وزارت خارجه ترکیه کاردار عراق در آنکارا را احضار کرد
۱۳۹۱ اردیبهشت ۶, چهارشنبه
به گفتهی محافل دیپلماتیک، وزارت خارجهی ترکیه شامگاه سهشنبه (۲۴ آوریل/۵ اردیبهشت) سفیر عراق در آنکارا را به این وزارتخانه احضار کرده است. علت این امر اظهارات اخیر نوری مالکی، نخست وزیر عراق عنوان شده که هفتههاست ترکیه را به دخالت در امور داخلی عراق متهم میکند.
نوری مالکی که خود شیعه است اخیرا گفته بود، ترکیهی از دید عراق دارد تدریجا به یک "کشور متخاصم" تبدیل میشود.
این سخن مالکی واکنشی به اظهارات رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه بود که مالکی را متهم کرده بود، به تنش میان شیعیان و سنیان و کردها در عراق دامن میزند. اردوغان همچنین مالکی را متهم کرده بود که میخواهد همهی قدرت را در عراق در اختیار بگیرد.
یکی دیگر از مسائلی که در روزهای گذشته تنش میان دو کشور را دامن زد، پشتیبانی ترکیه از طارق الهاشمی معاون نخستوزیر عراق است. وی که یک سنی است به اتهام شرکت در توطئه ترور در عراق تحت پیگیرد قرار دارد و حکم جلب او صادر شده است.
هاشمی از اوایل ماه آوریل در ترکیه بهسر میبرد. روز دوشنبه(۲۳ آوریل) وزارت خارجهی عراق، یونس دمیرر، سفیر ترکیه در بغداد را احضار کرده بود.
نگرانیهای ترکیه از اختلافات مذهبی و قومی در عراق
پس از حملهی نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، بغداد بارها ترکیه را به دخالت در امور داخلی خود متهم کرده است. ولی تنشهای اخیر میان دو کشور زمانی شدت گرفت که رجب طیب اردوغان مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق را ملاقات کرد.
ترکیه پس از آلمان بزرگترین شریک بازرگانی عراق است. نیمی از تجارت میان دو کشور از طریق مناطق کردنشین صورت میگیرد. اردوغان تصریح کرده مادامی که مانعی بر سر راه این معاملات ایجاد نشود، ترکیه به مناسبات دوستانهی خود با همسایگانش ادامه میدهد.
ترکیه بیم آن دارد که افزون بر تشدید بحران در سوریه، گسترش اختلافات میان شیعیان و سنیان در عراق نیز به مشکل دومی در این منطقه تبدیل شود. اردوغان اخیرا تاکید کرد که دولت وی میان شیعیان و سنیان و کردها تفاوتی قائل نیست. وی تصریح کرد که: «همهی آنان برادران ما هستند». وی همزمان خاطر نشان ساخت که ترکیه در امور داخلی عراق مداخله نمیکند.
اگر چه خشونتهای مذهبی میان شیعیان و سنیان عراق نسبت به سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ کاهش یافته است، ولی پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور در ماه دسامبر سال گذشته، تنش میان شیعیان و سنیان و کردهای عراق رو به فزونی گذاشته است.
یکی دیگر از مسائل مورد اختلاف دو کشور، رویکردهای متفاوت آنها در مورد بحران سوریه است. در حالی که دولت اردوغان از مبارزات مردم سوریه علیه رژیم بشار اسد پشتیبانی میکند، دولت مالکی در کنار جمهوری اسلامی به حمایت از بشار اسد ادامه میدهد.
اظهارات شیخالاسلام
به گزارش خبرگزاری مهر، حسین شیخالاسلام، مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بینالمللی اعلام کرد که جمهوری اسلامی «بهرغم اشتباهات ترکیه، مجادله بین مسئولین ترکیه و عراق را به نفع منطقه نمیداند».
وی ضمن اشاره به "نتایج خوب" سفر نوری مالکی به تهران افزود: «ما تمام تلاش خود را به کار بستیم تا بین مالکی و اردوغان میانجیگری کنیم تا شدت تهاجم بین این دو مقام مسئول کم شود».
به گفتهی شیخالاسلام، سفر نوری مالکی نخست وزیر عراق به تهران «به موقع انجام شد، اما ایکاش منطقه پر از صلح، امنیت و استقرار بود».
مشاور رئيس مجلس خاطر نشان ساخت که: «دولت و شخص آقای نوری مالکی از اول با دخالتهای بیگانگان در امور داخلی سوریه مخالف بودند و در تحریم ها علیه سوریه ورود پیدا نکردند».
شیخالاسلام در زمانی از "اشتباهات ترکیه" سخن میگوید که بهمن حسینپور، سفیر ایران در آنکارا، تقریبا بطور همزمان از تلاش عدهای برای "ایجاد فتنه" در مناسبات ایران و ترکیه سخن گفته است.
به گفتهی وی: «عدهای قصد دارند، ایران و ترکیه را در منطقه به عنوان دو کشور رقیب نشان دهند، در صورتی که دو کشور مکمل یکدیگر در منطقه هستند».