واکنشها در قبال کنفرانس عراق در شرمالشیخ
۱۳۸۶ اردیبهشت ۱۵, شنبهکنفرانس عراق در شرم الشیخ مصر به پایان رسید. در این کنفرانس، سیاستمداران بینالمللی گردآمده بودند تا راهی برای برونرفت از بحران و خشونت در عراق بیابند. موضوع اصلی این کنفرانس، آشتی گروههای مذهبی و قومی در عراق بود، زیرا ترور و ناآرامی در این کشور، فقط نتیجهی شورش علیه نیروهای نظامی بیگانه نیست، بلکه همچنین نشانگر جنگی داخلی میان گروههای مخالف مذهبی و قومی در آنجاست. در زیر نگاهی داریم به واکنشهای گوناگون نسبت به این کنفرانس.
کنفرانس بینالمللی عراق در مصر، دولت عراق را فراخواند تا روند آشتی ملی میان گروههای مختلف مذهبی و قومی در عراق را به مهمترین هدف خود تبدیل سازد.
انتظار برای گفتگوی مستقیم میان کاندولیزا رایس وزیر خارجهی آمریکا و منوچهر متکی وزیر خارجهی جمهوری اسلامی بیهوده بود. این گفتگو در سطح وزرای دو کشورتحقق نیافت و تنها دیداری کوتاه میان سفیران ایران و آمریکا صورت گرفت. هوشیار زیباری وزیر خارجهی عراق که پیش از برگزاری این کنفرانس، برای بهبود مناسبات میان ایران و آمریکا ابراز امیدواری کرده بود، سردی میان نمایندگان دو کشور در این کنفرانس را در یک جمله خلاصه کرد: «با توجه به کمبود اعتماد متقابل، تردیدهای زیادی وجود دارد».
اما دستکم تابویی دیگر در این کنفرانس شکسته شد و آن گفتوگوی مستقیم میان وزیر خارجهی آمریکا با همتای سوری خود بود. به همین دلیل، کاندولیزا رایس در پایان این کنفرانس دو روزه، در یک گفتوگوی مطبوعاتی، از نتایج کنفرانس شرم الشیخ ابراز رضایت کرد و گفت: «کنفرانس بسیارخوبی در اینجا داشتیم و تبادلنظرهایی که من داشتم عالی بود. امیدوارم که مردم عراق خصلت فوقالعاده این گردهمایی را تشخیص دهند و بدانند که جامعهی جهانی از پیکار آنان علیه تروریسم و افراط گرایی و تلاششان برای ایجاد یک شالودهی دمکراتیک در حیات سیاسی عراق پشتیبانی میکند».
قرار است کنفرانس عراق در مصر، تمام کشورهای این منطقه و بویژه همسایگان عراق را متعهد کند. آنچه که مورد نظر است، چیزی مطابق الگوی کنفرانس امنیت و همکاری در اروپاست. به همین دلیل فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجهی آلمان، کشورهای اتحادیهی عرب را به بروکسل دعوت کرده است.
اگر چه شرم الشیخ راهی برای صلح در مقابل عراق قرار نداد، اما چشماندازهای تازهای برای خاورمیانه و نزدیک گشود و این دستاورد کوچکی نیست. بیهوده نیست که اشتاینمایر معتقد است: «وقتی که وزیرخارجهی سوریه و آمریکا نه فقط هنگام نهار ملاقات میکنند، بلکه فراتر از آن گفتوگویی دوجانبه انجام میدهند، این گام مهمی است که امیدوارم نتایج سیاسی مثبتی نیز درپی داشته باشد».
از سوی دیگر باید دید که خود سیاستمداران عراق چه استنباطی از کنفرانس شرم الشیخ دارند. صادق الموسوی مشاور پیشین جلال طالبانی رییسجمهوری عراق، دربارهی مناسبات دولت عراق با روند آشتی ملی و کنفرانس شرم الشیخ معتقد است: «دولت عراق تحت رهبری طالبانی، گامهای خوبی به سوی آشتی برداشت. رییسجمهوری عراق یکی از طرفداران روند آشتیملی است. به همین دلیل وزیری را برای گفتوگوی ملی منصوب و لایحهای قانونی برای آشتیملی به پارلمان پیشنهاد کرده است. افزون بر آن، دولت عراق ائتلافی است که در آن همهی احزاب سیاسی نماینده دارند».
موسوی در مورد زمان خروج نیروهای بیگانه از عراق گفت: « حتا ایران نیز به فشار آمریکا گردن نهاد و لحن خود را تغییر داد. این کشور دیگر از یک برنامهی زمانی برای خروج نیروها از عراق سخن نمیگوید، بلکه از برنامهای برای نیروهای خارجی در عراق. من فکر میکنم که آمریکا از برگهای برندهی خود به خوبی استفاده کرد تا اعلامیهی پایانی کنفرانس شرمالشیخ این صورت نهایی کنونی را بخود بگیرد، حتا اگر همهی شرکتکنندگان در کنفرانس از آن راضی نباشند».
موسوی دربارهی مناسبات عراق و جامعه جهانی گفت: «زمانی که صدام حسین در سال ۱۹۹۱ به کویت حمله کرد، عراق از جامعهی جهانی طرد شد. با این کنفرانس، مناسبات روشنتر شد و جامعهی جهانی اینک تفاهم بیشتری دارد. میتوانیم بگوییم که این کنفرانس، عراق را به جامعهی جهانی بازگرداند».
رادیو دویچهوله