وزیر اطلاعات: دشمن نقطه شروع بحران نبود
۱۳۹۶ بهمن ۱, یکشنبهمحمود علوی، وزیر اطلاعات ایران در جلسه شورای اداری استان اصفهان، با اشاره به رویدادهای اعتراضی اخیر عنوان کرد که نقطه شروع بحران از دشمنان نبود. او خواستار سرمایهگذاری در عرصه اقتصادی و تقویت بخش خصوصی شد و گفت، نارضایتیها موجب کاهش حمایت مردم و کاهش مشروعیت نظام میشود.
علوی روز یکشنبه اول بهمن، با بیان برخی مشکلات و نارضایتیها در زمینههای قومیتی، معیشتی و محیط زیست از جمله ریزگردها گفت: «مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی میتواند به جامعه آسیب بزند اما با سرمایهگذاری و راهکارهای عاقلانه میتوان این مشکلات را برطرف کرد.»
او در عین حال عنوان کرد دشمنان درصدد ایجاد انگیزه برای اقدام علیه حکومت هستند تا نارضایتیها به مسائل امنیتی بدل شود: «برخی مواقع، این گونه کاستیها را به حکومت نسبت میدهند که در نتیجه آن، مسائل اجتماعی به مسائل سیاسی تبدیل میشود.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دو روز پیشتر، معاون امنیتی وزارت کشور گفته بود، لازم است گزارش کاملی از اعتراضات سراسری در ایران تهیه شود و کافی نیست عوامل خارجی را موجب رویدادهای اخیر بدانیم.
حسین ذوالفقاری یادآور شده بود که دستگاههای انتظامی، اطلاعاتی و امنیتی گزارشهای متعددی از اعتراضهای جاری در ایران تهیه کردهاند اما باید گزارشی کامل و نهایی نیز ارائه شود تا توصیف دقیقی از وضعیت و این که ماهیت قضیه و انگیزههای افراد حاضر در تجمعات چه بوده، داده شود.
جنتی: آمریکا و اسرائیل بهرهبرداری کردند
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان هم در جمع گروهی از مسئولان دفاتر ولی فقیه در سپاه پاسداران گفته است: «اغتشاشات اخیر هشدار دهنده بود که خیلی باید در باره آن مطالعه و بررسی شود.»
او اعتراضات سراسری را ادامه "فتنه سال ۸۸" خوانده و گفته است: «همه باید باور کنند که آمریکا، اسرائیل، عربستان و برخی کشورهای دیگر به دنبال بهرهبرداری از این اغتشاشات بودند.»
دبیر شورای نگهبان معترضان را به دو دسته تقسیم کرده است: «یک دسته افراد به خاطر اعتراض به مشکلات اقتصادی در تجمعها حضور داشتند و دسته دیگر افرادی بودند که با هدف سوءاستفاده وارد صحنه شدند و این اعتراضات را به مصادره و آشوب کشاندند.»
محمد خاتمی: جوانان برانداز نیستند
همزمان، محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران، منشا اعتراضهای اخیر را، بیاعتمادی جامعه به حاکمان و جریاناتی نسبت داد که در نظام هستند: «اعم از اصلاحطلبان و دیگران؛ یعنی توقعات برآورده نشده است.»
او روز یکشنبه اول بهمن در ملاقات با اعضای انجمن مدرسین دانشگاهها گفت، مردم ناراضی هستند و اگر گسلهای نارضایتی فعال شود خیلی خسارتبار است و مشخص نیست به کجا خواهد انجامید.
به تاکید رئیس جمهور سابق ایران، جوانانی که شعارهای تند و ساختارشکنانه دادند، برانداز نیستند بلکه معترضاند: «آنها اشغال و آشوب طلب نبودند بلکه احساسات بر آنها غلبه کرده بود.» خاتمی در عین حال افزوده که آمریکا و اسرائیل و آنها که دستشان به خون مردم یا ترور آغشته است، در این جریان به وسط صحنه آمده و سوءاستفاده کردند: «این سبب شد که اکثریت جامعه ناراضی ما خودشان را کنار بکشند.»
خامنهای: نقشه آمریکاییها و صهیونیستها
آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، اعتراضهای سراسری مردم را "نقشه آمریکاییها و صهیونیستها" خوانده است. او در نخستین موضعگیری که شش روز پس از شروع اعتراضات بود، "قضایای چند روز اخیر" را به "دشمنان" نسبت داد و گفت که در این زمینه حرفهایی دارد که به موقع خواهد زد. سپس در دوازدهمین روز شروع اعتراضها مردمی در دستکم ۸۰ شهر ایران، ادعا کرد که یک "مثلث" چند ماه برای سازماندهی این مسئله نقشه کشیده و هزینه آن را "یکی از دولتهای پولدار خلیج فارس" تامین کرده است.
سپاه پاسداران، همنوا با خامنهای، تظاهرات سراسری مردم ایران را به "آمریکا، انگلیس، اسرائیل، سازمان مجاهدین و سلطنتطلبان" نسبت داده و در بیانیهای که ۱۷ دی منتشر شد، از"دهها هزار بسیجی" برای مقابله و "آرامسازی آشوبها" قدردانی کرد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، گفته است که "مطالبات مردم اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی" است.