توافق‌ها بین یک کشور عضو و آژانس که جنبه محرمانه دارد به هیچ وجه نمی‌تواند در اختیار هیچ کشور دیگری قرار بگیرد.»
نماینده ایران در آژانس ادامه داد: «همان‌طور که در بحث‌های کنگره هم معلوم شد، متون محرمانه بین ایران و آژانس حتی در اختیار دولت آمریکا هم قرار نگرفته است بنابراین به طور قطع این مسئله در اختیار نمایندگان سنا هم نمی‌تواند قرار بگیرد.»
اندکی پیش از اعلام رسمی توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ (۲۳ تیر/ ۱۴ ژوئن)، مدیرکل آژانس و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی بر سر "نقشه راهی" به توافق رسیدند که بر مبنای آن قرار است ابهام‌های فعالیت‌های هسته‌ای ایران در گذشته روشن شود.
بیشتر بخوانید: "درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران گزارش می‌دهیم"
نگرانی مخالفان آمریکایی و ایرانی توافق
درباره جزئیات این "نقشه راه"، به ویژه نحوه همکاری ایران برای پاسخ‌دادن به برخی پرسش‌ها و درخواست‌های آژانس، از جمله درمورد ابعاد احتمالا نظامی فعالیت‌های هسته‌ای این کشور در گذشته، تاکنون به‌طور رسمی خبری منتشر نشده است.
گرچه برخی مقام‌های ایرانی محرمانه بودن توافق با آژانس را تکذیب کرده‌اند خبرگزاری دولتی ایرنا دوم مرداد از قول نجفی نوشت: «توافق ایران و آژانس جزئی از برجام نیست بلکه حاوی موضوعات فنی است و محرمانه بودن آن هم در مناسبات آژانس و سایر کشورها نکته جدیدی نیست.»
نماینده دائم ایران در آژانس در گفت‌وگو با ایسنا نیز تاکید کرد: «آژانس می‌داند افشا شدن متون محرمانه چه معنی دارد و ایران این موضوع را به طور کامل برای مدیرکل آژانس روشن کرده است.»
محرمانه ماندن تفاهم‌نامه میان ایران و آژانس حساسیت‌های زیادی میان نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا و اصول‌گرایان تندرو در مجلس شورای اسلامی به وجود آورده است.
منتقدان آمریکایی توافق وین و تفاهم ایران و آژانس نگرانند که این نهاد نتواند در دراز مدت مانع فعالیت‌های احتمالی غیرصلح‌آمیز اتمی ایران شود، مخالفان ایرانی نیز نگران عبور از خطوط قرمز در توافق‌های محرمانه هستند.
بیشتر بخوانید: اختلاف اصول‌گرایان مجلس بر سر بررسی توافق وین
صالحی: نیاز به تصویب مجلس نیست
مجلس شورای اسلامی سرگرم تشکیل کمیسیون ویژه‌ای است که وظیفه بررسی برنامه جامع اقدام مشترک را بر عهده دارد. در همین حال زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که ضرورت تصویب توافق وین در مجلس را نفی می‌کند.
علی‌اکبر صالحی، صبح شنبه، دهم مرداد برای دومین بار طی کمتر از ۲۴ ساعت تاکید کرد که توافق هسته‌ای مانند دیگر توافق‌های دولت با کشورها نیازی به تصویب در مجلس ندارد.
به گزارش ایرنا، رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: «تا اندازه‌ای که من مطلع هستم مواردی که به مجلس تقدیم می‌شود که یا معاهده یا کنوانسیون بین‌المللی است و این طور نیست که هر توافق‌نامه‌ای را دولت بخواهد با کشورهای خارجی منعقد کند حتما به مجلس ببرد.»
به گفته‌ی صالحی، برنامه جامع اقدام مشترک همان‌گونه که از نامش پیداست معاهده یا کنوانسیون نیست و مشخص نشده زیر چه تعریفی باید به مجلس برود.
صالحی شبیه این سخن را روز گذشته نیز به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس گفته بود. دور روز پیشتر الهام امین‌زاده، معاون حقوقی رئیس جمهور خبر داد که متن توافق وین، در نهاد ریاست جمهوری در حال بررسی است تا "معاهده بین‌المللی" بودن یا نبودن آن مشخص شود.
مطابق اصل ۱۲۵ قانون اساسی "عهدنامهها، مقاولهنامهها، موافقتنامهها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولت‌ها" باید به تصویب مجلس برسد. اگر برجام یک "توافق سیاسی" محسوب شود شامل این اصل نخواهد بود.