"همکاری متخصصان خارجی با دانشگاه شریف در زمینه فناوری پهپاد"
۱۴۰۲ بهمن ۲۶, پنجشنبه
روزنامه گاردین روز پنجشنبه ۱۵ فوریه (۲۶ بهمن ماه) در گزارشی از همکاری محققان دانشگاه ساوتهمپتون بریتانیا، دانشگاه نیو ساوت ولز در سیدنی استرالیا و دانشگاه هیوستون آمریکا با دانشگاه صنعتی شریف در زمینه فناوری پهپادهای بدون سرنشین خبر داد. به گفته کارشناسان این تحقیقات "کاربرد مستقیم نظامی" دارد.
دانشگاه صنعتی شریف تحت تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا است. با این حال گاردین هیچ مدرکی دال بر "نقض هرگونه تحریم" در انجام این پژوهش پیدا نکرده است.
کانر هیلی، مدیر تحقیقات دولتی در نشریه آمریکایی آی‌پی‌وی‌ام که بر فناوری‌های امنیتی متمرکز است، معتقد است که "این تحقیقات کاربرد مستقیم نظامی دارد و بالقوه خطرناک محسوب می‌شود."
تحقیق مورد اشاره روزنامه گاردین، در سال ۲۰۲۳ توسط "موسسه مهندسین برق و الکترونیک" که یک پلتفرم جهانی است، منتشر شد. در این تحقیق "استفاده از پهپادها، معروف به هواپیماهای بدون سرنشین، در شبکه‌های بی‌سیم و به عنوان هاب‌های ارتباطی" بررسی شده است.
در میان مراکز و آژانس‌هایی که از این تحقیق حمایت مالی کرده‌اند، نام "شوراهای تحقیقاتی وابسته به اتحادیه اروپا" و همچنین "دولت‌های بریتانیا و استرالیا" دیده می‌شود.
دانیل راث مدیر تحقیقاتی "سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای" (UANI) می‌گوید: «دانشگاه‌های ایران بر اساس اصل استقلال دانشگاه فعالیت نمی‌کنند و در نهایت توسط رژیم ایران و به سمت حوزه‌های تحقیقاتی خاص هدایت می‌شوند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
او گفت که "ایران به طور استراتژیک از دانش دانشگاهیان ملی و بین‌المللی برای تقویت اولویت‌های امنیتی خود استفاده می‌کند."
در سال‌های اخیر، دولت‌ها در سراسر جهان اقداماتی را برای ممانعت از همکاری بین‌المللی دانشگاهی که ممکن است به پیشبرد برنامه نظامی ایران کمک کند، آغاز کرده‌اند.
در ژوئن ۲۰۲۳، دولت بریتانیا تحقیقاتی را در مورد ادعاهایی مبنی بر همکاری تعدادی از دانشگاه‌های این کشور با پژوهشگران ایرانی در زمینه فن‌آوری پهپاد آغاز کرد اما در نهایت هیچ مدرکی مبنی بر همکاری دانشگاه‌های بریتانیایی با موسسات تحقیقاتی ایرانی یافت نشد.
در ماه ژانویه ۲۰۲۴ نیز، دولت کانادا محدودیت‌های جدیدی را در زمینه "وضع بودجه تحقیقاتی" تصویب کرد، آنهم با هدف "جلوگیری از به اشتراک گذاشتن فناوری‌هایی (از جمله فناوری پهپاد) که برای امنیت ملی کانادا مهم تلقی می‌شوند."
بیشتر بخوانید: پاداش آمریکا برای اطلاعات در باره تاجر ایرانی فناوری پهپاد
دولت کانادا روز سه‌شنبه ۱۶ ژانویه (۲۶ دی ماه) نیز با انتشار فهرستی از موسسات پژوهشی در ایران، چین و روسیه به پژوهشگران هشدار داد "در صورتی که با این مراکز همکاری تحقیقاتی داشته باشند، بودجه دولتی پژوهشی دریافت نخواهند کرد." در این فهرست نام ۱۲ موسسه پژوهشی ایرانی از جمله دانشگاه صنعتی شریف به چشم می‌خورد.
"جلوگیری از خطرات امنیتی ناشی از به اشتراک‌گذاری فناوری‌های پیشرفته توسط دانشگاه‌های کانادا با پژوهشگران کشورهای مذکور"، هدف این تصمیم دولت کانادا اعلام شده بود.
بر اساس گزارش گاردین، سخنگوی دانشگاه ساوتهمپتون اعلام کرد که از زمان انتشار این تحقیق "همه همکاری‌های تحقیقاتی رسمی و غیررسمی با ایران" را متوقف کرده است.
دانشگاه هیوستون آمریکا نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که "دانشگاهیان این موسسه کاملاً متعهد به رعایت کلیه قوانین و مقررات هستند."
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دانشگاه نیو ساوت ولز اعلام کرده که "تعهدات امنیتی خود را بسیار جدی می گیرد."
پهپادهای بدون سرنشین ساخت ایران طی ۵ سال اخیر ماهیت بسیاری از نبردها را تغییر داده و مسئول تعدادی از حملات مرگبار روسیه به اوکراین و درگیری‌های خاورمیانه بوده‌اند. کشتیرانی در دریای سرخ نیز از زمان آغاز حمله تروریستی ۷ اکتبر حماس به اسرائيل آماج تهدید و تهاجم پهپادهای حوثی‌های نزدیک به ایران بوده‌اند.
بیشتر بخوانید: نقش پهپادها در جنگ اوکراین؛ "عصر جدید جنگاوری"
همچنین به گفته مقامات آمریکایی، "پهپادی که در ماه ژانویه به پایگاه نظامی آمریکایی در خاک اردن حمله کرد و منجر به مرگ سه سرباز آمریکایی و زخمی شدن بیش از ۴۰ نفر شد، توسط ایران ساخته شده بود."