هالیوود در پی شکار کارگردان‌های آلمانی

کارگردان‌های آلمانی در حال حاضر در هالیوود، از محبوبیت خاصی برخوردارند: فلوریان هنکل فن دونرسمارک (Florian Henckel von Donnersmarck)، یکی از این فیلم‌سازان است. این کارگردان ۳۷ ساله، پس از دریافت اسکار برای اولین فیلم سینمایی خود "زندگی دیگران" در سال ۲۰۰۷، به دعوت یکی از کمپانی‌های تهیه‌ی فیلم راهی هالیوود شد تا با همکاری هنرپیشه‌ی مشهور آمریکایی، "آنجلینا جولی" فیلم "توریست" را تهیه کند. فن دونرسمارک از این‌که چنین امکانات عظیمی در اختیار او گذاشته شده، به خود می‌بالد. او می‌گوید: «هولیوود، مرکز سینمای جهان است. من در آن‌جا با هنرپیشه‌ها و دست‌اندرکاران جهانی سر و کار داشتم. این موقعیت را هرگز نمی‌توانستم در برلین، پاریس یا لندن به دست آورم. این موضوع برای کسی مثل من، که همیشه رویای رفتن به هولیوود را داشته، هیجان بیشتری دارد.»

هولیوود، هولیوود

هولیوود پیش از فلوریان هنکل فن دونرسمارک، رولاند امریش (Roland Emmerich) و ولفگانگ پترسن (Wolfgang Petersen) را کشف کرده بود. ولفگانگ پترسن، در سال ۱۹۸۲ پس از ساختن فیلم "کشتی" که نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار آن سال شد، از هامبورگ به هالیوود رفت. او با سرمایه‌ی کمپانی‌های فیلم‌برداری آمریکایی، فیلم‌های پرکششی مانند "تروآ" (۲۰۰۴) و " پوزیدون" را ساخت. این فیلم که به غرق‌شدن کشتی‌ای به همین نام می‌پردازد، موفقیت مالی چندانی به همراه نداشت. "پوزیدون"، تلاش خستگی‌ناپذیر چند تن از سرنشینان کشتی‌پوزیدون برای زنده‌ماندن را به نمایش می‌گذارد. پترسن، از سال‌های میانی دهه‌ی نود از این امتیاز برخوردار شده است که خود در مورد مونتاژ نهایی فیلم‌های خود تصمیم بگیرد؛ امری که در سینمای هالیوود، استثنایی است.

رولاند امریش، یکی دیگر از کارگردان‌های موفق آلمانی است که از سال ۱۹۹۵ پس از ساختن فیلم تخیلی "استارگیت" به هالیوود دعوت شد تا کارهایی با بودجه‌‌های چند صد میلیونی به جهان سینما عرضه کند. فیلم‌های "روز استقلال" (۱۹۹۶)، "گودزیلا" (۱۹۹۸)، "روز پس از فردا" (۲۰۰۴)، "ده‌هزار سال پیش از میلاد" (۲۰۰۸)، از جمله‌ی این فیلم‌هاست. وجه مشترک همه‌ی این کارها، استفاده از جلوههای ویژه بر اساس تکنیکی پیشرفته و داستانی ضعیف است.

امریش در فیلم علمى ـ تخیلى خود "روز پس از فردا" به فاجعه‌ا‌ی طبیعی می‌پردازد که هستی مردم زمین را تهدید می‌کند. دانشمندی به نام "جک هال" وقوع این رویداد دهشتناک را، که جدا شدن تکه‌‌ای عظیم از کوهی یخی است، پیش‌بینی مى‌کند. . این کارگردان ۳۹ ساله‌، در جدیدترین فیلم‌خود با عنوان "۲۰۱۲" نیز، به فاجعه‌ای آخرالزمانی می‌پردازد. این فیلم که از نظر استفاده از جلوه‌های ویژه‌ی بصری، یکی از نمونه‌های نادر است، نابودی زمین را دستمایه ‌قرار داده است. امریش، ظاهراً دیگر علاقه‌ای به ساختن فیلم‌های "فاجعه‌ای" ندارد: آخرین کار او که در سال ۲۰۱۱ به نمایش در می‌‌آید، بر اساس داستانی از شکسپیر و در استودیوی بابلزبرگ برلین شرقی ساخته شده است.

شکست پس از موفقیت

فعالیت‌های سینمایی کارگردان‌های آلمانی که به هالیوود دعوت می‌شوند، همیشه با موفقیت همراه نیست. اولیور هیرشبیگل (Oliver Hirschbiegel)، که فیلم سینمایی‌اش در باره‌ی آخرین روزهای زندگی هیتلر در پناهگاه برلین به نام "سقوط"، نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد، با اولین فیلم سینمایی هالیوودی خود، شکست را تجربه کرد. این فیلم "تهاجم" (invasion) نام دارد که در سال ۲۰۰۷ با بازی نیکول کیدمن به نمایش درآمد. "تهاجم"، داستان چگونگی شیوع ویروسی را بازگو می‌کند که در اثر انفجار یک سفینه‌ی فضایی در راه بازگشت به زمین منتشر شده است. این ویروس سبب اختلال و تغییر ساختار DNA در انسان می‌شود. ...

ضوابط هالیوود

اغلب کارگردان‌های اروپایی ـ آلمانی‌ای که به کار در هالیوود دعوت می‌شوند، برندگان جایزه‌ی اسکار یا نامزد‌‌های دریافت آن بوده‌اند. این پیش‌شرط، ولی تضمین‌کننده‌ی موفقیت‌های آتی آنان در هالیوود نیست. مجله‌ی سینمایی آلمانی (epd)، کارگردان‌های اروپایی در هالیوود را به چهار دسته تقسیم می‌کند: «کسانی که اعصابشان از روابط و مناسبات حاکم بر این سینما خرد شده، کسانی که در هالیوود هستند، ولی با آن نیستند، بدشانس‌های ناموفق و خوش‌شانس‌های موفق».

به‌نظر کارشناسان این مجله، کسانی که با اعصاب خرد در هالیوود کار می‌کنند، پس از چندی به همکاری خود پایان می‌دهند. گروه دوم، فیلم‌هایی که خود مایل به ساختن آن هستند، تهیه می‌کنند و تنها از امکانات هالیوود سود می‌جویند. این گروه خود را "در خدمت هنر می‌بیند و نه گیشه". گروه چهارم، یعنی کسانی که به موفقیت دست‌یافته‌اند، این واقعیت را پذیرفته‌اند که در هالیوود، نظم دیگری حاکم است و کارگردان، نقشی سوای آن‌چه در اروپا دارد، به عهده می‌گیرد؛ نقش یک "ابزارمند ماهر" که حق تصمیم‌گیری نهایی در باره‌ی اثر خود را ندارد. کارگردان‌هائی که این "قوانین" نانوشته را نمی‌پذیرند، خیلی زود از هالیوود سر می‌خورند. کارشناسان (epd) معتقدند که اغلب کارگردان‌های نسل جوان آلمان، به این گروه تعلق دارند.

FF/JT