واکنش‌های داخلی به رسوایی شنود تلفنی اردوغان
۱۳۹۲ اسفند ۷, چهارشنبه
به دنبال انتشار نوار صوتی منتسب به نخست‌وزیر ترکیه و پسرش که در آن اردوغان از پسرش می‌خواهد ده‌ها میلیون یورو را از خانه خارج کند، اعتراضاتی علیه اردوغان در استانبول، آنکارا و ازمیر سه شهر بزرگ ترکیه برگزار شدند.
معترضان در استانبول با شعار "همه جا رشوه‌خواری و فساد بیداد می‌کند" به طرف ساختمان حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم این کشور، حرکت کردند اما با گاز اشک‌آور و ماشین‌های آب پاش پلیس مواجه شدند. در شهرهای ترابزون، اسکی‌شهر و ازمیت هم تجمعات اعتراضی مشابهی برگزار شد.
دفتر نخست‌وزیری ترکیه تکذیب می‌کند
دفتر نخست‌وزیری ترکیه در بیانیه‌ای (۶ اسفند ۱۳۹۲) در وبسایت خود با ذکر این‌که "نوار صوتی منتسب به مکالمه تلفنی رجب طیب اردوغان با پسرش بلال اردوغان محصول یک مونتاژ غیراخلاقی" است، تمامی این نوار را ساختگی و جعلی خواند. دفتر نخست‌وزیری از پیگرد افرادی خبر داده است که در این "دسیسه کثیف علیه نخست‌وزیر جمهوری ترکیه" دست داشته‌اند.
نخست‌وزیر ترکیه در سخنانی در محل حزب عدالت و توسعه به شدت به انتشار نوار صوتی منتسب به وی حمله کرده و آنرا جعلی و ساختگی خوانده است. اردوغان گفت: «آنها نمایشنامه‌ای را اجرا و دوبله کردند. من هفته‌هاست از آنها دعوت می‌کنم هر آنچه در چنته دارند را رو کنند. اینها می‌روند و با پررویی و بی‌حیایی تمام دوبلاژ و سرویس می‌کنند. جعل‌کردن هم آدابی دارد.»
نخست‌وزیر ترکیه خطاب به مخالفان خود گفت: «ما در طول این هفته با استفاده از تکنولوژی با آنها مقابله به مثل خواهیم کرد و به شما نشان خواهیم داد.»
قطع پخش مستقیم صحبت‌های رهبر اپوزیسیون
جمیل چیچک رئیس مجلس ترکیه هم درباره شنودهای تلفنی در ترکیه گفت این شنودها غیرقانونی است و اگر "خواهان برقراری صلح و نظم اجتماعی در کشور هستیم باید در چارچوب قانون حرکت کنیم."
وی درباره قطع پخش زنده سخنرانی کمال قلیچدار اوغلو از کانال‌های تلویزیونی گفت: «قطع پخش زنده سخنان قلیچداراوغلو کار من نبود. هنگامی که من به مجلس آمدم غیر از دوکانال بقیه کانال‌ها سخنرانی وی را قطع کرده بودند.»
"اردوغان باید از کشور فرار کند!"
قلیچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، حزب مخالف دولت نیز در نشست پارلمانی نمایندگان حزب متبوعش (۶ اسفند ۱۳۹۲) به سخنرانی پرداخته است. هنگامی که او می‌خواست نوار صوتی منتسب به نخست‌وزیر ترکیه و پسرش را پخش کند بسیاری از کانال‌های تلویزیونی پخش زنده را قطع کردند.
کمال قلیچداراوغلو گفت: «اردوغان نمی‌گوید این سخنان من نیست. تنها از مونتاژ بودن این نوار بحث می‌کند. با این رسوایی، نصیحت من به نخست‌وزیر این است که یا از کشور فرار کند یا از سمت خود استعفا کند.»
وی با یادآوری سخنان نخست‌وزیر ترکیه مبنی بر شنود تلفن‌های رمزنگاری شده‌اش گفت: «این تلفن‌های رمزنگاری شده برای فساد و رشوه به تو داده نشده است. این تلفن‌ها برای انجام امور دولتی به تو داده شده است. کسی که حکومت را تاراج می‌کند نباید در رأس قدرت بنشیند، زیرا یک دزد نباید نخست‌وزیر باشد.»
رهبر حزب جمهوری خلق سخنان اردوغان درباره شنود تلفن‌های رمزنگاری شده‌اش را نشان دهندۀ صحت نوار صوتی منتسب به وی دانست و افزود: «ما این نوار صوتی را به چند متخصص داده ایم و آنها تعلق صداها به نخست‌وزیر و فرزندش را تأیید کرده‌اند.»
پدر و پسر وارد پرونده فساد شده‌اند
دولت باغچه‌لی رهبر دیگر حزب مخالف اردوغان یعنی حزب حرکت ملی ترکیه در واکنش به انتشار نوار صوتی گفت: «مشخص می‌شود که پدر و پسر وارد یک پرونده بسیار بزرگ فساد و رشوه خواری شده‌اند. این نشان می‌دهد که نخست‌وزیر در راس فساد در ترکیه قرار گرفته است.»
باغچه‌لی از اردوغان خواست جعلی بودن این نوار صوتی را ثابت کند، چرا که در غیر این صورت "اردوغان یک ثانیه هم نباید بر صندلی نخست‌وزیری ترکیه بنشیند".
صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر حزب صلح و دموکراسی در این باره گفت: «روبروی مجلس ترکیه سازمان تحقیقات علمی و تکنولوژیک ترکیه قرار دارد. روسای آن را هم خودشان منصوب کرده‌اند. نخست‌وزیر و پسرش بروند به این مرکز و نمونه‌های صوتی‌شان را به لابراتوار صدای این سازمان بدهند ظرف ۲۰ دقیقه مشخص خواهد شد که آیا این صداها صدای آنهاست یا نه.»
