نشانهگذاری فرآوردههای تغییر ژنتیکی یافته
۱۳۸۶ بهمن ۱۷, چهارشنبهبحث در مورد محصولاتی که دستکاری ژنتیکی شدند، هر از گاهی در آلمان بالا میگیرد. اینبار بحث بر سر زمینهای زراعی است که روی آنها بذر گیاهانی که دستکاری ژنتیکی شدهاند، کشت میشوند. و اینکه تمامی محصولات و فرآوردههای که به نوعی با دستکاری ژنتیکی در ارتباطند باید علامت گذاری شوند.
استدلال: مصرف کننده حق دارد بداند چه مصرف میکند. اینجاست که برخی معتقدند، اگر بناست بر سر تمامی محصولات غذایی که در آلمان مصرف میکنیم بحث کنیم، باید سر هر وعده غذایی روزانه جدل کنیم!
جالب اینجاست که نه فقط مخالفان دستکاری ژنتیکی گیاهان که عدهای از موافقان این کار هم طرفدار تصویب قانون نشانهگذاری هستند. این گروه معتقدند با علامتگذاری فرآوردههای که به نوعی با دستکاری ژنتیکی ارتباط دارند، نشان میدهید که حتی اگر مصرفکننده نخواهد از این محصولات استفاده کنند، گزینه دیگری برایش نمیماند. چون فرآوردهای بسیاری، به نوعی دستکاری ژنتیکی شدهاند.
لیلا کنوپل Leila Knüppel خبرنگار دویچهوله که مدتی روی این مسئله تحقیق کرده، نظر دیگری دارد. تحقیق او نشان میدهد بر خلاف آنچه ادعا میشود، تکنیک دستکاری ژنتیکی گیاهان فقط شامل چند گونه محدود میشود. مساحت زمینهای زراعی هم که روی آنها بذر این گونهها کشت داده میشود، آنقدر گسترده نیست.
به عنوان مثال در سال ۲۰۰۶ میلادی مجموع زمینهای کشاورزی که در کل دنیا به پرورش این گیاهان اختصاص داشته حدود شش درصد از کل زمینهای زیر کشت، حدود ۱۰۲ میلیون هکتار بوده است. آمریکا با ۵۵ میلیون هکتار پیشتاز است. سپس کانادا، برزیل، چین و هندوستان قرار دارند. سهم آلمان در این سال ۲۷۰۰ هکتار بوده که کمتر از یک دهم درصد میشود.
دلیل اینکه در اروپا در مقایسه با آمریکا و آسیا، مساحت کمتری زیر کشت بذر این گیاهان میرود غیر از قوانین محدود کننده، طبیعت این قاره است. هایکه مولدنهاور Heike Moldenhauer از اتحادیه حفاظت از محیط زیست میگوید:« کشت بذری که تغییر ژنتیکی داده شده که گرانتر از بذر معمولی است، در مناطق جغرافیایی به صرفه است که زمینهای کشاورزی وسیع دارد.»
هر چقدر زمین زیر کشت وسیعتر باشد کشت محصولی که با دستکاری ژنتیکی علیه آفتهای گیاهی مقاوم شده کم زحمتتر و پربارتر خواهد بود. در آلمان هم این بذرها در مزارع ایالتهای شرقی کشور کشت میشوند که وسیعتر از زمینهای کشاورزی ایالتهای غربی هستند.
در این کشور تا به حال مجوز دستکاری ژنتیکی گیاهان مختلفی صادر شده اما فقط گونهای از ذرت که ذرت MON108 نام دارد اجازه کشت گرفته است. در حالی در سایر نقاط دنیا، محصولات مختلفی از جمله پنبه، شلغم و سویا هم کشت میشود.
۸۰ درصد گیاهانی که دستکاری ژنتیکی شدهاند، خوراک دام و طیور میشوند. دامداران اتحادیه اروپا هم مشتری سویای دستکاری ژنتیکی شدهاند. در نتیجه اگر مصرف کننده نخواهد از این دسته از محصولات استفاده کند، با تصویب قانون نشانهگذاری تکلیفش در انتخاب فرآوردههای لبنی مانند شیر یا گوشت و تخم مرغ مشخص میشود. احتمال اینکه روی گوجهفرنگی یا سیبزمینی برچسب بخورد هنوز خیلی پایین است.۲۰ درصد باقی مانده محصول پنبهای است که تیشرت و شلوار جین میشود.