هشدار وزارت بهداشت در مورد شیوع تب مالت در ایران

محمدمهدی گویا، رئيس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ایران، روز پنجشنبه (۵ دی/ ۲۶ دسامبر) در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا تأیید کرد که در دو سال گذشته تعداد بیماران مبتلا به تب مالت (بروسلوز brucellosis) افزایش یافته است. محمدمهدی گویا بدون آنکه آماری بروز از بیماران مبتلا به دست دهد گفت، مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که بروز این بیماری در استان‌های شمال غربی و غرب کشور بیشتر از سایر نقاط است. به گفته گویا، مواردی نیز در مناطق مرکزی و شرقی ایران دیده شده است.

روز یکشنبه (اول دی/ ۲۲ دسامبر) عبدالرحمان رستمیان، نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی، به شیوع بیماری مالت در سال‌های ۹۱ و ۹۲ اشاره کرده و از وزیر جهاد کشاورزی خواسته بود، در رابطه با کنترل این بیماری اقدام عملی انجام دهد.

محمدمهدی گویا به ایسنا گفت، موارد بروز تب مالت در ایران تا سال ۱۳۸۹ کاهش یافته بود، به طوری که این موارد یک هفتم موارد بروز این بیماری در سال ۱۳۶۸ بود.

تب مالت یا بروسلوز

بیماری تب مالت یا "بروسلوز" نوعی بیماری عفونی است که توسط باکتری "بروسلا" ایجاد می‌شود و از گاو، خوک، گوسفند یا بز مبتلا به این بیماری به انسان انتقال می‌یابد. این بیماری روی اعضای خون‌ساز بدن مانند مغز استخوان، گره‌های لنفاوی، کبد و طحال تاثیر می‌گذارد.

مصرف شیر، لبنیات یا گوشت حیوانات آلوده موجب سرایت این بیماری به انسان می‌شود. علائم تب مالت مزمن عبارتند از تب و لرز، خستگی شدید، درد هنگام لمس ستون فقرات، سردرد و بزرگ شدن گره‌های لنفاوی. تشخیص بیماری با آزمایش خون و درمان کامل آن معمولا در ۳ تا ۴ هفته صورت می‌گیرد.

علل شیوع تب مالت و نحوه پیشگیری از آن

محمدمهدی گویا دلایل گوناگونی را برای افزایش شمار بیماران مبتلا به تب مالت برشمرد. به گفته او، یک مسئله مهم کافی نبودن تولید واکسن تب مالت در کشور نسبت به شمار دام‌هاست. گویا تاکید کرد که از این رو بایستی مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌‌سازی رازی تقویت شود و واکسن لازم برای دام‌ها را تولید کند.

گویا همچنین بر لزوم تشویق و آگاه کردن مردم از طریق رسانه‌ها به مصرف شیر و لبنیات پاستوریزه تاکید کرد. به گفته او، طبق تحقیقات وزارت بهداشت، تب مالت در نقاطی شیوع یافته که مردم لبنیات غیر پاستوریزه مصرف می‌کنند. او نسبت به تبلیغاتی که در سطح جامعه درباره فواید مصرف لبنیات غیرپاستوریزه می‌شود هشدار داد و گفت، اگر کسی در مواردی مجبور به استفاده از شیر غیرپاستوریزه بود، باید حتما شیر را بجوشاند.

رئيس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت همچنین بر لزوم رعایت جدی موارد بهداشتی در دامداری‌ها، افزایش مراکز جمع‌آوری شیر در مناطق عشایری و روستایی و افزایش نظارت بر اماکن تهیه، توزیع و عرضه شیر و لبنیات، افزایش شمار کشتارگاه‌های صنعتی و تقویت بخش خصوصی در این زمینه تاکید کرد.

طبق اعلام مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، تا سال ۱۳۶۸ آمار مربوط به بیماران مبتلا به تب مالت سیر صعودی داشته، اما از آن سال تا سال ۱۳۷۹ سیر نزولی را طی کرده است، تا اینکه از سال ۱۳۸۳ بار دیگر بر شمار این بیماران افزوده شد. در تابستان ۱۳۹۱ طبق آمار رسمی اعلام شده، شمار بیماران مبتلا به تب مالت حدود ۱۲ هزار نفر بوده است.

در آن سال دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، گفته بود که بیشتر این بیماران از استان‌های کردستان و لرستان هستند. او ورود دام‌های آلوده به کشور، واکسینه نشدن دام‌ها و در نتیجه انتقال بیماری به انسان از طریق مصرف شیر و لبنیات آلوده دام‌ها را مهم‌ترین عوامل شیوع تب مالت در ایران دانسته بود.

برخی مسئولان جمهوری اسلامی از بیماری تب مالت به عنوان "بیماری شایع فصل بهار و تابستان" نام برده‌اند.