نگرانی سازمان‌های حقوق بشر از بازداشت فعالان سیاسی عرب
۱۳۹۴ اردیبهشت ۹, چهارشنبه
براساس اطلاعیه مشترک سازمان عفو بین‌الملل و سازمان دیده‌بان حقوق بشر که روز چهارشنبه (۲۹ آوریل، ۹ اردیبهشت) منتشر شده است، چندین تن از فعالان سیاسی و شهروندان عرب در اهواز بازداشت شده‌اند.
فعالان سیاسی و خانواده‌های فعالان سیاسی بازداشت‌شده به این دو سازمان حقوق بشری گفته‌اند که نیروهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی در آستانه دهمین سالگرد تظاهرات ضد دولتی شهروندان عرب استان خوزستان، در اهواز و حومه آن اقدام به بازداشت ده‌ها نفر، از جمله چند خردسال کرده‌اند.
ده سال پیش در فروردین ماه سال ۱۳۸۴ نامهای منسوب به محمدعلی ابطحی، مدیر دفتر رئیس جمهور وقت محمد خاتمی، باعث برپایی ناآرامی و درگیری در استان خوزستان شد. گفته شده بود که ابطحی در این نامه از رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه خواسته که دست به اقداماتی برای تغییر ساختار جمعیتی بومی خوزستان بزند؛ همچنین گفته شده بود که ابطحی خواستار تغییر نامهای عربی به فارسی بوده است.
اگرچه مشاور وقت محمد خاتمی در مصاحبه با رسانه‌ها صدور چنین نامهای را تکذیب کرده بود، اما ناآرامی‌های ناشی از انتشار خبر ادامه یافت و منجر به کشته شدن چندین نفر شد.
از آن زمان تا کنون سازمان‌های مدافع حقوق بشر در سالگرد این واقعه خبر بازداشت فعالان سیاسی عرب و درگیری‌های شدیدی را منتشر کرده‌اند.
ناروشنی محل حبس
به گفته خانواده‌های بازداشت‌شدگان، بازداشت‌های هفته‌های اخیر در اهواز بدون ارائه حکم قانونی و توسط گروهی افراد مسلح نقاب‌دار وابسته به نیروهای اطلاعاتی و امنیتی در واپسین ساعات شامگاه یا نخستین ساعات صبح انجام گرفته است.
عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر ابراز نگرانی کرده‌اند که شهروندان عرب تنها به علت بیان عقاید سیاسی و خواست‌های مسالمت‌آمیز خود برای نشان دادن هویت و فرهنگ عربی‌شان بازداشت شده باشند.
عفو بین‌الملل همراه با ابراز نگرانی عمیق از بازداشت گسترده فعالان عرب در هفته‌های اخیر، از مقامات مسئول جمهوری اسلامی خواسته که به جای بازداشت‌های خودسرانه کسانی را که در تظاهرات مسالمت‌آمیز شرکت داشته‌اند آزاد کنند و دادگاه صالح و عادلانه برای دیگران تشکیل دهند.
دو سازمان حقوق بشری همچنین خواستار آن شده‌اند که مقامات جمهوری اسلامی اطلاعات لازم درباره محل حبس و وضعیت قانونی بازداشت‌شدگان را در اختیار خانواده‌های آنان بگذارند.
بازداشت دست کم ۷۸ نفر
فعالان سیاسی عرب در خارج از ایران به عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که ماموران امنیتی دست کم ۷۸ نفر و احتمالا بیش از ۱۰۰ نفر را از روز ۲۴ اسفند ۱۳۹۳ به این‌سو در اهواز و شهرک‌ها و روستاهای اطراف آن بازداشت کرده‌اند.
به گفته این فعالان، دستگیرشدگان مظنون به داشتن نقش فعال در بسیج اعتراض‌های محلی هستند. مقامات جمهوری اسلامی دلیلی برای بازداشت‌ها بیان نکرده و اطلاعاتی درباره آنکه بازداشت‌شدگان را به کدام محل منتقل می‌کنند نداده‌اند. به گفته سازمان‌های حقوق بشری، این موضوع خطر شکنجه و بدرفتاری با آنان را افزایش می‌دهد.
در بیانیه مشترک عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر برای تشریح نحوه و زمان بازداشت فعالان سیاسی عرب در اهواز به دو مورد "حاتم عبیات"، ۳۵ ساله و ساکن حمیدیه ، و "مصطفی حیدری"، ۱۷ ساله و ساکن کوی علوی شهر اهواز، اشاره شده است. این دو تن به ترتیب در روزهای ۶ و ۷ آوریل (۱۷ و ۱۸ فروردین) بازداشت شده‌اند.
در این اطلاعیه از جمله آمده است که ماموران امنیتی "حاتم عبیات" را هر سال در آستانه فروردین ماه بازداشت کرده و در جایی نامعلوم برای چند هفته شکنجه کرده‌اند تا اعتراف کند که "با کشورهای خارجی در ارتباط است و فعالیت مسلحانه دارد". این در حالی است که طبق اطلاعات سازمان‌های حقوق بشری، فعالیت حاتم عبیات شامل شرکت در اعتراض‌های صلح‌آمیز و تشویق جوانان به پوشیدن لباس سنتی عرب‌ها و سازمان‌دهی جشن‌های مذهبی و فرهنگی بوده است.
در اطلاعیه دو سازمان حقوق بشری به اعتراض‌ها و درگیری‌های اخیر که در پی مرگ "یونس عساکره" در خوزستان رخ داد نیز اشاره شده است. یونس عساکره، دستفروش ۳۴ ساله خرمشهری، ۲۳ اسفند (۱۶ مارس) در واکنش به جمع شدن بساط میوه‌فروشی‌اش توسط واحد مقابله با سد معبر، خودسوزی کرد. او ۲ فروردین به دلیل شدت جراحات ناشی از سوختگی در بیمارستان مطهری تهران درگذشت.
در اطلاعیه عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر همچنین به ناآرامی روز ۲۶ اسفند ماه گذشته پس از بازی میان دو تیم فوتبال "فولاد اهواز" و "الهلال عربستان" اشاره شده است. در پایان این بازی برخی از تماشاگران که عکس‌های یونس عساکره و بنرهایی با نوشته عربی "ما همه یونس هستیم" را در دست داشتند دست به تظاهرات زدند. سپس درگیری‌هایی میان آنان و پلیس رخ داد. در اطلاعیه سازمان‌های حقوق بشری نوشته شده که ویدیویی در دست دارند که برخورد خشن پلیس با شرکت‌کنندگان در تظاهرات را نشان می‌دهد.