هربرت گرونهماير، صداى معترض موسيقى پاپ و راك آلمان
۱۳۸۵ تیر ۴, یکشنبهاين سرود كه Celebrate the day نام دارد، با همكارى دو خواننده آفريقايى اجرا شد و براى اولين بار هم بطور زنده در مراسم افتتاحيه جام جهانى به گوش همه رسيد. طبق اعلام شركت معروف Sony BMG كه سرود رسمى فيفا براى جام جهانى ۲۰۰۶ آلمان را منتشر و پخش شده، اين ترانه در حال حاضر در صدر ترانههاى پرفروش روز آلمان قرار گرفته و اين هم موفقيتى است بزرگ براى هربرت گرونهماير.
(براى شنيدن «عصر شبنه» و شمارى از ترانههاى محبوب هربرت گرونهماير فايل صوتى پايان صفحه را كليك كنيد!)
اگر چه گرونهماير تا به حال موفقيتهاى بيشمارى را جشن گرفته و آلبومهاى او هميشه جزو پرفروشترينها بوده اند، اما سرود رسمى فيفا دومين ترانه اين خواننده و آهنگساز آلمانى است كه قله رده بندى ترانههاى پرفروش روز را فتح كرده است.
اين ستاره قديمى كه چندى پيش پنجاهمين سالگرد تولدش را جشن گرفته و در فيلم و تئاتر هم بازيگرى كرده، در طول فعاليت هنريش به عنوان خواننده و آهنگساز بيش از ۱۲ ميليون آلبوم به فروش رسانده، در آلمان، اتريش و سوئيس ۲۵ بار، جايزه صفحه پلاتين را از آن خودش كرده و بيش از ۳ ميليون نفر تا به حال كنسرتهايش ديدن كردهاند. از جمله در كنسرت عظيمى در برلين كه در آن يكصدهزار نفر حضور داشتند و همچنين كنسرتى بزرگ كه در وين پايتخت اتريش در حضور ۵۰ هزار نفر برگزار شد.
قدرت اين خواننده كاركشته در اين است كه افكار و احساسات را بطور دقيق در قالب واژگانى مناسب و در جامه موسيقىاى متفاوت عرضه كند. گرونهماير هميشه قصد ايجاد جنبش و تحرك را داشته است. اولين آلبومش كه در سال ۱۹۷۹ منتشر شد، چندان مورد توجه قرار نگرفت. پنج سال بعد بود كه با انتشار آلبوم «بوخوم» موفق شد، خودش را در صحنه موسيقى معرفى كند. اين آلبوم بيان كنندهى عشقى است كه اين خواننده به زادگاهاش بوخوم دارد.
پيش از اين موفقيت، گرونهماير در تئاتر و فيلم هم فعاليتى موفقيت آميز داشت و مسئول بخش موسيقى تئاتر معروف شهر بوخوم بود. در پى بازی در فيلم مشهور زيردريائى، به صف هنرپيشگان محبوب پيوست. بعد با خواندن ترانههائى چون «مردان»، و «قدرت بايد از آن كودكان باشد»، به خوانندهاى بدل شد كه نماينده و بلندگوى آلمان امروز است.
گرونهماير تا به حال به خوبى توانسته است موسيقى پاپ و سياست را با هم پيوند بزند. هر بار كه سياست و اقتصاد مسائل ناخوشايندى را مطرح كردهاند، اين گرونهماير بوده كه مدتها پيش از آنها، در ترانههايش از اين مسائل سخن گفته است. اين خواننده همواره از مسائل سياسى روز مىخوانده و مىخواند، از بسته شدن معدنهاى كارگرى، از زدوبندهاى مالى، از سياست بىمحتواى دولتمردان آلمان و بيش از همه، ترانههايى در اعتراض و انتقاد از نژادپرستى و بيگانه ستيزى.
در بسيارى از كنسرتهائى كه براى مبارزه با بيگانه ستيزى و نژادپرستى برگزار مىشوند، گرونهماير همكارى دارد. در كنسرتهاى معروف Live 8 كه تابستان گذشته با همت باب گلدورف در شهرهاى مختلف دنيا، از جمله در برلين انجام گرفت، گرونهماير حضور و نقشى فعال داشت.
اين خواننده سالهاست كه يك كانون جوانان در شهر لايپزيگ تاسيس كرده تا نقطه مقابلى در برابر گروههاى راستگرا و بيگانهستيز به وجود آورد. هر بار كه آلمان در پرتگاه سردرگمى قرار داشت، اين گرونهماير بوده كه با پروژهاى جديد، واكنش نشان داده است. خود درباره لزوم انجام فعاليتهايى سياسى اجتماعى مىگويد:
«ما با كمك هم اين نيرو و توان را داريم كه تغيير و تحول به وجود بياريم و اكنون هم وقت آن رسيده كه دست به كار شويم، به ديگران يارى برسانيم، ديگران را بيدار كنيم و باعث چرخش تازهاى در دنيا شويم. و اگر ما اين وظيفه را برعهده نگيريم، بايد تمام عمر با اين ننگ زندگى كنيم كه از انجام كارهايى خوددارى كرديم كه مىتوانستند در راه مبارزه با فقر، بيمارى، گرسنگى و مرگ موثر واقع شوند. و نسل بعد هم ما را بر اساس كردههايمان خواهد سنجيد!»
گرونهماير بعد از انتشار نهمين آلبومش با نام «همه چيز، جور ديگر مىماند» قصد داشت كه تور كنسرتهاش را شروع كند، اما به علت ناكامیها و ضربههائى كه در زندگى به او وارد شد، از اجراى كنسرت صرفنظر كرد. در نوامبر سال ۱۹۹۸ بود كه برادرش ويلهم بر اثر سرطان فوت كرد و چند روز بعد هم گرونهماير، همسرش را از دست داد.
مرگ اين دو عزيز چنان ضربهاى به او زد كه تصميم گرفت به همراه دو فرزندش آلمان را ترك گويد و زندگى تازهاى را در لندن شروع كند. در ماه اوت سال ۲۰۰۲ گرونهماير، آلبوم موفق Mensch (انسان) را منتشر كرد. خود درباره ساختن و تهيه اين آلبوم مىگويد: «در آغاز كار، بكندى و با غم بسيار كار مىكردم و ساختن ملودى و سردون ترانه بعد از مرگم همسرم مثل تلاش كسى بوده كه بعد از سانحه سختى، دوباره مىكوشد راه رفتن را بياموزد.»
گرونهماير به نوشته مجله موسيقى رولينگ استونز، آلمانیترين خواننده آلمان است و بدون شك يكى از متعهدترين هنرمندان اين كشور، خواه از لحاظ هنرى و خواه از لحاظ سياسى اجتماعى و اين منش بدون شك در اين امر بىتاثير نبوده كه فدراسيون جهانى فوتبال فيفا، ساختن و اجراى سرود رسمى جام جهانى را به گرونهماير محول كرده است.
سخن آخر نيز از گرونهماير است كه مىگويد: «من فكر مىكنم و اميدوارم كه قرن جديد، قرن انساندوستى باشد، نه تنها در آلمان كه در سراسر دنيا. به اميد اينكه ما مشكلاتمان را با جنگ حل نكنيم بلكه به سوى همديگر قدم برداريم و به هم نزديك شويم.»
شهرام احدى