"دولت اردوغان مشروعیت ندارد"
گورسل تکین معاون حزب جمهوری خلق در گفتگو با خبرنگاران (۸ اسفند ۱۳۹۲) گفت: «تا کنون ۱۷ نوار صوتی منتسب به اردوغان منتشر شده و هیچ کدام از اینها تکذیب نشده‌اند. این فایل صوتی را هم نمی‌توانند تکذیب کنند. ما واقعی بودن این نوار را باور داریم. کسانی که در این فایل گفتگو می‌کنند خود نخست‌وزیر و فرزند او هستند.»
خالق کوچ معاون دیگر دبیرکل حزب جمهوری خلق و سخنگوی این حزب هم خواهان استعفای نخست‌وزیر اردوغان شده و گفت: «نخست‌وزیری که زیر پرونده‌های دزدی و رشوه له شده از الآن باید استعفا دهد. ما حالا علت فشار و سیاه نمایی و تلاش برای رد تعقیب قضایی او را بعد از جریانات ۱۷ دسامبر درک می‌کنیم. این دولت از این ساعت دیگر مشروعیت ندارد. اداره کردن جمهوری ترکیه از سوی این شخص که در مرکز این روابط کثیف قرار دارد به هیچ وجه قابل قبول نیست.»
سکوت و ترس روزنامه‌نگاران ترکیه
ارطغرل اوزکوک از روزنامه نگاران مشهور ترکیه هم در مصاحبه‌ای با کانال "سی‌ان‌ان ترک" از سکوت و ترس روزنامه‌نگاران در ترکیه سخن گفت.
وی افزود: «اگر نخست‌وزیر ترکیه در زمان حوادث گزی به ایجاد شانتاژ خبری با عنوان سرو مشروبات الکلی در مسجدی در استانبول و همچنین ضرب و شتم و آزار جنسی یک زن محجبه از سوی تظاهرکنندگان نمی‌پرداخت، ادعای وی در زمینه دسیسه‌چینی علیه‌اش درست بود، اما حالا اگر این نوار صوتی جعلی هم باشد بسیاری از مردم جعلی بودن آن را قبول نمی‌کنند چون شخص اردوغان هم از این ابزار علیه مخالفانش استفاده کرده است.»
واکنش سایت‌های اجتماعی
برخی از کاربران سایت‌های اجتماعی همانند فیس‌بوک و توئیتر با اشاره به تاریخ‌های مندرج در فایل صوتی گفته‌اند در آن تاریخ‌ها اردوغان یا در سفر بوده یا در ساعت ادعا شده در فایل صوتی، در حال سخنرانی بوده است و بالطبع نمی‌تواند در حال صحبت با پسرش بوده باشد. این کاربران به عنوان نمونه ذکر کرده‌اند که در تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ اردوغان برای مراسم شب عرس مولانا در قونیه بوده است.
کمال قلیچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق در واکنش به این ادعا گفته است: «سازمان دولتی ارتباطات و مخابرات ترکیه تاریخ و ساعات تمامی تماس‌های تلفنی اردوغان را دارد. این سازمان ریز مکالمات تلفن‌های رمزنگاری شده اردوغان را دارد. از اردوغان دعوت می‌کنم از آن سازمان بخواهد ساعات مکالمه‌هایش را منتشر کند. اما او این کار را نخواهد کرد.»
دوستان قدیمی اردوغان: صدای اردوغان واقعی است
عبداللطیف شنر معاون سابق رجب طیب اردوغان در سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۹ که زمانی یکی از نزدیک‌ترین افراد به نخست‌وزیر ترکیه بود و بعدها از کاروان دولت ترکیه جدا شده و حزب جدیدی تأسیس کرد، در حساب توئیتر خود نوشته است: «فایل صوتی‌ای که گوش دادم متعلق به نخست‌وزیر است. او به طور خانوادگی تا خرخره در فساد غرق شده و اکنون نخست‌وزیر مشروع ترکیه نیست.»
روزنامه "زمان" نزدیک به جماعت گولن روز چهارشنبه سخنان برهان کوزو نماینده حزب عدالت و توسعه و رئیس کمیسیون قانون اساسی مجلس ترکیه را منتشر کرد که در توئیترش آورده بود: «من در بین مردم هستم. باور کنید حتی اگر این کاست‌های ساختگی صحیح هم باشند، مردم به آن اعتماد نخواهند کرد.»
دنگیر میرمحمت فرات، معاون سابق دبیرکل حزب حاکم عدالت و توسعه، در گفتگویی با کانال تلویزیونی "هالک تی‌وی" با اشاره به این‌که چندبار این فایل صوتی را گوش کرده است، آرزو کرد این نوار ساختگی باشد. وی افزود: « مصلحت نیست اگر نخست‌وزیر جمهوری ترکیه زیر بار این اتهام قرار بگیرد. اگر صحت این مورد ثابت شود اقتصاد ترکیه زیر بار این مسئله به هم خواهد ریخت و دموکراسی ترکیه زخم‌های شدیدی برمی‌دارد.»
به گزارش روزنامه حریت، بعد از پخش نوار منسوب به نخست‌وزیر ترکیه و پسرش، دلار آمریکا در مقابل لیر ترکیه به بالاترین قیمت خود ظرف ۱۵ روز اخیر رسید و ارزش سهام بورس استانبول هم در روز سه شنبه ۲۱/ ۳ درصد سقوط کرد. نرخ بهره هم به بالاترین رقم خود در طول دوسال اخیر رسید.