واکنش متفاوت ایران و عربستان به میانجیگری چین
۱۳۹۵ اسفند ۲۰, جمعه
دفتر نمایندگی دیپلماتیک جمهوری اسلامی در پکن در بیانیه‌ای که روز جمعه (۲۰ اسفند/ ۱۰ مارس) منتشر شد اعلام کرد که ایران از ایفای نقش سازنده جمهوری خلق چین در منطقه استقبال می‌کند و حسن نیت این کشور برای میانجیگری میان تهران و ریاض را ارج می‌گذارد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، در این بیانیه آمده است: «ایران با درک شرایط خطیر منطقه و ضرورت نیاز همه کشورها به ثبات و امنیت، همواره در راستای کاهش تنش با همسایگان گام برداشته و از اینکه هنوز برخی کشورهای مسلمان منطقه به درک چنین ضرورتی برسند، ناامید نشده است.»
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده که در شرایط کنونی جهان، ثبات و امنیت کشورها به هم تنیده و وابسته است و هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند در مناطق بحرانی "با اعمال سیاست‌های یک‌جانبه و گاه مخرب" ایفای نقش کند.
بیشتر بخوانید: وزیر خارجه کویت حامل چه پیامی برای ایران است؟
وانگ ئی، وزیر خارجه چین چهارشنبه گذشته (۱۲ اسفند) در یک نشست خبری که در حاشیه اجلاس سالانه کنگره ملی خلق در شهر پکن برگزار شد ابراز امیدواری کرد که مشکلات پیش روی ایران و عربستان به شکل دوستانه حل شود.
او ایران و عربستان را دوستان خوب چین خواند و اعلام آمادگی کرد که پکن در صورت نیاز نقش خود را برای رفع کدورت‌ها ایفا کند. مطابق گزارش‌ها ظاهرا سفیر عربستان در پکن از این پیشنهاد چندان نکرده است.
سفارت ایران در چین در بیانیه خود تاکید کرده: «جمهوری اسلامی ایران بر خلاف رژیم سعودی به تمامی تلاش‌های سازنده خوشامد گفته و در آخرین مورد از پیشنهاد امیر کویت برای برقراری گفت‌وگو و مفاهمه در منطقه استقبال کرده است که در راستای همین سیاست از ایفای نقش سازنده جمهوری خلق چین در منطقه نیز استقبال می‌کند.»
بیش از یک سال پیش عده‌ای به بهانه اعتراض به اعدام شیخ نمر، یک روحانی شیعه در عربستان به سفارت و کنسولگری این کشور در تهران و مشهد حمله کردند و خرابی‌هایی زیادی به بار آوردند.
در میان بازداشت‌شدگان این حادثه که محاکمه و محکوم شده‌اند دست‌کم ۲۰ بسیجی و تعدادی از طلاب حوزه‌های علمیه نیز به چشم می‌خورند. این ماجرا به قطع رابطه عربستان با ایران و تیره‌تر شدن روابط پرتنش میان دو کشور منجر شد.
اتهام‌های متقابل
سفیر عربستان در پکن به تازگی جمهوری اسلامی را "تعامل‌ناپذیر" خوانده و بار دیگر اتهام‌هایی نظیر بی‌ثبات کردن منطقه و حمایت از گروههای تروریستی علیه این کشور را تکرار کرده است.
سفارت ایران در پکن نیز در بیانیه خود اتهام‌های مشابهی متوجه ریاض کرده است: «عربستان سعودی با اتخاذ و اجرای سیاست‌های فرقه‌گرایانه، دامن زدن به اختلافات قومی و مذهبی و نیز حمایت مادی و معنوی از گروههای تروریستی و تکفیری، منطقه و جهان را بی‌ثبات و ناامن ساخته است.»
بیشتر بخوانید: برگزاری نخستین جلسه دادگاه مهاجمان به سفارت عربستان
به رغم استقبال سفارت ایران در پکن از میانجیگری چین، اصغر سلیمی نماینده سمیرم و عضو کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی، کشورهای عمان و کویت را برای میانجیگری میان تهران و ریاض متناسب‌تر عنوان کرده و تاکید می‌کند که اولویت با مذاکره مستقیم میان دو کشور است.
ترجیح عمان و کویت به چین
سلیمی بیستم اسفند با بیان این که بهتر است مسائل منطقه‌ای در خود منطقه حل شوند به خبرگزاری خانه ملت گفت: «چین با توجه به رویکرد بلندمدت خود تصمیم‌گیری می‌کند و البته ایران هم برای میانجیگری این کشور مشکلی ندارد اما صحبت آنجاست که اگر عربستان نیات پلیدی نداشته باشد ایران می‌تواند به صورت مستقیم با عربستان وارد مذاکره شود چنانچه در حال حاضر مشغول مذاکره برای از سرگیری اعزام حجاج در سال آینده هستیم.»
با افزایش اختلاف‌ها میان ایران و عربستان، اعزام زائران ایرانی مراسم حج به این کشور متوقف شده و مذاکراتی که برای از سرگیری این کار در جریان است هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است.
بیشتر بخوانید: ایران و عربستان در آستانه توافق بر سر حج؟
شماری از نمایندگان مجلس، از جمله سلیمی و عزیز اکبریان، رئیس کمیسیون صنایع و معادن، عربستان را متهم می‌کنند که قصد دارد رابطه دوستانه میان تهران و پکن را خدشه‌دار و ارتباط خود با این قدرت جهانی و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل را مستحکم کند.
عربستان سعودی از تامین‌کنندگان اصلی نفت مورد نیاز چین محسوب می‌شود و قرار است در سفر ملک سلمان، پادشاه عربستان به پکن که به زودی انجام خواهد شد تعمیق روابط دو جانبه و افزایش همکاری‌ها در مسائل منطقه‌ای در دستور کار مذاکرات دو طرف باشد.